ค.ศ.1936 เยอรมนีเป็นเจ้าภาพจัดกีฬาโอลิมปิกที่กรุงเบอร์ลิน ทุกคนยอมรับว่านี่เป็นการแข่งขันกีฬาที่ยิ่งใหญ่ที่สุดเท่าที่เคยมีในการจัดโอลิมปิกสมัยใหม่ ซึ่งเริ่มจัดกันมาตั้งแต่ ค.ศ.1896 ผู้นำเยอรมนีในช่วงนั้นคือฮิตเลอร์ ธงสวัสติกะนาซีโบกพัดไสวในงานกีฬา คนเยอรมันซึ่งบอบช้ำมาจากการพ่ายแพ้สงครามโลกครั้งที่ 1 พอได้นาซีมากู้หน้า ต่างก็พอใจกับการปกครองและเทิดทูนยกย่องฮิตเลอร์
อีก 3 ปีต่อมา เวลา 4.45 น. ของ 1 กันยายน 1939 กองทัพเยอรมนีโจมตีโปแลนด์อย่างสายฟ้าแลบ ใช้เรือรบชเลสวิก-โฮลชไตน์ ซึ่งบอกว่าจะแล่นมาเพื่อเชื่อมความสัมพันธ์โดยขอทอดสมอที่เมืองท่ากดานสก์ เปิดฉากยิงป้อมที่เวสเตอร์เพลตต์ ไม่กี่นาทีต่อมา เครื่องบินรบ 1,400 ลำ ทหาร 48 กองพล ยานเกราะ 6 กองพล บุกมาจากเยอรมนีตะวันออก รัสเซียตะวันออก และสโลวะเกีย เขามาทำลายเส้นทางคมนาคมสื่อสารและสนามบิน
กองทัพโปลต่อสู้อย่างองอาจชาตินักรบ ทว่าภายในเวลา 2 วัน ฉนวนโปแลนด์ก็ถูกตัดขาด 5 กันยายน 1939 เยอรมนีข้ามแม่น้ำวิสตูลา ยึดพื้นที่ทางตะวันตกเฉียงเหนือของโปแลนด์ได้ทั้งหมด รุกเข้าไปได้จนถึงกรุงวอร์ซอ โปแลนด์รอความเมตตาจากอังกฤษและฝรั่งเศส แต่ 2 ประเทศก็ไม่สามารถช่วยเหลือโปแลนด์ได้
15 กันยายน 1939 กรุงวอร์ซอถูกปิดล้อม โดนทิ้งระเบิด ถูกระดมยิงด้วยปืนใหญ่ โซเวียตในตอนนั้นถึงแม้จะมีกติกาสัญญาไม่รุกรานกันกับโปแลนด์ แต่โซเวียตกลัวว่าถ้าเยอรมนีจะยึดโปแลนด์ได้ทั้งหมด จะทำให้เยอรมนีมีพรมแดนประชิดติดกับโซเวียต โซเวียตจึงบุกโปแลนด์เพื่อสร้างแดนกันชน รัฐบาลโปแลนด์ต้องหนีไปอาศัยอยู่ในโรมาเนีย ปล่อยให้กองทัพโปลสู้กับเยอรมนีตามลำพัง ทหารโปแลนด์กองสุดท้ายยกธงขาวยอมแพ้เมื่อ 5 ตุลาคม 1939 การยึดโปแลนด์ได้ ทำให้เยอรมนีได้ชาวยิวเพิ่มขึ้นมาอีก 2 ล้าน จึงจัดการให้หน่วยสังหารพิเศษ SS กำจัดและกำหนดเขตเกตโตเพื่อใช้เป็นที่ควบคุมและกักกันชาวยิว
...
ทันทีที่ยึดโปแลนด์ตะวันออกได้ โซเวียตก็รวบรวมชาวยิวได้ 3 ล้าน ตำรวจลับจับกุมและกวาดต้อนคนยิวไปค่ายกักกันแรงงานที่ไซบีเรีย จากนั้น ทั้งเยอรมนีและโซเวียตต่างก็แบ่งกันปกครองโปแลนด์อย่างกดขี่
วันวานผ่านไป 83 ปี สงครามโลกครั้งที่ 2 สงบจบลงไปแล้ว 77 ปี แต่วันที่ 1 กันยายน 2022 มีนักการเมืองจากแกนนำพรรครัฐบาลโปแลนด์ออกมาตะโกนก้องร้องเรียกค่าปฏิกรรมสงครามจากเยอรมนี 1.3 ล้านล้านยูโร เป็นเงินไทยก็ 47.68 ล้านล้านบาท เพื่อชดเชยที่คนโปแลนด์มากกว่า 5.2 ล้านคนต้องเสียชีวิตในช่วงนั้น
อูเครนมีเซเลนสกี ประธานาธิบดีที่มีภูมิหลังเป็นนักแสดงตลก จับพลัดจับผลูได้มาเป็นประธานาธิบดี แล้วก็ทำให้บ้านแตกสาแหรกขาด บ้านเมืองพังพินาศย่อยยับ ประชาชนคนจำนวนไม่น้อยเผชิญหายนภัยล้มตาย พลัดที่นาคาที่อยู่เป็นล้าน อูเครน มีเพื่อนบ้านมากมายหลายประเทศ ทั้งเบลารุส ฮังการี มอลโดวา โรมาเนีย สโลวะเกีย และโปแลนด์ กับโปแลนด์
นี่ก็มีพรมแดนประชิดติดกันยาวถึง 535 กิโลเมตร
อูเครนมี ‘เซเลนสกี’ โปแลนด์มี ‘คาซินสกี’ คาซินสกีคนนี้มี พฤติกรรมคล้ายกับเซเลนสกี สังกัดพรรคกฎหมายและความยุติธรรม ซึ่งเป็นพรรคประชานิยมขวาจัด ถามว่าคาซินสกีเป็นตัวตลกโปกฮาสภาโจ๊กหรือไม่ ตอบว่าไม่ครับ เพราะจะว่าไปแล้วนายคาซินสกีนี่มีสถานะเป็นผู้นำทางพฤตินัยของรัฐบาลโปแลนด์ซะด้วยซ้ำไป
ทั้งโปแลนด์และเยอรมนีมีพรมแดนประชิดติดกัน ต่างเป็นสมาชิกนาโตและอียู ทั้งคู่เดินตามก้นสหรัฐฯในการช่วยเหลืออูเครนและลุ้นให้เซเลนสกีสู้กับรัสเซีย ความเป็นจริงต่างคนต่างก็มีบาดแผลทางประวัติศาสตร์ที่ไม่สามารถรวมกันได้อย่างแนบแน่น การเรียกร้องค่าปฏิกรรมสงครามครั้งนี้ เยอรมนีบอก เฮ้ย เรื่องนี้มันจบไปตั้งนานแล้ว โปแลนด์เป็นฝ่ายยอมยุติการเจรจาตามข้อตกลงในปี 1953 กับรัฐบาลเยอรมนีตะวันออก ยูจะเอาอะไรอีก
เยอรมนีตะโกนก้องร้องว่าพวกยูชอบพูดถึงพื้นฐานความมั่นคงของยุโรป แต่สิ่งที่ยูฟื้นฝอยหาตะเข็บ นี่มันเป็นการทำลายพื้นฐานความมั่นคงและความเชื่อใจซึ่งกันและกันนะเฟ้ย.
นิติการุณย์ มิ่งรุจิราลัย
songlok1997@gmail.com