วันอังคารที่ผ่านมา ผมต้องตื่นตั้งแต่ตี 4 เพื่อเตรียมตัวและเร่งเดินทางจากเมืองมิตจีนาแหล่งซื้อหยก มายังอำเภอโม่โกะ จังหวัดปยีนอู้ลวีน ระยะทางเพียง 436 กิโลเมตร แต่พวกเราต้องใช้เวลาเดินทางนานถึง 14 ชั่วโมง ครั้นตกเย็น บรรยากาศสลัว รถของเราก็ไต่ไปบนเทือกเขาสูง ที่ประชิดอยู่ติดกับถนนคือเหวลึก การขับรถต้องระมัดระวังอย่างพลาดไม่ได้เลยแม้เสี้ยววินาที เมื่อถึงโรงแรมในเมืองโม่โกะ เราก็พบว่าอากาศหนาวกว่าที่ปูตาโอ เมืองเหนือสุดของเมียนมาเสียอีกนอกจากหยกแล้ว เมียนมามีแหล่งทับทิมที่มีคุณภาพที่ดีที่สุดแห่งหนึ่งของโลก ขุดได้ทั้งที่มองซูที่อยู่ทางทิศตะวันออกของเมียนมา และที่โม่โกะ ที่อยู่ทางตอนกลางค่อนไปทางเหนือ ทับทิมที่ได้จากโม่โกะดีกว่าทับทิมจากบริเวณแมงการีของเคนยา ไม่ว่าจะทับทิมเคนยาจากเหมืองเพนนีเลน เหมืองจอห์นโซล หรือเหมืองฮาร์ดร็อกลูกค้าฝรั่งจำนวนไม่น้อยบอกว่าพวกตนชอบทับทิมจากโม่โกะมากกว่าทับทิมสยามจากจังหวัดตราด ไม่ว่าจะทับทิมสยามจากบ้านเสือดาว หนองบอน เนินตากแดด บ่อไร่ ตากแว้ง นาใหญ่ ตาบาด สระใหญ่ ฯลฯ สมัยก่อนตอนโน้น พื้นที่เหล่านี้อยู่ในเขตปกครองของอำเภอเขาสมิง อำเภอที่พ่อของผมถือกำเนิดเกิดมาดูโลก และเคยรับจ้างขุดพลอยสมัยที่พ่อยังเป็นเด็กเล็กอยู่ เมื่อโตขึ้นมา พ่อก็พาพวกผมตระเวนดูเหมืองทับทิมทั้งที่กัมพูชา เวียดนาม มาดากัสการ์ แทนซาเนีย เคนยาศรีลังกา อัฟกานิสถาน (ชายแดนปากีสถาน) ฯลฯตระเวนเทียวเที่ยวไป ได้เห็นการเปรียบเทียบ ก็ต้องยอมรับในทรัพยากรทางรัตนชาติของเมียนมาว่าเป็นเบอร์หนึ่งของโลกในเรื่องหยกและทับทิมด้วยทุนมหาศาลของคนจีน ทำให้ช่วงหลายปีที่ผ่านมา พ่อค้าอัญมณีชาติอื่นกลายเป็นพวกไอ้ปื๊ดลูกเจ๊น้องก้นซอยสอง ที่ทำได้แค่เดินเมียงมอง ทว่าไม่มีกำลังทรัพย์ที่จะแข่งธนบารมีกับพ่อค้าจีน ไม่เฉพาะที่เมียนมาเท่านั้น เดือนพฤศจิกายน 2562 ที่ผ่านมา ผมและพ่อไปรัตนปุระ เมืองอัญมณีของศรีลังกา ไปพบคนเก่าแก่ที่เคยคบค้าสมาคมเมื่อยี่สิบปีที่แล้ว ทุกคนบ่นอุบว่าการค้าอัญมณีศรีลังกา อยู่ภายใต้ธนบารมีของพ่อค้าจีนหมดแล้วเช่นกันโควิด-19 ทำให้คนจีนหดหายไปจากหลายพื้นที่ แม้แต่สถานที่ขายหยกสำคัญที่ Gems and Jewellery Trade Centre ที่เมืองมิตจีนา ที่พวกผมอยู่กันเมื่อวันจันทร์ต้นสัปดาห์ ก็เงียบเหงาราวกับป่าช้า ไม่พบเห็นคนจีนเลยแม้แต่คนเดียวผู้อ่านท่านที่เคารพ ทับทิมที่เมืองโม่โกะมีสีแดงจนถึงแดงแกมม่วง ที่ทำให้คนเล่นพลอยหลงใหลในความสวยงามคือทับทิมสีแดงเลือดนก ทับทิมของโม่โกะนี้มีสารฝังในของไหลรูปร่างคล้ายลายนิ้วมือ คล้ายขนนก และคล้ายน้ำเชื่อมในน้ำ ความแตกต่างของทับทิมจากเหมืองโม่โกะแตกต่างจากทับทิมเหมืองอื่น เช่น ทับทิมจากเหมืองมองซูจะมีสีแดงเข้มถึงมืดหรือแดงม่วง ทับทิมเคนยาจะมีสีแดงเข้ม แดงชมพู และชมพูแกมม่วง ทับทิมสยามจากตราดมีสีแดงชมพูและแดงม่วงสมัยก่อนตอนโน้น ทับทิมจากเหมืองโม่โกะจะเป็นสมบัติสะสมของเศรษฐีฝรั่ง ทั้งที่เบลเยียม เนเธอร์แลนด์ เยอรมนี สหรัฐฯ ฯลฯ แต่ในช่วงสิบปีที่ผ่านมา ทับทิมจากโม่โกะอยู่ในมือของเศรษฐีจีน คนรวยจริงของจีนไม่เก็บเงิน ไม่เก็บเพชร แต่จะเก็บทับทิม ทับทิมเป็นพลอยเนื้อแข็งที่มีสีแดง คนจีนถือว่าแดงเป็นสีมงคล อัญมณีที่จะให้เป็นของขวัญผู้ใหญ่ก็จะใช้แต่พลอยแดงเท่านั้นธนาคารจีนให้สินเชื่อแก่คนจีนเพื่อให้ออกไปตระเวนซื้อทรัพยากรธรรมชาติมาเก็บไว้ในประเทศ ทำให้พ่อค้าจีนมีเงินมากกว่าพ่อค้าชาติอื่น แต่ตอนนี้ทราบว่าธนาคารระงับการให้สินเชื่อพ่อค้าจีนแล้วครับ จึงเป็นโอกาสของคนชาติอื่นที่จะตระเวนไปหาซื้ออัญมณีเมียนมาในราคาที่ไม่แพงเหมือนก่อนวันนี้ขอฉีกมาเรื่องทับทิมสักวันครับ ท่านใดอยากเห็นภาพเหมืองโม่โกะเชิญที่ไทม์ไลน์ของไลน์ไอดี @ntp59 ครับ.นิติการุณย์ มิ่งรุจิราลัยsonglok1997@gmail.com
