คอลัมน์ “คุยกับผู้อ่าน” ของอาจารย์หมอประเวศ วะสี ใน “หมอชาวบ้าน” ฉบับเดือนสิงหาคม 2564 หมอเริ่มต้นด้วยพาดหัวตัวใหญ่ “โควิด รุกฆาต ระบบรวมศูนย์อำนาจล้มเหลว ฉากทัศน์เลวร้าย”
ผมเป็นหนึ่งในผู้อ่าน อ่านแล้ว รู้สึกได้ คราวนี้ อาจารย์หมอ “มาแรง”
ใคร? หมอใหญ่หมอน้อย คนในรัฐบาล นักการเมือง กระทั่งชาวบ้าน ที่เป็นผู้อ่าน...ควรฟังต่อไปให้จบ
หมอคุยต่อไป ทุกอย่างดูพังทลาย ไม่สามารถหยุดยั้งการแพร่กระจายของโควิด ระบบรวมศูนย์อำนาจไว้ที่ส่วนกลาง ไม่มีสมรรถนะที่จะเผชิญปัญหาใดๆ
อย่าว่าแต่ปัญหาที่ยากและซับซ้อนแบบโควิด ผู้รู้เตือนมานานแล้วว่า
โครงสร้างอำนาจที่รวมศูนย์ คือปัญหาใหญ่ของชาติ
ระบบร่างกายของเราซึ่งเป็นระบบที่ดีที่สุด ถ้าหัวใจ ปอด ตับ ต่อมเอนโดครีน ฯลฯ ต้องรอให้ส่วนกลางมาสั่ง หัวใจจะเต้น ปอดจึงจะหายใจ ก็จะไม่ทันกาลและส่วนกลางจะสั่งผิดสั่งถูก
ทุกเซลล์ทุกอวัยวะจึงมีความเป็นอัตโนมัติ แต่เชื่อมโยงและสนับสนุนกัน ทำให้เกิดบูรณภาพและดุลยภาพ
ดุลยภาพ คือสุขภาพดี และยั่งยืน
ระบบรวมศูนย์อำนาจ จึงล้มเหลวที่จะยับยั้งโควิด ฉากทัศน์ที่เลวร้ายที่สุด คือโควิดลามไปทั่วประเทศ
โดยระบบบริการสาธารณสุขไม่สามารถรองรับได้ คนส่วนหนึ่ง จะตายไป คนส่วนใหญ่จะเกิดภูมิคุ้มกัน
แล้วโรคก็จะหยุดไปเอง
ระหว่างนี้ ทุกคน ทุกหน่วย จึงควรมีข้อปฏิบัติ ดังนี้
1. ทำตัวให้แข็งแรง และมีภูมิคุ้มกันให้มากที่สุด โดยการลดความเครียด ออกกำลัง เจริญสติ ถ้าภูมิคุ้มกันดี ก็จะไม่เป็นโรค หรือเป็นก็ไม่รุนแรง
2. ทำตัวให้ปลอดโรค ล้างมือ สวมหน้ากากอนามัย กินร้อน ช้อนกลาง เว้นระยะห่างอย่างเข้มงวด
...
3. หน่วยต่างๆ เช่น ร้านค้า ตลาด โรงเรียน บริษัท ฯลฯ รับผิดชอบควบคุมโรคอย่างเบ็ดเสร็จ ในอาณาบริเวณของหน่วยของตน
ร้านอาหารใดควบคุมได้ดี ไม่มีการติดโรค ก็ทำมาค้าขายได้ดี แต่ละหน่วยมีผลประโยชน์ที่จะต้องรักษาอยู่แล้ว ไม่ต้องรอให้รัฐบาลมาสั่งปิดๆ เปิดๆ สั่งผิดๆ ถูกๆ
การให้แต่ละหน่วยรับผิดชอบเบ็ดเสร็จ พึ่งตนเองได้ จะทำให้ทั้งควบคุมโรคได้ด้วย ดำเนินธุรกิจได้ด้วย ไม่ใช่เลือกเอาอย่างใดอย่างหนึ่งว่าจะเอาโควิด หรือเอาเศรษฐกิจ อย่างเช่นปัจจุบัน
4. ใช้เวลาทบทวนศึกษาว่าบ้านเมืองของเราผิดไปอย่างฉกรรจ์หรือ จึงมีสมรรถนะต่ำ ในการเผชิญปัญหาต่างๆ จนเกิดวิกฤตการณ์ทุกๆทาง จนมารวมกันเป็นวิกฤติใหญ่ และซ้ำเติมด้วยโควิด
หลังโควิด คนไทยจะต้องร่วมคิดร่วมทำ เพื่อเปลี่ยนใหญ่ประเทศไทย ให้มีความเข้มแข็งทุกด้าน ออกจากวิกฤตการณ์เรื้อรัง ไปสู่ความเจริญอย่างแท้จริง
เป็นเรื่องที่เราจะต้องคุยกันในรายละเอียดอีกต่อไป
ผมขออนุญาตคัดลอกข้อเขียนทุกคำของอาจารย์หมอประเวศ วะสี มาบอกต่อๆกันไป ใครอยู่ใกล้นายกฯประยุทธ์ ช่วยบอกให้ท่านได้อ่าน นี่คือข้อแนะนำจากผู้ใหญ่ ที่ผมคิดว่า นายกฯควรฟังมากที่สุด.
กิเลน ประลองเชิง