"ดอยคำ" เกษตรเพื่อชุมชน ผลิตผลเพื่อคนไทย

ชาวบ้านกับผลมะเขือเทศสด.

เนื่องในวันที่ 5 ธันวาคม 2560 วันคล้ายวันพระบรมราชสมภพ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช รัชกาลที่ 9

คอลัมน์ ซันเดย์สเปเชียล วันนี้ ขอนำเสนอเรื่องราวหนึ่งใน โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริของพระองค์ท่าน ซึ่งมีที่มาตั้งแต่ปี พ.ศ.2512 และได้ดำเนินงานต่อเนื่องมาถึงปัจจุบัน

ด้วยพระราชวิสัยทัศน์ของ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ที่กว้างไกลและลึกซึ้ง ในการแก้ปัญหาความเดือดร้อนและทุกข์ยากของราษฎร และปัญหาการปลูกฝิ่น อันเป็นภัยต่อความมั่นคงของชาติ และเป็นการทำลายทรัพยากรธรรมชาติ จึงพระราชทานแนวพระราชดำริให้จัดตั้ง “โครงการพระบรมราชานุเคราะห์ชาวเขา” ขึ้น เพื่อแก้ปัญหาการปลูกฝิ่น และการทำไร่เลื่อนลอย โดยมีวัตถุประสงค์ให้ส่งเสริมการปลูกพืชผัก ผลไม้ หลากหลายชนิดทดแทน แต่เนื่องจากพื้นที่เพาะปลูกที่ได้รับการส่งเสริม อยู่ห่างไกลจากตัวเมืองและแหล่งรับซื้อ จึงเกิดปัญหาการถูกพ่อค้าคนกลางกดราคา ประกอบกับในบางช่วงฤดูมีผลผลิตล้นตลาด หรือบางครั้งอาจไม่ได้ขนาดที่เหมาะสมสำหรับการจำหน่ายผลสด

ในปี พ.ศ.2515 มีพระราชดำริให้จัดตั้ง “สหกรณ์ชาวเขา” และ “โรงงานหลวงอาหารสำเร็จรูป” แห่งแรกขึ้นที่อำเภอฝาง จังหวัดเชียงใหม่ เพื่อรับซื้อผลผลิตจากพืชที่ส่งเสริมในราคาเป็นธรรม นำมาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ในเครื่องหมายการค้า “ดอยคำ” เป็นการเพิ่มมูลค่าให้กับผลผลิตทางการเกษตร ตลอดจนการจัดหาช่องทางกระจายสินค้าสู่ตลาดรวมถึงจัดให้มีการค้นคว้า วิจัย และพัฒนาผลิตภัณฑ์อาหารตามแนวพระราชดำริ “อุตสาหกรรมเกษตรเพื่อพัฒนาชนบท”

หลังจากนั้นได้มีการก่อตั้ง โรงงานหลวงอาหารสำเร็จรูป ขึ้นอีกสามแห่ง ได้แก่ ที่ อำเภอแม่จัน จังหวัดเชียงราย อำเภอเต่างอย จังหวัดสกลนคร และ อำเภอละหานทราย จังหวัดบุรีรัมย์

โรงงานหลวงอาหารสำเร็จรูปแต่ละแห่ง ได้รับการออกแบบให้กลมกลืน และสอดคล้องกับวิถีชีวิตในแต่ละพื้นที่ และดำเนินการตามวัตถุประสงค์ขององค์กรในการให้ความช่วยเหลือและส่งเสริมด้านเกษตรกรรม รวมทั้งยังพัฒนาคุณภาพชีวิตความเป็นอยู่ของชุมชน และรักษาสิ่งแวดล้อม เพื่อความอยู่ดีกินดี และมีคุณภาพชีวิตที่ดีอย่างยั่งยืน ดัง คำขวัญที่ว่า “โรงงานหลวงฯ เพื่อปวงชน”

ต่อมาในปี พ.ศ.2537 พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช มีพระราชกระแสให้สำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์ รับช่วงดำเนินกิจการโรงงานหลวงฯ ต่อจากมูลนิธิโครงการหลวง โดยจัดตั้งเป็นนิติบุคคลภายใต้ชื่อ “บริษัทดอยคำผลิตภัณฑ์อาหาร จำกัด” เพื่อดำเนินกิจการในรูปแบบ “ธุรกิจเพื่อสังคม” (Social Business) เป็นส่วนหนึ่งในการขับเคลื่อนการสร้างสุขให้สังคมด้วยการพัฒนาอย่างสมดุลและยั่งยืน

ปัจจุบันบริษัท ดอยคำผลิตภัณฑ์อาหาร จำกัด ดำเนินการส่งเสริม รับซื้อ พัฒนา และแปรรูปผลผลิตให้เป็นผลิตภัณฑ์คุณภาพระดับพรีเมียมในราคาที่จับต้องได้ ภายใต้ตราสัญลักษณ์ “ดอยคำ” ผู้นำธุรกิจอุตสาหกรรมน้ำผลไม้ และอาหารแปรรูปเพื่อสังคม

ผลิตภัณฑ์ “ดอยคำ” มีหลากหลายประเภท อาทิ น้ำผลไม้พร้อมดื่ม น้ำสมุนไพรพร้อมดื่ม เครื่องดื่มผลไม้สกัดเข้มข้น น้ำผลไม้รวมผสมสารสกัด น้ำผลไม้เข้มข้น น้ำข้าวกล้องงอก เครื่องดื่มธัญพืช นมถั่วเหลือง ขิงผง ตะไคร้ผง ผลไม้อบแห้ง ผลไม้ในน้ำเชื่อม ผลิตภัณฑ์ทาขนมปัง มีหลากรส เช่น สตรอเบอรี่ มะนาว กลีบกุหลาบ ลูกหว้า มะเขือเทศ มัลเบอรี่

นอกจากนี้ ยังมี ข้าวกล้องงอก สมุนไพรแห้ง ล้วนแต่เป็นของดีมีประโยชน์ต่อสุขภาพ คุณภาพมาตรฐานเชื่อถือได้

คุณพิพัฒพงศ์ อิศรเสนา ณ อยุธยา กรรมการผู้จัดการใหญ่และประธานเจ้าหน้าที่บริหาร กล่าวว่า การดำเนินงานต่างๆ ของบริษัท ดอยคำผลิตภัณฑ์อาหาร จำกัด ยึด หลักการน้อมนำแนวพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ที่พระองค์ท่านได้พระราชทานไว้ มาปรับใช้ให้เข้ากับยุคสมัย

อย่างเช่นการออกแบบ กระเช้าของขวัญ “ดอยคำ” รูปแบบใหม่ๆ ทุกปี มีแนวคิดว่าของทุกอย่างต้องนำไปใช้ประโยชน์ได้ไม่สูญเปล่า ตัวกระเช้า นอกจากกระเช้ารูปแบบมาตรฐานที่สามารถนำไปใช้ใส่ของอื่นๆได้ ใน ปีนี้มีตะกร้าทรงสี่เหลี่ยมผืนผ้าแนวนอน ที่ไม่มีหูหิ้ว แต่มีขาเหล็กโค้ง เมื่อนำของในตระกร้าออกแล้ว สามารถนำตะกร้านี้ไปแขวนผนัง แขวนกับราวระเบียง ใช้ใส่ของหรือใส่กระถางปลูกพืชผักสวนครัว ไม้ดอกไม้ประดับได้

การคัดเลือกผลิตภัณฑ์ที่นำมาบรรจุในตะกร้าของขวัญ นอกจากผลิตภัณฑ์ “ดอยคำ” แล้ว ยังได้นำเมล็ดพันธุ์ “จัน กะ ผัก” จากศูนย์พัฒนาพันธุ์พืชจักรพันธุ์เพ็ญศิริ จังหวัดเชียงราย มีเมล็ดพันธุ์พริกขี้หนู กะเพรา โหระพา เป็นผักสวนครัวที่คัดสรรมาแล้วว่าควรจะมีไว้ประจำบ้าน เมล็ดพันธุ์คุณภาพดี มีเปอร์เซ็นต์การงอกสูง และเมื่อปลูกโตให้ดอกให้ผลแล้ว สามารถเก็บเมล็ดไว้ปลูกรุ่นต่อไปได้อีก

ผมได้ฟังเรื่องราวแนวคิดและการออกแบบแล้ว รู้สึกชื่นชมในความละเมียดละไมและความใส่ใจของคณะทำงาน แม้กระทั่งโบที่ใช้ตกแต่งกระเช้า ซึ่งโดยทั่วไปนิยมประดับเพื่อความสวยงาม หลังจากนั้นก็ทิ้งไป ไม่สามารถนำไปใช้ประโยชน์อื่นได้ แต่ โบติดกระเช้าของ “ดอยคำ” ได้รับการออกแบบให้สามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้ ไม่เป็นขยะ เพราะเมื่อคลี่ออกมาแล้วอาจกลายเป็นผ้ากันเปื้อน กระเป๋าพับ กระเป๋าใส่ของ หรือที่ใส่ทิชชู ถ้าได้รับกระเช้าของขวัญ “ดอยคำ” อย่าลืมแกะโบออกดูว่าจะแปลงร่างเป็นของใช้แบบไหน

ชุดของขวัญอีกแบบหนึ่งในปีนี้ จัดผลิตภัณฑ์ “ดอยคำ” บรรจุลงในกระเป๋าทรงสวยเรียบหรูดูดีตัวกระเป๋าผลิตจากวัสดุคุณภาพดี ทนทาน สั่งผลิตมาโดยเฉพาะ มีตราดอยคำอยู่บนกระเป๋า เพิ่มความเก๋ด้วยผ้าพันหูกระเป๋าสวยงาม ด้วยความตั้งใจให้ผู้รับสามารถนำกระเป๋าไปใช้งานในชีวิตประจำวันได้จริง เท่าที่ทราบตอนนี้มียอดสั่งจองเข้ามามากจนต้องเร่งผลิตกันเต็มที่

บริษัท ดอยคำผลิตภัณฑ์อาหาร จำกัด มีสำนักงานใหญ่อยู่ที่ถนนพญาไท เป็นอาคารที่ได้รับการรับรองมาตรฐานอาคารประหยัดพลังงานและเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม ที่ตรงนั้นมีร้านดอยคำ สาขาราชเทวี เป็นร้านต้นแบบที่เปิดจำหน่ายผลิตภัณฑ์ “ดอยคำ” และสินค้าคุณภาพจากโครงการอื่นๆที่ได้คัดสรรมาจำหน่าย มีบริเวณที่เป็นร้านกาแฟ จำหน่ายเครื่องดื่ม ขนม เค้ก ตลอดทั้งวัน และมีอาหารจานเดียวบริการ เฉพาะช่วงเวลา 11.00 น. ถึง 14.00 น. รายการอาหารมีไม่มาก แต่รับรองว่าอร่อยทุกอย่าง ได้แก่ ข้าวน้ำพริกสมุนไพร ข้าวน้ำพริกมะขาม ข้าวหน้าไก่ ข้าวไก่อบ บะหมี่หน้าไก่ หมี่ฮุ้นแกงปู และของหวานที่ไม่ควรพลาด คือ กระท้อนลอยแก้ว ตำรับบ้านอิศรเสนา จะนั่งกินที่ร้าน หรือจะซื้อกระท้อนลอยแก้วบรรจุถ้วยแช่แข็งกลับบ้านก็ไม่ผิดกติกาแต่อย่างใด

การเดินทางไปร้านดอยคำ สาขาราชเทวี ขอแนะนำให้ใช้รถสาธารณะ ถ้าไปโดยรถไฟฟ้าบีทีเอส จะสะดวกที่สุด ลงที่สถานีราชเทวี ใช้ทางออก 2 เดินลงบันไดไปก็จะเห็นร้าน “ดอยคำ”

หากไม่สะดวกที่จะไปสำนักงานใหญ่ ก็หาซื้อผลิตภัณฑ์ “ดอยคำ” ได้ไม่ยาก เพราะมีจำหน่ายที่ร้านดอยคำ ซึ่งมีหลายสาขา ทั้งในกรุงเทพฯ และต่างจังหวัด ร้านดอยคำ (แฟรนไชส์) ร้านร่วมจำหน่าย ร้านโครงการหลวง ร้านโกลเด้นเพลส ผลิตภัณฑ์บางชนิดมีจำหน่ายในร้านสะดวกซื้อ ซุปเปอร์มาร์เกต

ผู้บริโภคที่อุดหนุนผลิตภัณฑ์ “ดอยคำ” นอกจากจะได้สินค้าคุณภาพดี ในราคาที่เหมาะสมแล้ว ยังมีส่วนได้ช่วยเหลือเกษตรกร ชาวบ้านชุมชนให้มีอาชีพ มีรายได้ ซึ่งจะส่งผลถึงสังคมส่วนรวมทำให้ทุกคนมีความสุข มีคุณภาพชีวิตที่ดีอย่างยั่งยืน

ท้ายนี้ ขอกล่าวคำว่า “สวัสดีปีใหม่ 2561” ล่วงหน้ามายังทุกท่าน ขอให้ส่งท้ายปีเก่า ต้อนรับปีใหม่กันอย่างมีความสุข

.....สวัสดี

ม.ร.ว.ถนัดศรี สวัสดิวัตน์