พบสปอร์ 2 จุด เชื้อแอนแทรกซ์ เร่งขยายผล เฝ้าระวังอีก 98 คน

แพทย์แจงกลุ่มเฝ้าระวังเชื้อแอนแทรกซ์ใน จ.มุกดาหาร รวม 636 คน พ้นระยะเชื้อฟักตัว 538 คน เหลืออีก 98 คน จะสิ้นสุดเฝ้าระวังโรค 7 พ.ค. ขณะนี้ไม่พบผู้ป่วยเพิ่ม ทีมปศุสัตว์เร่งหาที่มาที่ไปของเชื้อแบ่งตรวจออกเป็น 2 กลุ่ม ผลตรวจพบเชื้อสปอร์ที่เขียงและมีด อีกทั้งยังเก็บดินริมโขงเข้าห้องแล็บรู้ผลอีก 4 วัน ขณะที่พ่อค้าเนื้อขอนแก่นโอดครวญยอดขายตกฮวบหายไปกว่าครึ่ง

สถานการณ์การแพร่ระบาดโรคแอนแทรกซ์ยังอยู่ในระยะเฝ้าระวัง หลังพบชาวบ้านร่วมกันชำแหละและกินเนื้อวัวดิบเสียชีวิต 1 รายที่บ้านโคกสว่าง ต.เหล่าหมี อ.ดอนตาล จ.มุกดาหาร และยังมีผู้ที่อยู่ในกลุ่มเสี่ยงอีกหลายร้อยคนต้องเฝ้าดูอาการ ส่วนพ่อค้าแม่ค้าขายเนื้อวัว กระบือรายได้ทรุดยอดขายตกฮวบ

ความคืบหน้าวันที่ 5 พ.ค. นพ.ณรงค์ จันทร์แก้ว นายแพทย์สาธารณสุขจังหวัดมุกดาหาร เปิดเผยความคืบหน้าสถานการณ์โรคแอนแทรกซ์ในพื้นที่ อ.ดอนตาล จ.มุกดาหาร ว่า สถานการณ์ผู้ป่วยดีขึ้น จากข้อมูลวันที่ 5 พ.ค. ไม่มีผู้ป่วยยืนยันรายใหม่ รวมถึงผู้ป่วยเข้าข่ายสงสัยติดเชื้อเพิ่มเติม ถือว่าสามารถควบคุมสถานการณ์ได้ จากกรณีที่เกิดขึ้นมียอดผู้ป่วยสะสม 3 ราย ในจำนวนนี้เสียชีวิต 1 ราย รักษาในโรงพยาบาล 2 ราย ทั้งนี้ มีผู้ป่วยและผู้สัมผัสที่ต้องเฝ้าระวังโรคทั้งหมด 636 ราย ในจำนวนนี้พ้นระยะการเฝ้าระวังโรคแล้ว 538 ราย เหลือผู้ที่ต้องเฝ้าระวังอีก 98 ราย จะสิ้นสุดการเฝ้าระวังโรคในวันที่ 7 พ.ค. ทั้งหมดเป็นผู้สัมผัสจากระบบผิวหนังและระบบทางเดินอาหารที่มีระยะฟักตัวของเชื้อ 7 วัน ส่วนการสัมผัสผ่านการสูดดมเอาสปอร์เชื้อเข้าสู่ร่างกายต้องเฝ้าระวัง 60 วัน แต่ไม่มีผู้เข้าข่ายสงสัยจากกรณีนี้ หลังจากนี้ทุกคนสามารถใช้ชีวิตได้ตามปกติ แต่ควรงดกินเนื้อดิบหรือกินเนื้อวัวปรุงสุกที่ใช้ความร้อนไม่น้อยกว่า 120 องศาเซลเซียส หรือต้มในน้ำนาน 30 นาที จึงจะฆ่าเชื้อโรคแอนแทรกซ์ได้

นพ.ณรงค์กล่าวต่อว่า สิ่งสำคัญที่ต้องทำอย่างเข้มข้นจากนี้คือ การหาที่มาของเชื้อโรคแอนแทรกซ์ จากการทำงานร่วมกับสำนักงานปศุสัตว์จังหวัดมุกดาหาร สอบสวนโรคพบว่ามีการชำแหละเนื้อวัว 2 วง วงแรก ชำแหละวันที่ 12 เม.ย. เป็นวงที่พบผู้เสียชีวิตและผู้ป่วยยืนยัน จากการตรวจหาเชื้อสปอร์ที่ดินบริเวณชำแหละเนื้อวัวไม่พบสปอร์ แต่กลับไปพบเชื้อสปอร์ที่เขียงและมีดของผู้เสียชีวิต ทั้งวัวที่ถูกเชือดเมื่อวันที่ 12 เม.ย. ตรวจไม่พบเชื้อแอนแทรกซ์ ต้องค้นหากันต่อไปว่าต้นตอของเชื้อแอนแทรกซ์วงที่ 1 มาจากที่ใด ส่วนวงชำแหละที่ 2 ชำแหละวันที่ 28 เม.ย. พบเชื้อสปอร์ที่ดินบริเวณชำแหละ แต่ตรวจพบเชื้อแอนแทรกซ์ในกระดูกวัวที่ถูกเชือดในวงที่ 2 อย่างไรก็ตาม ก็ไม่พบผู้ป่วยจากวงนี้ และผู้เสียชีวิตก็ไม่ได้เกี่ยวข้องกับวงที่ 2 ด้วยเช่นกัน วงนี้มีการแจกเนื้อวัวให้กับ 22 ครัวเรือน ทั้ง 22 ครัวเรือนมีเจ้าหน้าที่ไปทำการฆ่าเชื้อโรคในตู้เย็น ห้องครัว เรียบร้อยแล้ว นำมีดและเขียงมาฆ่าเชื้อกลบฝัง และแจกมีดและเขียงชุดใหม่ให้ ส่วนบริเวณที่ชำแหละวัวทั้ง 2 วง เจ้าหน้าที่ปศุสัตว์ฆ่าเชื้อด้วยโซดาไฟและนำดินมากลบ คิดว่าคงไม่มีปัญหา แต่จะเฝ้าระวังดินบริเวณนั้นก่อน นอกจากนี้ยังเก็บตรวจสภาพดินบริเวณริมแม่น้ำโขง เพื่อหาเชื้อ เพราะอาจมีน้ำท่วมขังและมีวัวตายลอยน้ำมาเพื่อเป็นการเฝ้าระวังจะทราบผลจากห้องปฏิบัติการในอีก 4 วัน

ผู้สื่อข่าวถามว่า จะสามารถหาที่มาของเชื้อแอนแทรกซ์ได้หรือไม่ นพ.ณรงค์กล่าวว่า เรื่องนี้เป็นโจทย์ใหญ่ที่จะต้องหาที่มาของเชื้อว่า ขนวัวมาจากที่อื่นหรือไม่ เพราะวัวที่นำมาชำแหละเป็นวัวที่ยืนยันว่าเลี้ยงในพื้นที่ 1 เดือนก่อนนำมาชำแหละ ทั้งนี้เบื้องต้นสันนิษฐานว่า เชื้ออาจจะอยู่ในสิ่งแวดล้อมในดินเพราะสปอร์ของเชื้อแอนแทรกซ์อยู่ได้นาน 10-20 ปี อาจจะไหลมาตามน้ำ และบริเวณที่ชำแหละเป็นบริเวณที่มีน้ำท่วมขังเป็นเวลานาน สปอร์ของแอนแทรกซ์มาตกและฝังตัวในดิน ก็ต้องรอการพิสูจน์ก่อน

“ตั้งแต่เกิดเหตุการณ์ขึ้นได้รับความร่วมมือจากชาวบ้านเป็นอย่างดี ขณะนี้ชาวบ้านกินไก่และปลา แต่เชื่อว่าเมื่อทุกอย่างเข้าสู่ภาวะปกติก็จะกลับมากินเนื้อวัวกันแต่ขอให้กินเนื้อวัวสุก ส่วนการชำแหละวัวขอให้รู้ที่มาของวัวที่ชัดเจน ที่สำคัญไม่ชำแหละวัวที่ตายโดยไม่ทราบสาเหตุ” นพ.ณรงค์กล่าว

ด้าน น.สพ.ต่อพงศ์ ประเสริฐสังข์ ปศุสัตว์จังหวัดมุกดาหาร กล่าวว่า ขณะนี้ระดมกำลังเจ้าหน้าที่ฉีดวัคซีนให้กับโค กระบือ แพะ และแกะในพื้นที่ อ.ดอนตาล ในส่วน อ.เมืองมุกดาหาร และ อ.หว้านใหญ่ เป็นอำเภอที่มีพื้นที่ติดริมฝั่งแม่น้ำโขงประเมินว่าเป็น 2 อำเภอที่มีความเสี่ยงเกิดโรคนี้ เพิ่มความเข้มข้นฉีดวัคซีนให้กับสัตว์พร้อมให้เฝ้าระวังหากพบเห็นสัตว์ที่ตายผิดปกติให้ดำเนินการส่งตรวจทุกกรณี เพื่อทำให้เกษตรกรผู้เลี้ยงสัตว์และประชาชนมีความมั่นใจ สำหรับในพื้นที่ จ.มุกดาหาร ขณะนี้มีผู้ป่วยยืนยันสะสมรวม 3 ราย (ไม่พบผู้ป่วยยืนยันรายใหม่) เสียชีวิต 1 ราย อยู่ระหว่างรักษา 2 ราย (รพ.มุกดาหารและ รพ.ดอนตาล แห่งละ 1 ราย) ผู้สัมผัสสิ้นสุดระยะเวลาเฝ้าระวังโรค 538 ราย เพราะผลระยะฟักตัวทางผิวหนังและทางเดินอาหาร 7 วัน

ขณะที่ น.สพ.บุญญกฤช ปิ่นประสงค์ รองอธิบดีกรมปศุสัตว์ เปิดเผยว่า ผลตรวจภายหลังเก็บตัวอย่างเนื้อสัตว์ในตู้เย็นชำแหละเมื่อวันที่ 12 เม.ย. รวมถึงเก็บตัวอย่างสัตว์ร่วมฝูงที่อยู่ใกล้จุดชำแหละซาก ผลตรวจการตรวจไม่พบเชื้อ แต่ผลการเก็บตัวอย่างเขียงและมีด รวมถึงดินบริเวณที่ล้างเครื่องมือชำแหละได้ผลเป็นบวก สอดคล้องกับผลตรวจของกระทรวงสาธารณสุขที่เก็บจากซากวัว รับแจ้งภายหลังว่ามีวัวตายและนำไปฝังแล้วขุดซากวัวเก็บตัวอย่างส่งไปตรวจ ถึงแม้ว่าจะพบเชื้อที่เขียงและมีดที่ใช้ชำแหละ แต่ยังไม่ตัดประเด็นเชื้อปนเปื้อนในสิ่งแวดล้อม สั่งห้ามเคลื่อนย้ายสัตว์เข้า-ออกพื้นที่ เตรียมประกาศเป็นเขต โรคระบาดสัตว์ชั่วคราว

ที่ห้องประชุมสำนักงานปศุสัตว์จังหวัดมุกดาหาร นายสัตวแพทย์ต่อพงศ์ ประเสริฐสังข์ ปศุสัตว์จังหวัดมุกดาหาร พร้อมด้วยหัวหน้ากลุ่มปศุสัตว์ทุกอำเภอ และนายณรงค์ รัตนตรัยวงศ์ หัวหน้าด่านกักกันสัตว์มุกดาหาร ให้การต้อนรับ นายณรงเดช อุฬารกุล สส.บัญชีรายชื่อ พรรคประชาชน ในฐานะประธานคณะกรรมาธิการการเกษตรและสหกรณ์ สภาผู้แทนราษฎร ลงพื้นที่ อ.ดอนตาล จ.มุกดาหาร เพื่อตรวจสอบข้อเท็จจริงเกี่ยวกับสถานการณ์โรคแอนแทรกซ์ รวมถึงความคืบหน้าในการป้องกันและติดตามการแพร่ระบาดของโรคดังกล่าว

นายณรงเดช อุฬารกุล เปิดเผยว่า การลงพื้นที่ในครั้งนี้ เพื่อรับฟังข้อมูลจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้องทั้งในระดับจังหวัดและระดับอำเภอ และเกษตรกรในพื้นที่ที่ได้รับผลกระทบจากการระบาดของโรคแอนแทรกซ์ที่จะส่งผลต่อการเลี้ยงสัตว์และความมั่นคงด้านปศุสัตว์ในพื้นที่ เน้นย้ำถึงความสำคัญของการป้องกันการแพร่ระบาดของโรค โดยเฉพาะในพื้นที่เสี่ยง พร้อมแสดงความห่วงใยต่อเกษตรกรผู้เลี้ยงสัตว์ และขอให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องเร่งดำเนินการฉีดวัคซีน เฝ้าระวังการแพร่ระบาดของโรคอย่างเข้มงวด พร้อมสื่อสารให้ความรู้กับประชาชนในพื้นที่เข้าใจเกี่ยวกับโรคและแนวทางการป้องกันอย่างถูกต้อง เพื่อให้การแก้ไขปัญหาเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ และลดผลกระทบต่อเกษตรกรในระยะยาว

สำหรับบรรยากาศร้านขายเนื้อหรือเขียงเนื้อหลายแห่งในเขต อ.เมืองขอนแก่น พบว่าการระบาดของโรคแอนแทรกซ์ที่เกิดขึ้นที่ จ.มุกดาหาร ทำให้ยอดการจำหน่ายเนื้อวัวลดลงและราคาลดต่ำลงอย่างเห็นได้ชัด โดยเฉพาะเขียงเนื้อที่ จ.มุกดาหาร ที่ราคาลดลงเหลือ กก.ละ 150 บาทเท่านั้น ส่วนเขียงเนื้อภายในเขต อ.เมืองขอนแก่น ราคาขายยังคงปกติ แต่ลูกค้าซื้อลดลงอย่างเห็นได้ชัด โดยเฉพาะที่ร้านชวาลย์เนื้อวัวแท้ ตั้งอยู่เลขที่ 125/25 หมู่ 13 ต.ศิลา ถนนกสิกรทุ่งสร้าง หลังวัดป่ารัตนมงคล จ.ขอนแก่น พบว่า ราคาขายยังเท่าเดิม แต่ลูกค้าลดลงยอดหายไปกว่าครึ่ง

นายชวาลย์ มาคาร อายุ 60 ปี เจ้าของร้านชวาลย์เนื้อวัวแท้ เปิดเผยว่า เนื้อวัวยังขายราคาปกติ ในราคากิโลกรัมละ 260 บาท แต่ว่าลูกค้าลดลงเยอะ ขณะที่ราคาจากโรงฆ่าสัตว์ไม่ปรับราคาลงแต่อย่างใด ดังนั้น ถ้าร้านมาลดราคาก็ขาดทุนเพราะราคาต้นทุนไม่ได้ลงด้วย ร้านรับเนื้อจากโรงฆ่าสัตว์ที่ได้มาตรฐาน มีสัตวแพทย์คอยควบคุมตรวจสอบของโรงฆ่าสัตว์ ถ้าไม่ผ่านการตรวจจะไม่นำมาขายเด็ดขาด

อ่าน "คอลัมน์หนังสือพิมพ์ไทยรัฐ" ทั้งหมดที่นี่