ผู้อ่านท่านหนึ่งถามถึงผลการรบที่เดียนเบียนฟู ระหว่างเจ้าอาณานิคมฝรั่งเศสและเวียดนาม ท่านบอกว่ามีแต่ผลการพ่ายแพ้ของฝรั่งเศสในเวียดนาม แต่ไม่ค่อยมีบทความที่เกี่ยวกับผลของการรบในครั้งนั้นในฝรั่งเศส
เปิดฟ้าส่องโลกจึงขอย้อนอดีตรับใช้หน่อยครับว่า คนที่รับผิดชอบฝ่ายฝรั่งเศสคือนายเรอเน เปลอวอง นายคนนี้เป็นนักการเมืองที่มีชื่อเสียงในสมัยสาธารณรัฐฝรั่งเศสที่ 4 เป็นนายกรัฐมนตรีของฝรั่งเศส 2 รอบ และเป็นรัฐมนตรีกลาโหม 2 รอบเหมือนกัน นายคนนี้นี่แหละที่ให้ความร่วมมือกับนายพลชาร์ล เดอ โกล หัวหน้ารัฐบาลพลัดถิ่นและมีบทบาทในขบวนการฝรั่งเศสเสรี
เปลอวองเป็นนักนิยมยุโรป ยึดเอายุโรปเป็นสรณะ เป็นคนเสนอตั้ง ‘กองทัพร่วมยุโรป’ ที่บางท่านรู้จักดีในนาม ‘ประชาคมเพื่อการป้องกันยุโรป’ ความคิดของเปลอวองทำให้เกิดการรวมยุโรปเป็นหนึ่งเดียว ในขณะเดียวกันแกก็มองพวกแอฟริกันและเอเชียอย่างพวกเราเป็นลูกไล่ มองว่าพวกผิวเหลืองและผิวดำทั้งหลาย เกิดมาเพื่อรับใช้คนผิวขาวเท่านั้น
คนที่ใส่ความคิดว่าผิวขาวเลอเลิศประเสริฐสุดลงในสมองของเปลอวองน่าจะเป็นพ่อของแกเอง พ่อเปลอวองเป็นผู้อำนวยการโรงเรียนนายทหารพิเศษแห่งแซงซีร์ ในระยะต้นของชีวิต เปลอวองตระเวนทำธุรกิจเฉพาะในประเทศของพวกฝรั่งมั่งค่า เช่น สหรัฐฯ แคนาดา และอังกฤษ ตอนหลังเข้าไปทำงานให้เอทีแอนด์ที บริษัทโทรศัพท์ขนาดใหญ่ของสหรัฐฯที่มีสาขาในยุโรปด้วย พอฝรั่งเศสแพ้นาซีเยอรมัน นายเปลอวองก็เข้าร่วมขบวนการต่อต้านนาซี ทำงานให้กองกำลังฝรั่งเศสเสรี
เปลอวองเคยเป็นรัฐมนตรีในคณะกรรมาธิการแห่งชาติฝรั่งเศส (รัฐบาลพลัดถิ่น) เป็นกรรมาธิการด้านเศรษฐกิจการคลังอาณานิคม คนเอเชียและแอฟริกันพบหายนะภัยและความทุกข์ใหญ่ในยุคที่เปลอวองเป็นประธานการประชุมของพวกมหาอำนาจฝ่ายสัมพันธมิตรเพื่อกำหนดนโยบายหลังสงครามและนโยบายอนาคตของพวกอาณานิคม
...
หลังการยกพลขึ้นบกที่นอร์มองดีในวันดี-เดย์ ค.ศ.1944 เดอ โกล กลับฝรั่งเศสไปตั้งรัฐบาลเฉพาะกาล เดอ โกล ตั้งเปลอวอง เป็นรัฐมนตรีเศรษฐกิจและการคลัง ตอนหลังเปลอวองไปลงเลือกตั้งได้เป็น ส.ส.ในเขตโกต-ดือ-นอร์ จึงได้เป็นรัฐมนตรีเศรษฐกิจแห่งชาติ จากนั้น เปลอวองก็แยกตัวมาตั้งกลุ่มโกลลิสต์และตั้งพรรคสหภาพสังคมนิยมและประชาธิปไตยของกลุ่มต่อต้านนาซี
เปลอวองมีนโยบายปกป้องอาณานิคมฝรั่งเศสในอินโดจีนอย่างแข็งขัน เป็นคนที่สั่งให้กองกำลังฝรั่งเศสรบกับพวกอินโดจีนให้ชนะอย่างราบคาบเด็ดขาด
ขณะที่เป็นหัวหน้าพรรคสหภาพสังคมนิยมและประชาธิปไตยของกลุ่มต่อต้านนาซี สมาชิกในพรรคหลายคนคิดนโยบายการเจรจาสันติภาพกับพวกอินโดจีน แค่มีคนเสนอความคิดและมีสมาชิกพรรคบางคนเห็นด้วยเท่านั้น นายเปลอวองประท้วงด้วยขนาดลาออกจากหัวหน้าพรรค
กลับมาสงครามเดียนเบียนฟู ตอนนั้น นายเปลอวองคนนี้นี่แหละเป็นรัฐมนตรีกลาโหม แกส่งสรรพกำลังทั้งหมดมาปราบเวียดนาม คัดนายพลที่มีประวัติการรบอย่างโชกโชนมาสู้กับเวียดนาม โดยคิดว่ายังไงซะก็ต้องชนะ คนเอเชียหรือจะมาสู้กองทัพฝรั่งเศสอันเกรียงไกร
อ้า ทว่าฝรั่งเศสแพ้ญวนที่เดียนเบียนฟู เสียทรัพยากรไปมหาศาล พวกนายพลคนชั้นยอดเยี่ยมกระเทียมดองของฝรั่งเศสถูกคนญวนฆ่ากลายเป็นผีไปหลายคน
ฝรั่งเศสมหาอำนาจเจอหายนะอัปยศอดสูในการรบแพ้กองกำลังที่ไม่มีอาวุธยุทโธปกรณ์อะไรมาก อำนาจบารมีของฝรั่งเศสทั้งหลายในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้มลายหายไปสิ้น ฝรั่งเศสกลายเป็นมหาอำนาจชาติขี้แพ้ คนฝรั่งเศสหันมาชี้หน้าด่าเปลอวองกันทุกตรอกซอกมุม
นายเปลอวองขอลาออกจากการเป็นรัฐมนตรีกลาโหม หลังจากนั้น แกก็แขยงแขงขนกับการเข้าไปรับตำแหน่งทางการเมืองใดๆอีก
ค.ศ.1958 ฝรั่งเศสมีปัญหาการเมืองอย่างแรง เปลอวองยอมเป็นรัฐมนตรีต่างประเทศ ทว่าเป็นได้เพียง 15 วันก็ต้องออก
นี่คือผลของการรบที่เดียนเบียนฟูในซีกของฝรั่งเศสครับ.
นิติการุณย์ มิ่งรุจิราลัย