สองนิกายใหญ่ในศาสนาอิสลามคือซุนหนี่และชีอะห์ ผมขออนุญาตไม่ลงลึกว่าซุนหนี่และชีอะห์คืออะไร แต่ขอพูดถึงประเทศที่มีบทบาทนำก็แล้วกันครับ ซาอุดีอาระเบียเป็นประเทศที่ผู้คนส่วนใหญ่นับถือศาสนาอิสลามนิกายซุนหนี่ ผู้คนส่วนใหญ่ในอิหร่านนับถือศาสนาอิสลามนิกายชีอะห์ ทั้งสองประเทศสนับสนุนและช่วยเหลือมุสลิมนิกายของตนเองในประเทศอื่น
ในตะวันออกกลาง บางประเทศยุ่งผู้คนส่วนใหญ่เป็นชีอะห์แต่ผู้ปกครองเป็นซุนหนี่ เช่น อิรักในช่วงซัดดัม ฮุสเซน ที่ 1 ใน 4 ของประชากรอิรักเป็นซุนหนี่ แต่ผู้คนที่เหลือทั้งหมดเป็นชีอะห์ ที่เป็นปัญหามายาวนานอีกแห่งหนึ่งก็คือเยเมน ในอดีตผู้ปกครองเป็นชีอะห์ แต่ปัจจุบันเป็นซุนหนี่ 30 ปีที่แล้ว ชีอะห์ในเยเมนกลุ่มหนึ่งตั้งองค์กรชะบาบอัลมุอ์มิน เพื่อรณรงค์ให้เด็กและเยาวชนชีอะห์มีจิตสำนึกรักและหวงแหนในประวัติศาสตร์ทางการเมืองการปกครอง เพราะผู้ปกครองเยเมนซึ่งเป็นซุนหนี่พยายามจะลบประวัติศาสตร์ที่เคยปกครองโดยชีอะห์หลายร้อยปี
กลุ่มนี้พัฒนาเป็นกลุ่มฮูตี ต่อมาฮูตีถูกรัฐบาลใช้อาวุธปราบปรามรุนแรง พวกฮูตีจึงต้องจัดตั้งกลุ่มติดอาวุธขึ้นมาสู้กับรัฐบาล อาวุธยุทโธปกรณ์ก็มาจากประเทศที่ผู้คนส่วนใหญ่นับถือศาสนาอิสลามนิกายชีอะห์ ซึ่งก็คืออิหร่าน ส่วนซาอุดีอาระเบียก็สนับสนุนพวกซุนหนี่
สงครามเยเมนเป็นสงครามตัวแทนของซาอุดีอาระเบียและอิหร่าน สงครามกลางเมืองทำให้มีคนตายบานเบอะเยอะแยะ และไม่มีทีท่าว่าสงครามจะสงบจบลง ซาอุฯก็ไม่ยอมแพ้ อิหร่านก็ไม่ยอมแพ้ซาอุฯ การทะเลาะเบาะแว้งกันของเบอร์ใหญ่ในตะวันออกกลางทำให้สหรัฐฯยิ้ม เพราะตัวเองขายอาวุธยุทโธปกรณ์ ถ้าสงครามสงบ อาวุธก็ขายไม่ได้
รัสเซียและจีนอยากให้สงครามกลางเมืองเยเมนจบ แต่ถ้าตราบใดซาอุฯกับอิหร่านยังไม่ดีกันก็ไม่มีทางจบ 10 มีนาคม 2023 ซาอุดีอาระเบียและอิหร่านลงนามข้อตกลงฟื้นความสัมพันธ์ระหว่างกันที่กรุงปักกิ่ง โดยมีจีนเป็นผู้ประสาน ทำให้ภูมิภาคตะวันออกกลางจะสงบ ที่เคยไปสร้างสงครามตัวแทนให้รบกันตามสถานที่ต่างๆ ก็หยุดให้การสนับสนุน
...
ตอนนี้ซาอุดีอาระเบียเจรจากับกบฏฮูตี และมีแนวโน้มว่าจะสำเร็จ เมื่อเสาร์ 8 เมษายน 2023 ซาอุฯปล่อยตัวสมาชิกกลุ่มกบฏฮูตี 13 คน พวกกบฏฮูตีก็ปล่อยตัวชาวซาอุฯที่พวกตัวเองขังไว้ ตอนนี้ก็มีแต่เรื่องการแลกเปลี่ยนเชลยศึก
อิหร่านไล่สหรัฐฯออกนอกประเทศตั้งแต่ ค.ศ.1978 แต่ซาอุฯ ยังคบสหรัฐฯ สหรัฐฯเข้ามามีอิทธิพลยุแยงตะแคงรั่วทำให้ตะวันออกกลางร้อนเป็นไฟ มีแต่เรื่องรบพุ่งกัน เมื่อซาอุฯเปลี่ยนนโยบายระหว่างประเทศในยุคของมกุฎราชกุมารองค์ปัจจุบัน โดยเตะสหรัฐฯออกไป ทำให้แผ่นดินตะวันออกกลางเริ่มสงบ แต่ก่อนง่อนชะไร ผู้คนในประเทศในตะวันออกกลางพูดถึงแต่ความขัดแย้ง การรบพุ่งเพื่อจะเอาชนะคะคานกัน แต่พอไม่มีสหรัฐฯแล้ว ทุกประเทศยิ้มแย้มแจ่มใสเข้าหากัน คนส่วนใหญ่มีความเชื่อว่านับแต่นี้ต่อไป ตะวันออกกลาง จะสงบ เจริญ และรุ่งเรืองเหมือนเมื่อในอดีต
2 เมษายน 2023 กลุ่มประเทศโอเปกพลัส ที่มีซาอุฯ กับรัสเซียเป็นแกนนำ ตกลงที่จะลดกำลังการผลิตน้ำมันลงอีก 1.1 ล้านบาร์เรลต่อวัน เพื่อทำสงครามน้ำมันกับสหรัฐฯและยุโรป เมื่อซัพพลายน้ำมันลดลง ราคาน้ำมันก็จะสูงขึ้น เรื่องนี้ส่งผลให้การจัดการกับปัญหาเงินเฟ้อของสหรัฐฯและตะวันตกจะยุ่งยาก ธนาคารกลางของสหรัฐฯและยุโรปต้องขึ้นดอกเบี้ยเพื่อสกัดเงินเฟ้อ ทว่าก็เหมือนหนีเสือปะจระเข้ เพราะการขึ้นดอกเบี้ยจะทำให้ระบบธนาคารและระบบเศรษฐกิจของสหรัฐฯและตะวันตก ล่มสลายอย่างรวดเร็ว
สมัยก่อนตอนโน้น ซาอุฯและประเทศผู้ผลิตน้ำมันในตะวันออกกลางต้องขายน้ำมันเป็นเงินสกุลดอลลาร์ ทุกประเทศในโลกนี้ต้องสำรองดอลลาร์เพื่อเตรียมซื้อน้ำมัน ทำให้มีดีมานด์สำหรับดอลลาร์ ทว่าตอนนี้ซาอุฯตกลงใจที่จะขายน้ำมันเป็นสกุลหยวนของจีน เพราะเห็นแล้วว่าต้องออกจากระบบดอลลาร์ เรื่องนี้ทำให้สหรัฐฯต้องนอนเอาเท้าก่ายหน้าผาก คิดว่าจะแก้ไขปัญหายังไง ไม่ให้เศรษฐกิจของตนและพวกตะวันตกมีปัญหาไม่ล่มสลาย.
นิติการุณย์ มิ่งรุจิราลัย
songlok1997@gmail.com