“คุ้มมขุนแผน” ตั้งอยู่ที่ตำบลรั้วใหญ่ อำเภอเมืองสุพรรณบุรี จังหวัดสุพรรณบุรี สถานที่ท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์ แหล่งรวมศิลปะ วัฒนธรรมเมืองสุพรรณฯ บรรยากาศร่มรื่น สวยงาม ที่สำคัญ...มีสิ่งศักดิ์สิทธิ์ให้กราบไหว้บูชาขอพรอยู่หลายจุดด้วยกัน
การเดินทางถ้าจะมาจากขนส่งสุพรรณฯมีระยะทางห่างกันราวๆ 3-4 กิโลเมตร...สามารถนั่งรถสองแถวรอบเมืองหรือเรียกสามล้อเครื่องรับจ้างมาได้ หรือหากใครจะขับรถไปเองก็สะดวก คุ้มขุนแผนตั้งอยู่ทางตะวันตกของตัวเมืองและแม่น้ำท่าจีน... มีสมาร์ทโฟนก็เปิดแอปแผนที่ตรงดิ่งไปได้ง่ายๆไม่น่าจะเลยหรือหลงรูปเรือนลักษณะเป็นมุขยื่นออกมาด้านหน้า บันไดทางขึ้นกว้างเท่ากับมุขด้านหน้า บริเวณตรงกลางเป็นโถงใหญ่กว้างขวาง ส่วนด้านซ้ายและด้านขวาก็เป็นเรือนเชื่อมต่อกันออกไป
นอกจากนี้แล้วเมื่อเดินไปยังด้านหลังก็จะเป็นเรือนครัวโบราณจำลองถ่ายทอดความเป็นอดีตให้เห็นในปัจจุบันได้อย่างคงเดิม

ต้น “มะขามยักษ์” อายุยืนนานนับพันปีอีกศรัทธาที่เป็นหนึ่งในตำนานเล่าขาน เชื่อมโยงนิทานพื้นบ้านขุนช้างขุนแผน เรื่องราวน่าสนใจนี้อยู่ในจังหวัดสุพรรณบุรีนี่เอง มะขามยักษ์วัดแคของอาจารย์คงต้นนี้เองที่กล่าวถึงไว้ว่า ขุนแผนได้มาร่ำเรียนวิชาอาคมจากขรัวตาคง
...
และ...ได้นำใบมะขามยักษ์มาเสกเป็นตัวต่อแตน เข้าโจมตีข้าศึกศัตรู
ร่มเงาร่มรื่นอันกว้างใหญ่ คะเนกันว่าน่าจะมีเส้นรอบวงลำต้นราวๆ 10 เมตร และมีความสูงไม่น้อยกว่า 15 เมตร...มะขามยักษ์วัดแค หลายคนเรียกติดปากกันอย่างนั้น ไม่ว่าจะเป็นเรื่องจริง เรื่องเล่า ตำนานหรือมาจากนิทานพื้นบ้าน แน่นอนว่าสะท้อนมาจากความเชื่อแรงศรัทธาในเรื่องราวเหนือธรรมชาติของคนไทยนับแต่อดีต

อีกทั้งยังมีปริศนาธรรม ต้นไม้พูดได้...ผ่านข้อคิด ธรรมะต่างๆ ติดแขวนไว้กับต้นไม้เป็นเครื่องเตือนใจผู้ที่แวะเวียนผ่านมาเยี่ยมเยือน ยกตัวอย่างเช่น ระลึกถึงความตายวันละ 3 ครั้ง ชีวิตจะมีสุข มีอภัย มีให้, ถ้าติดกระดุมเม็ดแรกผิด กระดุมเม็ดต่อๆไปก็ผิดหมด
“วัดแค” วัดเก่าแก่สำคัญที่ปรากฏอยู่ในเรื่องขุนช้างขุนแผน พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เคยเสด็จประพาสเมื่อพุทธศักราช 2447 ที่วัดแห่งนี้มีโบราณวัตถุสำคัญน่าสนใจอยู่หลายอย่าง อาทิ รอยพระพุทธบาทสี่รอย ทำด้วยทองเหลือง ขนาดความกว้าง 1.4 เมตร ยาว 2.8 เมตร สร้างซ้อนกันไว้ในกรอบใหญ่
นอกจากนี้ยังมีพระพุทธรูปปางมารวิชัยขัดสมาธิราบศิลปะรัตนโกสินทร์ จีวร...อังสะเป็นรูปดอกพิกุลสวยงดงามเป็นอย่างมาก ประดิษฐานอยู่ในวิหารหน้าพระประธาน แล้วยังมี...ระฆังทองเหลือง หม้อต้ม กลักทองเหลือง ตู้ใส่หนังสือที่พระองค์ทรงถวายเมื่อปี 2412 อีกด้วย

“เจ้าแม่ตะเคียนทอง” อยู่ตรงบริเวณห้องโถงกลางเรือนด้านในคุ้มขุนแผน เป็นที่เคารพสักการะจากผู้คนทั่วทุกสารทิศ ด้วยกระแสแรงศรัทธาต่างมุ่งหน้าแสวงหาเดินทางเข้ามากันอย่างเนืองแน่นไม่เว้นแต่ละวัน
แรงศรัทธากี่มากน้อยสะท้อนได้จากชุดไทยผู้หญิงจำนวนไม่น้อยที่นำมาบูชาแก้บนที่แขวนไว้อยู่เต็มภายในห้อง
ปักธูป 5 ดอก ตั้งจิตอธิษฐาน...กล่าวคาถาบูชา “แม่ตะเคียนทอง” (นะโม 3 จบ)
เกศา โลมา นะขา ทันตา ตะโจ ตะโจ ตะโจ ทันตา นะขา โลมา เกศา
วะโมอังหัง วะโมอังหัง วะโมอังหัง วะโมอังหัง วะโมอังหัง
อิติบูชา จะมหาราชา สัมพะเสน่หา อะระหังสัมมา สัมพุทโธ
มามา ยาตรายามดี วันชัยมารศรี สวัสดีลาโก นะโมพุทธายะ
สิวังพรหมา จิตตัง วิญญาณนัง พระแม่ตะเคียนทอง มานิ มามา สาธุ
พุทธังร่ำรวย ธัมมังร่ำรวย สังฆังร่ำรวย รวยทุกวัน รวยทุกเดือน รวยทุกปี
...
รวยด้วยบารมีแม่ตะเคียนทอง อิติปิโส ภะคะวา นะโมพุทธายะ
พุทธังโหม ธัมมังโหม สังฆังล้อม นะมามีมา มีมาด้วย นะโมพุทธายะ
กิจการค้าขาย รวย รวย รวย เหลือกินเหลือใช้
...สมหวัง ดังปรารถนา...ทุกประการด้วยเทอญ
เรื่องเล่าขาน “เจ้าแม่ตะเคียนทอง” นั้นมีหลากหลายจนกลายเป็นตำนานเคียงคู่คุ้มขุนแผนชวนให้ผู้คนพิศวง โดยเฉพาะเรื่องราวลี้ลับ ที่พ่อค้าแม่ขายในละแวกนั้นคุยให้ฟังว่า...ตำหนักแม่ตะเคียนมีคนเจอกันบ่อย

“ก่อนหน้านั้นมีการปรับปรุงสถานที่ ช่างก็เห็นคนใส่ชุดไทยคล้ายๆกับทำกับข้าวอยู่ในห้องครัวที่เป็นเรือนจำลองอยู่ด้านหลังของตัวคุ้ม นอกจากนี้คนที่เป็นนักท่องเที่ยวก็เจอกันบ่อย เห็นผู้หญิงใส่ชุดไทยสีเขียว...”
เรื่องเล่าก็มีคู่สามีภรรยาแต่งงานกันนับ 10 ปีแล้วทำอย่างไรก็ไม่มีลูก ก็อยากจะมีลูกกันมาก เห็นว่ามาบนขอลูกกับแม่ตะเคียนทอง ปรากฏว่าก็ได้ลูกสมดังหวังตั้งใจแล้วก็ไม่กลับมาแก้บนเสียที
...
วันเวลาผ่านไปเนิ่นนานมากพอดู จนกระทั่งเมื่อไม่กี่เดือนนี้เอง ครอบครัวนี้ได้พากันเดินทางมาแก้บน ไม่เชื่อก็ต้องเชื่อว่า...มาแล้วก็เข้าคุ้มไม่ได้ เขาบอกว่า...เหมือนเจ้าแม่ตะเคียนทองยืนชี้หน้าอยู่ตรงบันไดทางขึ้น ไม่ยอมให้ขึ้น...ก้าวผ่านเข้าไปในคุ้ม

จนแล้วจนรอด ก็ต้องพึ่งพระ บอกกล่าวให้เจ้าของเรื่องที่บนบานมาจุดธูปขอขมาลาโทษ ถึงจะเข้าไปคุ้มขุนแผนได้...นำชุดไทยไปแก้บนอย่างราบรื่น
“ที่นี่...จะมีขอกันอยู่สามอย่าง ขอบุตร ขอหวย แล้วก็ขอเรื่องการงาน”
ขอแล้วส่วนใหญ่ก็จะได้สมหวัง แล้วของแก้บนก็จะเป็นชุดไทยที่เห็นแขวนเรียงรายอยู่เต็มห้องนั่นเอง

...
“ศรัทธา” นำมาซึ่ง “ปาฏิหาริย์” เชื่อไม่เชื่ออย่างไรโปรดอย่าได้ “ลบหลู่”.
รัก-ยม