หยิบหนังสือศาสนาพุทธในอินเดียมาอ่าน เจอคำว่า relic เรลอิค คำนี้หมายถึง ‘ของเก่าที่หลงเหลืออยู่เป็นอนุสรณ์เตือนใจ’ ครั้งหนึ่งผมเดินทางไปสังเวชนียสถานก็ได้เห็นเจดีย์ปรักหักพังแห่งหนึ่งตั้งอยู่ริมแม่น้ำ จึงเข้าไปกราบและอธิบายให้ฝรั่งที่ตามไปด้วยกันว่า The ruined stupa is a relic of my Lord Buddha. เจดีย์ปรักหักพังแห่งนี้เป็นสิ่งที่หลงเหลืออยู่เป็นอนุสรณ์ให้ระลึกนึกถึงองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า (ผู้เป็นพระศาสดาในศาสนาพุทธ) ของผมRelic เป็นของเก่าที่หลงเหลืออยู่ที่เป็น ‘อนุสรณ์เตือนใจ’ อีกคำที่คล้ายๆกันคือ remains ที่หมายถึง ‘ซาก’ (สิ่งมีชีวิตที่ตายไปแล้ว) ‘สิ่งที่หลงเหลืออยู่’ ซึ่งจะคนละอย่างกับ relic เพราะ relic เน้นตรงที่เป็นอนุสรณ์เตือนใจ แต่ remains หมายถึง ‘สิ่งที่เหลืออยู่ทั่วไป’ เช่น the remains of a burnt-down house. ซากที่หลงเหลืออยู่ของบ้านที่ถูกไฟไหม้ ซากสัตว์ก็ใช้ remains เหมือนกันครับ The rescue team is searching for the remains of the victims. ทีมกู้ภัยค้นหาศพของเหยื่อผู้เคราะห์ร้ายหลังจากที่กราบสถูปเจดีย์เสร็จ ผมก็อธิบายให้ฝรั่งฟังเรื่องกรรม karma (คามะ) ซึ่งเป็นการกระทำที่ผ่านมาทั้งในชาติปัจจุบันและอดีตชาติ และยังเล่าต่อไปอีกว่าศาสนาพุทธนั้นเชื่อในเรื่องของ rebirth ซึ่งเป็น ‘การเกิดอีกครั้งในชาติภพใหม่’ (แต่ถ้าเป็นการเวียนว่ายตายเกิดหลายครั้ง หลายภพหลายชาติ ก็ควรใช้ rebirths) I believe in rebirths. ผมเชื่อในการเวียนว่ายตายเกิด.นิติการุณย์ มิ่งรุจิราลัยpasalok1998@gmail.com