สงครามยูเครน-รัสเซียในยุโรปที่ยังไม่มีท่าทีจะยุติ ถือเป็นเหตุการณ์ที่ทำให้โลกถูกแบ่งเป็นสองขั้วอย่างชัดเจน คือมหาอำนาจชาติตะวันตก และมหาอำนาจชาติตะวันออก

และยิ่งนับวันผ่านไป ประเทศต่างๆที่มีความเอนเอียงอยู่แล้วก็ดูเหมือนจะตัดสินใจง่ายขึ้นว่าจะอยู่ข้างใคร ขณะที่ประเทศที่พยายามรักษาสถานะความเป็นกลาง ก็ดูเหมือนจะได้รับแรงกดดันให้เลิกเป็นกลาง

แต่แน่นอนภาพที่ปรากฏตอนนี้ ฝ่ายที่เดินเกมหนักหน่วงเห็นทีจะเป็นชาติตะวันตกเสียมากกว่า เห็นได้จากการเดินสายนัดเจรจากันอย่างถี่ยิบ เพื่อหารือความร่วมมือพ่วงกับเรื่อง “รัสเซีย-จีน” อย่างภูมิภาคอินโด-แปซิฟิก ก็มีทั้งการเจรจา “ควอด” สหรัฐฯ ญี่ปุ่น ออสเตรเลีย อินเดีย และล่าสุดประชุมสุดยอดอาเซียน-สหรัฐฯ

การรักษาความเป็นกลางในโลกที่ถูกแบ่งขั้วเป็นเรื่องที่ทำได้ยาก โดยเฉพาะในสภาพสังคมที่ถูกกำหนดด้วยความอุปาทานหมู่ เชื่อไปแล้วตัดสินไปแล้วก่อนที่มีข้อมูลรอบด้าน ในอดีตหนังสือพิมพ์-โทรทัศน์-วิทยุคือผู้กำหนดทิศทางภายใต้กรอบจรรยาบรรณ ปัจจุบันคนกำหนดคือโซเชียลมีเดียที่ทุกคนกลายเป็นสื่อกลาง ช่วยกันกระจายข้อมูลถูกบ้างผิดบ้าง และเกิดการจับกลุ่มของคนที่เชื่อในทางเดียวกัน

อีกทั้งมนุษย์เราก็ยากที่จะเป็นกลางได้อย่างแท้จริง ด้วยเหตุที่เรามีความนิยมชอบพอ ความเกี่ยวข้อง ไปจนถึงความรู้สึก การมีอารมณ์ร่วมกับเรื่องนั้นๆ

ในด้านความมั่นคงความเป็นกลางถือเป็นหัวใจสำคัญของประเทศที่ขาดพละกำลัง ภูมิภาคอาเซียนก็ใช้นโยบายนี้มาตลอด นั่นคือหลักการไม่แทรกแซงกิจการภายในของกันและกันของอาเซียน เรื่องนี้ถึงไม่เห็นด้วย เป็นห่วงกังวล แต่ก็ไม่ขอยุ่งเกี่ยว เพื่อหลีกเลี่ยงการสร้างความบาดหมาง และถูกดึงเข้าไปในวังวนของปัญหา

...

เพียงแค่ระหว่างทางอาจเผชิญความไม่พอใจของขั้วอำนาจ และเสียงวิพากษ์วิจารณ์ต่างๆนานาหนาหูพอสมควร แต่สุดท้ายแล้วก็ใช่ว่าจะทำไม่ได้.

ตุ๊ ปากเกร็ด