ก่อนโบกมืออำลาปีกระต่าย พ.ศ.2566 และก้าวสู่ปีงูใหญ่ พ.ศ.2567“พี่ม้ามังกร” ขอส่งมอบความสุขส่งท้ายปี ด้วยการเปิดโลกแห่งการเรียนรู้ที่สร้างสรรค์ พาน้องๆไปตะลุยสถานที่ที่มีความสำคัญของชาติ นั่นก็คือ “คลังกลางพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ” ตั้งอยู่ภายในพื้นที่ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ กาญจนาภิเษก ต.คลองห้า อ.คลองหลวง จ.ปทุมธานีคลังกลางพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ จัดสร้างขึ้นตามแนวพระราชดำริใน สมเด็จ พระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพ รัตนราชสุดาฯ สยาม บรมราชกุมารี ด้านการพัฒนาและปรับปรุง คลังพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ ให้เป็นสถานที่เก็บรวบรวมโบราณวัตถุอย่างเป็นระบบ เพื่อการอนุรักษ์โบราณวัตถุของชาติและใช้ประโยชน์ได้มากขึ้น พร้อมกันนี้ยังมีการเปิดให้บริการศึกษาค้นคว้าวิจัยสำหรับนิสิตนักศึกษา นักวิจัยด้านประวัติศาสตร์ โบราณคดี ศิลปกรรมและอื่นๆร่วมด้วย การก่อสร้างใช้เวลานานร่วม 7 ปีตั้งแต่ พ.ศ.2559-2566 โดยได้รับ พระมหากรุณาธิคุณจาก สมเด็จพระ กนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพ รัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินมาทรงวางศิลาฤกษ์ เมื่อวันที่ 1 ต.ค.2559 จนกระทั่งก่อสร้างแล้วเสร็จก็ได้รับพระมหากรุณาธิคุณจากพระองค์ ในการเสด็จพระราชดำเนินมาทรงเป็นองค์ประธานในพิธีเปิด เนื่องในโอกาส วันอนุรักษ์มรดกไทยประจำปี พ.ศ.2566 วันที่ 28 ส.ค.2566 ปัจจุบันคลังกลางพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติอยู่ภายใต้การดูแลของสำนักพิพิธภัณฑ สถานแห่งชาติ กรมศิลปากร กระทรวงวัฒนธรรม ตัวอาคารคลังกลางพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติออกแบบเป็นทรงไทยประยุกต์ สูง 4 ชั้น มีพื้นที่ใช้สอย 30,000 ตารางเมตร ประกอบด้วย ส่วนที่ 1.ส่วนของการเก็บรักษาโบราณวัตถุที่อยู่ในคลังรวมจำนวน 113,849 รายการ จัดแบ่งตามประเภทวัสดุจำแนกรวม 10 ห้องคลัง ดังนี้ 1.คลังโบราณวัตถุ ศิลปวัตถุ ประเภทหินและปูนปั้น อยู่บริเวณชั้น 1 จัดวางเป็น 5 กลุ่ม ได้แก่ กลุ่มศิลาจารึก กลุ่มชิ้นส่วนประกอบสถาปัตยกรรม กลุ่มประติมากรรม กลุ่มเครื่องมือเครื่องใช้ เครื่องประดับยุคก่อนประวัติศาสตร์ และกลุ่มวัตถุทางธรณีวิทยา 2.คลังโบราณวัตถุ ศิลปวัตถุ ประเภทดินเผาและแก้ว อยู่ชั้น 2 ฝั่งตะวันออก แยกเป็น 2 ห้องย่อย ได้แก่ ห้องคลังเครื่องปั้นดินเผา 1 จัดเก็บเครื่องปั้นดินเผาสมัยก่อนประวัติศาสตร์ถึงสมัยเริ่มประวัติศาสตร์ และ ห้องคลังเครื่องปั้นดินเผา 2 จัดเก็บเครื่องปั้นดินเผาสมัยลพบุรีถึงสมัยรัตนโกสินทร์ 3.คลังโบราณวัตถุ ศิลปวัตถุ ประเภทโลหะ อยู่ชั้น 2 ฝั่งตะวันตก แบ่งเก็บโบราณวัตถุตามหน้าที่ใช้สอยใน 3 ห้องย่อย ได้แก่ ห้องคลังโลหะ 1 จัดเก็บโบราณวัตถุในพระพุทธศาสนา ได้แก่ พระพุทธรูป ศาสนสถานจำลอง รอยพระพุทธบาท พระศรีอารยเมตรัย พระสาวก พระพิมพ์ เป็นต้น ห้องคลังโลหะ 2 จัดเก็บเครื่องมือเครื่องใช้ ได้แก่ เงินตรา วิทยุ โทรศัพท์ ภาชนะกล้องส่อง ทางไกล กล้องถ่ายภาพยนตร์ กล้องถ่ายภาพ เครื่องพิมพ์ดีด เป็นต้น และ ห้องคลังโลหะ3 รวมโบราณวัตถุในศาสนาความเชื่ออื่นๆ ได้แก่ เทวรูป พระโพธิสัตว์ เทพเจ้า แม่โพสพ แม่ซื้อ เป็นต้น 4.คลังโบราณวัตถุ ศิลปวัตถุ ประเภทไม้ อยู่บริเวณชั้น 3 แบ่งเป็น 2 ห้องย่อย ได้แก่ ห้องคลังโบราณวัตถุ ศิลปวัตถุไม้ 1 จัดเก็บงานประณีตศิลป์ แบ่งกลุ่มจัดวางตามหน้าที่ใช้งาน ได้แก่ เครื่องเรือน ชิ้นส่วนประดับ สถาปัตยกรรม และเครื่องมือเครื่องใช้ในชีวิตประจำวัน และ ห้องคลังโบราณวัตถุ ศิลปวัตถุ ไม้ 2 จัดเก็บศาสนวัตถุ ได้แก่ รูปเคารพในศาสนาและเครื่องใช้ในพิธีกรรม 5.คลังโบราณวัตถุฯ ประเภทอินทรียวัตถุอื่นๆ อยู่ชั้น 3 เป็นห้องที่ต้องมีการควบคุมพิเศษ ทั้งอุณหภูมิ ความชื้น ความร้อน เพราะโบราณวัตถุมีความอ่อนไหวสูงต่อสิ่งแวดล้อม แบ่งกลุ่มวัตถุออกเป็น 2 ห้องย่อย คือ ห้องคลังโบราณวัตถุ ศิลปวัตถุ ประเภทผ้า กระดาษ กระดูกงา เขาสัตว์ และห้องคลังโบราณวัตถุ ศิลปวัตถุ ประเภทหนังสัตว์ ส่วนที่ 2 เป็นคลังเพื่อการศึกษา Study Collection ให้แก่นักวิชาการ นิสิตนักศึกษาที่สนใจค้นคว้าโบราณวัตถุ แบ่งเป็น 2 ระดับ ได้แก่ ระดับแรก เป็นการบริการการศึกษาค้นคว้าในห้องฐานข้อมูลโบราณวัตถุ ศิลปวัตถุ ห้องสมุด ด้านโบราณคดี ประวัติศาสตร์ศิลปะ และพิพิธภัณฑ์วิทยา และแพลตฟอร์มออนไลน์ ซึ่งเข้าใช้บริการได้ในพื้นที่บริการทั่วไป โดยมีเจ้าหน้าที่ช่วยเหลือในการค้นคว้า (นอกจากนี้ยังมีให้บริการสำเนาภาพถ่ายโบราณวัตถุ โดยมีค่าธรรมเนียมตามระเบียบกรมศิลปากรด้วย) และ ระดับที่สอง คือการศึกษาโบราณวัตถุ ซึ่งต้องแจ้งขออนุญาตเข้าศึกษาในพื้นที่ชั้นใน โดยการดูแลของเจ้าหน้าที่ มีระเบียบปฏิบัติในการกรอกคำร้องขอเข้าศึกษา แล้วยื่นต่อผู้ช่วยภัณฑารักษ์ เมื่อได้รับอนุญาตแล้วจะได้รับการอำนวยความสะดวกจากผู้ช่วยภัณฑารักษ์ และเมื่อศึกษาโบราณวัตถุเสร็จสิ้น ผู้ช่วยภัณฑารักษ์จะตรวจสอบสภาพโบราณวัตถุว่าไม่มีการทำให้โบราณวัตถุชำรุดเสื่อมสภาพ จากนั้นลงนามส่งคืนโบราณวัตถุกลับห้องคลังพิพิธภัณฑ์ นอกจากนี้ ยังมีการ จัดกิจกรรม “เปิดบ้าน” Open House : รับฟังเรื่องเล่ากับเราชาวพิพิธภัณฑ์ เป็นประจำทุกเดือนตลอดปี 2567 ผู้สนใจสามารถลงทะเบียนได้วันที่ 1 ของทุกเดือน ติดต่อสอบถามได้ทาง เฟซบุ๊ก : คลังพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ กรมศิลปากรคลังกลางพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ เป็นอีกหนึ่งสถานที่ที่ควรค่าแก่การเยี่ยมชม เพื่อน้องๆจะได้ภาคภูมิใจกับความงดงามของศิลปวัฒนธรรม และสมบัติของชาติ รวมถึงรับรู้ประวัติศาสตร์ของชาติไทยด้วยครับ.คลิกอ่านคอลัมน์ “ตะลุยโลกใบใหญ่” เพิ่มเติม
