กระจุกดาราจักรหรือกระจุกกาแล็กซี (Galaxy clusters) ประกอบด้วยกาแล็กซีนับพันที่ยึดโยงกันด้วยแรงโน้มถ่วง นักดาราศาสตร์ถือว่ากระจุกกาแล็กซีเป็นห้องปฏิบัติการที่ดีเยี่ยมสำหรับศึกษาวิวัฒนาการกาแล็กซีและจักรวาลวิทยา ซึ่งหนึ่งในกระจุกกาแล็กซีที่ตกอยู่ในความสนใจก็คือ เอเบลล์ 2744 (Abell 2744) ถูกขนานนามว่า “กระจุกกาแล็กซีแพนดอร่า” พบจากการใช้กล้องโทรทรรศน์แมกเจลแลน ในชิลีกระจุกดาราจักรแพนดอร่าอยู่ห่างจากโลกประมาณ 4,000 ล้านปีแสง เป็นกระจุกขนาดยักษ์ที่คาดว่าจะมีมวลมากกว่าดวงอาทิตย์ประมาณ 4 ล้านล้านเท่า และดูเหมือนว่าเป็นผลมาจากการรวมตัวกันของกระจุกกาแล็กซีขนาดเล็กกว่า จำนวน 4 กระจุก ซึ่งเกิดขึ้นในช่วง 350 ล้านปี การสังเกตการณ์กระจุกกาแล็กซีแพนดอร่าก่อนหน้านี้ เผยให้เห็นว่ามันเกิดปรากฏการณ์ การควบรวมที่ซับซ้อนที่สุดเท่าที่เคยตรวจพบทว่าการสำรวจใหม่พบว่ากระจุกกาแล็กซีแพนดอร่า มีมวลรวมประมาณ 2.56 ล้านล้านเท่าของมวลดวงอาทิตย์ เป็นหนึ่งในกระจุกกาแล็กซีที่ใหญ่ที่สุดเท่าที่เคยค้นพบมา และกระจุกกาแล็กซีแห่งนี้ไม่ได้หยุดพักหรือคลายตัว แต่มันอยู่ระหว่างการควบรวมกันอย่างซับซ้อน.Credit : Abriola et al., 2024.อ่าน “คอลัมน์หนังสือพิมพ์ไทยรัฐ” ทั้งหมดที่นี่