หน่อไม้ฝรั่ง จัดเป็นพืชผักเศรษฐกิจที่สำคัญอีกชนิดหนึ่งของประเทศไทย ที่ให้ผลผลิตปลูกได้ตลอดทั้งปี มีการผลิตและส่งออกไปจำหน่ายยังตลาดต่างประเทศ โดยมีประเทศคู่ค้าสำคัญ คือ ประเทศญี่ปุ่น สหภาพยุโรป และไต้หวัน โดยมีพื้นที่ปลูกที่สำคัญอยู่ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ภาคกลาง และภาคตะวันตก
แต่พื้นที่เพาะปลูกและผลผลิตมีแนวโน้มลดลงอย่างต่อเนื่องทุกปี ส่วนหนึ่งเกิดจากการขาดแคลนพันธุ์ดีที่ให้ผลผลิตสูงและคุณภาพหน่อสม่ำเสมอ รวมทั้งการระบาดรุนแรงของโรคลำต้นไหม้ ทำให้เกษตรกรเปลี่ยนชนิดพืชปลูก หรือย้ายพื้นที่ปลูก การนำเข้าเมล็ดพันธุ์ดีจากต่างประเทศ มีการนำเข้าน้อย และบางปีไม่มีการนำเข้า เกษตรกรจึงเก็บเมล็ดที่เกิดขึ้นในแปลงผลิตไปปลูกต่อ หรือจำหน่าย ส่งผลให้ผลผลิตและคุณภาพหน่อของหน่อไม้ฝรั่งลดลงและไม่สม่ำเสมอ
ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรกาญจนบุรี จึงได้ดำเนินการวิจัยและพัฒนาพันธุ์หน่อไม้ฝรั่งพันธุ์ดี “กวก. กาญจนบุรี 1” เพื่อส่งเสริมให้เกษตรกรปลูกทดแทนพันธุ์เดิม
...
“เราเริ่มโครงการวิจัยนี้มาตั้งแต่ปี 2555 ด้วยการรวบรวมเมล็ดพันธุ์ผสมเปิดต้นคัดเลือกจากแปลงปลูกเพื่อการส่งออกในพื้นที่จังหวัดกาญจนบุรี 5 แปลง จากทั้งหมด 25 สายพันธุ์ 2,400 ต้น แล้วนำมาปลูกคัดเลือกที่ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรกาญจนบุรี ระหว่างปี 2556-2558 ตามแผนการคัดเลือกต้นต่อแถวจำนวน 2 ครั้ง คัดเลือกได้ 9 สายพันธุ์ จากนั้นนำไปปลูกเปรียบเทียบพันธุ์ร่วมกับพันธุ์การค้า พบว่าสายพันธุ์ KC417-3 เจริญเติบโตและให้ผลผลิตดีกว่าพันธุ์การค้า จึงเสนอขอรับรองพันธุ์และได้รับการรับรองเป็นหน่อไม้ฝรั่งพันธุ์ใหม่ ใช้ชื่อว่า พันธุ์ กวก. กาญจนบุรี 1”
นางสาวนันทนา โพธิ์สุข นักวิชาการเกษตรชำนาญการ ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรกาญจนบุรี กรมวิชาการเกษตร ให้ข้อมูลลักษณะเด่นของ หน่อไม้ฝรั่ง พันธุ์ “กวก.กาญจนบุรี 1” ที่ให้ผลผลิตรวมเฉลี่ยไร่ละ 1,554 กก. สูงกว่าพันธุ์การค้า 2%
ให้ผลผลิตมาตรฐานเฉลี่ยไร่ละ 1,118 กก. สูงกว่าพันธุ์การค้า 17% และให้ผลผลิตมาตรฐานชั้นพิเศษ A ตูมเฉลี่ยไร่ละ 682 กก. สูงกว่าพันธุ์การค้า 2%
ลักษณะปลายยอดหน่อตูมแน่นเป็นรูปสามเหลี่ยม คุณภาพหน่อได้ตามมาตรฐานการส่งออก สามารถปรับตัวเข้ากับสภาพแวดล้อมต่างๆได้ดี เมื่อปลูกในพื้นที่ภาคกลางและตะวันตก
...
นอกจากนั้นเกษตรกรยังสามารถเก็บเมล็ดพันธุ์ไว้ปลูกในฤดูกาลต่อไปได้โดยไม่กลายพันธุ์หากมีการผลิตเมล็ดพันธุ์อย่างถูกต้องเหมาะสม จะช่วยลดการขาดแคลนเมล็ดพันธุ์ดี และปลูกทดแทนพันธุ์เดิม
เพื่อรองรับการกระจายพันธุ์ ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรกาญจนบุรี ได้สร้างแปลงผลิตเมล็ดพันธุ์ในพื้นที่ 0.25 ไร่ เพื่อผลิตเมล็ดพันธุ์ขยาย 1-5 กิโลกรัม ในปี 2568 สำหรับให้เกษตรกร หรือผู้ที่สนใจนำไปปลูกในพื้นที่ได้ประมาณ 10-50 ไร่ สนใจ สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรกาญจนบุรี โทร. 0-3455-2036-7.
ชาติชาย ศิริพัฒน์