ย้อนรำลึกประวัติศาสตร์ สมัยกรุงรัตนโกสินทร์ ในหลวง รัชกาลที่ 7 และรัชกาลที่ 9 ประกอบ “พิธีสถาปนาสมเด็จพระราชินี” อีกขั้นตอนพระราชพิธีสำคัญช่วงหนึ่งในการ “พระราชพิธีบรมราชาภิเษก” ราชประเพณีโบราณสืบต่อกันมายาวนาน
ตามประวัติที่ปรากฏในหนังสือประมวลองค์ความรู้พระราชพิธีบรมราชาภิเษก หนังสือพระราชพิธีบรมราชาภิเษก, หนังสือประมวลบทความเนื่องในพระราชพิธีบรมราชาภิเษก กระทรวงวัฒนธรรม ระบุว่า หลังพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงรับบรมราชาภิเษกเป็นพระมหากษัตริย์โดยสมบูรณ์แล้ว ก็จะสถาปนาสมเด็จพระราชินี
สำหรับพิธีการ ในสมัยพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 7) ทรงประกอบพระราชพิธีบรมราชาภิเษก เมื่อ 25 กุมภาพันธ์ 2468 แล้ว ทรงประทับพระที่นั่งภัทรบิฐในพระที่นั่งไพศาลทักษิณ โปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ เสนาบดีกระทรวงมุรธาธร อ่านประกาศกระแสพระบรมราชโองการ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมสถาปนาหม่อมเจ้ารำไพพรรณี พระวรชายาขึ้นเป็น “สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินี” ทรงหลั่งน้ำพระมหาสังข์ และทรงเจิมพระราชทาน “สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินี” ในการโปรดเกล้าฯ สถาปนา
ต่อมา ในการพระราชพิธีบรมราชาภิเษก พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร (รัชกาลที่ 9) ณ พระที่นั่งไพศาลทักษิณ เมื่อ 5 พฤษภาคม 2463 และเสด็จออกมหาสมาคม รับคำถวายพระพรชัยมงคล ณ พระที่นั่งอมรินทรแล้ว เสด็จประทับพระที่นั่งภัทรบิฐ พระกรุณาโปรดเกล้าฯ สถาปนาพระเกียรติยศ “สมเด็จพระราชินีสิริกิติ์” ให้ดำรงฐานันดรศักดิ์เป็น “สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินี” อย่างสมบูรณ์ ซึ่งหลังจากได้มีการสถาปนาสมเด็จพระราชินีแล้วครั้งแรกใน พระราชพิธีราชาภิเษก เมื่อ 28 เมษายน 2493 โดยทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ประกาศสถาปนาจาก “หม่อมราชวงศ์สิริกิติ์ กิติยากร” เป็น “สมเด็จพระราชินีสิริกิติ์”
ที่มา : ข้อมูลและภาพ จากหนังสือประมวลองค์ความรู้พระราชพิธีบรมราชาภิเษก หนังสือพระราชพิธีบรมราชาภิเษก, หนังสือประมวลบทความเนื่องในพระราชพิธีบรมราชาภิเษก กระทรวงวัฒนธรรม