องค์การสนธิสัญญาแอตแลนติกเหนือ (นาโต) เป็นองค์การในระบบพันธมิตรทางทหารที่มีมาตรการความมั่นคงร่วมกัน ตั้งเมื่อ ค.ศ.1949 มีสมาชิกแรกเริ่ม 12 ประเทศ ประเทศหลักๆ ก็เช่นสหรัฐฯ อังกฤษ ฝรั่งเศส อิตาลี แคนาดา ฯลฯ เขียนให้เข้าใจง่าย นาโตก็เหมือนการรวมตัวกันของผู้คนในตำบลใดตำบลหนึ่ง เพื่อช่วยกันป้องกันภัยหากมีใครมากลั่นแกล้ง แต่ในทางกลับกัน ถ้าจะรุมกันไปรังแกใคร ก็ทำให้คนโดนรังแกเดี้ยงไปได้เช่นกันเอาเรื่องนาโตขึ้นมาเขียนก็เพราะวันนี้ได้อ่านข่าวเรื่องนางลิซ ทรัสส์ อดีตนายกรัฐมนตรีอังกฤษ ที่จะเดินทางไปไต้หวันในสัปดาห์หน้า เพื่อไปพบปะกับสมาชิกระดับอาวุโสของพรรครัฐบาลไต้หวัน ตอนนี้สิ่งที่อยู่ใต้สมองของนางทรัสส์และพูดออกมาบ่อยๆ ก็คือ การให้ตะวันตกเข้ามาจัดตั้งนาโต 2 ในภูมิภาคอินโด-แปซิฟิกเพื่อเข้ามาจัดระเบียบโลกในเอเชียสมัยที่เป็นรัฐมนตรีต่างประเทศ นางทรัสส์เคยพูดเรื่องให้สหรัฐฯและตะวันตกตั้ง ‘นาโตโลก’ เพื่อจัดระเบียบให้ทุกประเทศอยู่ภายใต้กฎระเบียบเดียวกัน (โดยมีสหรัฐฯและอังกฤษนำ) ไม่ต้องบอกก็รู้นะครับ ว่าแนวความคิดนาโตในอินโด-แปซิฟิก หรือนาโตเอเชียของนางทรัสส์ ตั้งมาก็เพื่อจะควบคุมจีนและประเทศอื่นที่อาจจะเติบโตขึ้นมาแข่งขันกันมีข่าวว่านางทรัสส์จะกล่าวสุนทรพจน์ ‘เรื่องนี้’ (นาโตเอเชีย หรือนาโตโลก) ในวันที่ 17 พฤษภาคม 2023 ที่กรุงไทเป ไต้หวัน หากนางทรัสส์ไปพูดถึงเรื่องนี้จริง การกระทำของนางทรัสส์เป็นการยั่วยุให้จีนต้องออกมาต้าน อันที่จริงทุกประเทศก็น่าจะต่างคนต่างอยู่ จีนเองก็พูดมาหลายครั้งว่าตนเองสนใจแต่การทำมา ค้าขาย ต้องการช่วยประเทศต่างๆ พัฒนาโลกให้มีความกินดีอยู่ดี ไม่ต้องการสงครามใต้สมองของผู้นำอังกฤษคิดเรื่องการเข้ามาควบคุมจีนมาตั้งแต่โบราณ ค.ศ.1833 บริษัทอินเดียตะวันออกได้รับสิทธิการคุมการค้าระหว่างอังกฤษกับจีน ต่อมาพ่อค้าอังกฤษรายอื่นต้องการนำฝิ่นเข้ามาขายให้จีน เป้าหมายของอังกฤษมี 2 อย่าง คือได้กำไรจากการขายฝิ่น และทำให้คนจีนอ่อนแอ ค.ศ.1839 รัฐบาลจีนจึงยุติการนำเข้าฝิ่นของอังกฤษ อังกฤษไม่ยอมและทำสงครามกับจีน จากนั้นก็บีบจีนด้วยการทำสนธิสัญญานานกิง ค.ศ.1842สนธิสัญญานานกิงทำให้อังกฤษผนวกเกาะฮ่องกง แล้วก็บังคับจีนให้เปิดนครกวางตุ้ง เซี่ยงไฮ้ และเมืองท่าอีก 3 แห่ง บีบให้จีนจ่ายค่าเสียหายที่เกิดจากการทำสงคราม (ที่อังกฤษเข้าไปรบ) ให้สถานะทางการทูตแก่ผู้แทนอังกฤษ และขยายสิทธิสภาพ นอกอาณาเขต ทำให้คนต่างชาติไม่ต้องอยู่ภายใต้กฎหมายจีนสิ่งที่เกิดขึ้นในจีนเมื่อเกือบ 200 ปีที่แล้ว เกิดใหม่อีกรอบในศักราชนี้ ถ้าสหรัฐฯเดี่ยวๆ หรืออังกฤษเพียงประเทศเดียว ไม่มีทางเอาจีนอยู่ พวกนี้จึงต้องรวมหัวกัน การรวมหัวกันก็มีมากมายหลายอย่าง อย่างหนึ่งซึ่งทรงประสิทธิภาพและเล่นงานจีนได้แน่นอนก็คือนาโตเอเชีย ซึ่งรวมประเทศเอเชียหลายประเทศผนวกกับสหรัฐฯและพันธมิตรเข้ามามีอิทธิพลในอินโด-แปซิฟิกหลังสงครามฝิ่นครั้งที่ 1 ค.ศ.1939-1942 เกิดเพราะอังกฤษ พยายามขยายตลาดฝิ่น จีนไม่ยอมเพราะฝิ่นทำให้คนของตนเองง่อยเปลี้ยเสียสมอง จึงรบกัน อีกครั้งก็เป็นสงครามฝิ่นครั้งที่ 2 ค.ศ.1956-1958 จบลงด้วยจีนแพ้อีก ที่ต้องทำสนธิสัญญาเทียนสิน ยอมเปิดแม่น้ำแยงซีและเมืองท่าอีก 5 แห่ง แถมต้องให้อังกฤษตั้งสถานทูตถาวรในกรุงปักกิ่ง รวมทั้งบังคับให้รัฐบาลจีนคุ้มครองผู้นับถือศาสนาคริสต์ในจีนคนที่อ่านข่าวเผินๆ ไม่ได้ศึกษาในรายละเอียดของความขัดแย้งที่มีมาแต่ในอดีตก็อาจจะตำหนิจีนว่าทำไมต้องโต้ตอบอังกฤษและสหรัฐฯด้วยคำพูดที่รุนแรง แต่สำหรับคนที่เคยเจ็บปวดรวดร้าวถูกกระทำมาก่อนอย่างจีนก็จะเข้าใจ คนไทยจำนวนไม่น้อยที่มีเชื้อสายจีน มีบรรพบุรุษมาจากเมืองจีน อาก๋งอาม่าเคยเล่าให้ฟังถึงความโหดร้ายของฝรั่ง แต่ลูกหลานบางคนก็ยังเชียร์ฝรั่งให้มาควบคุมคนเอเชีย.นิติการุณย์ มิ่งรุจิราลัยsonglok1997@gmail.com
