
ภูมิทัศน์การเงินของประเทศไทยกำลังจะเปลี่ยนไปเมื่อ "ธนาคารพาณิชย์ไร้สาขา" หรือ Virtual Bank กำลังจะถือกำเนิดขึ้นอย่างเป็นทางการ
คำถามสำคัญที่คนไทยทุกคนต้องจับตามองคือ การเปลี่ยนแปลงครั้งนี้จะเป็น "โอกาส" ครั้งใหม่ในการเข้าถึงบริการทางการเงิน หรือจะกลายเป็น "ความเสี่ยง" ที่ซ้ำเติมปัญหาหนี้ครัวเรือนให้หนักกว่าเดิม
เวทีเสวนา "Virtual Banks in Thailand: Opportunities, Risks, and Governance Challenges" ในงาน Thailand Focus 2025 เมื่อวันที่ 27 สิงหาคม 2568 ได้ฉายภาพอนาคตผ่านมุมมองของผู้เล่นรายใหญ่อย่าง SCBX และ Ascend Money (TrueMoney) ซึ่งได้เผยกลยุทธ์และวิสัยทัศน์ที่จะเข้ามาพลิกโฉมวงการธนาคารไทย
มาณพ เสงี่ยมบุตร, Chief Financial Officer ของ SCBX ชี้ให้เห็นว่า แม้คนไทยจะใช้ Mobile Banking สูงเป็นอันดับต้นๆ ของโลก แต่ยังมีประชากรอีกจำนวนมากที่ "เข้าไม่ถึงบริการทางการเงิน" โดยเฉพาะกลุ่มผู้ประกอบอาชีพอิสระ พ่อค้าแม่ค้า และผู้มีรายได้ไม่แน่นอน ซึ่งกลุ่มนี้คือตลาดขนาดใหญ่ที่ Virtual Bank จะเข้ามาตอบโจทย์
กลยุทธ์ของ SCBX คือการจับมือกับพันธมิตรระดับโลกอย่าง Kakao Bank และ WeBank ซึ่งเป็นธนาคารดิจิทัลที่ประสบความสำเร็จและทำกำไรได้จริง เพื่อสร้างประสบการณ์ธนาคารรูปแบบใหม่
พร้อมย้ำว่าจะไม่ได้เข้ามาแข่งขันกับธนาคารดั้งเดิมโดยตรง แต่จะมุ่งเน้นไปยังกลุ่มลูกค้าที่ธนาคารเดิมยังให้บริการได้ไม่เต็มที่ ซึ่งเป็นการสร้างตลาดใหม่ขึ้นมาทั้งหมด
ขณะที่ อิทธินันท์ วัฒน์สุขสันติ จาก Ascend Money มองว่า Virtual Bank คือจิ๊กซอว์ชิ้นสำคัญที่จะทำให้บริการทางการเงินครบวงจรยิ่งขึ้น โดยใช้จุดแข็งจากฐานผู้ใช้งาน TrueMoney กว่า 30 ล้านคน และเครือข่ายพันธมิตรที่แข็งแกร่ง
เป้าหมายของ Ascend Money คือ ทำให้การธนาคารเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตประจำวันของลูกค้าอย่างแท้จริง โดย Virtual Bank จะช่วยปลดล็อกการเข้าถึงสินเชื่อให้กับคนตัวเล็ก ไม่ว่าจะเป็นผู้ประกอบการรายย่อย หรือกลุ่มแรงงานที่ไม่มีประวัติเครดิต โดยใช้ AI ในการประเมินความเสี่ยง แทนที่จะต้องหันไปพึ่งพาหนี้นอกระบบ
แม้ Virtual Bank จะไม่ได้เข้ามาเพื่อทำสงครามสินเชื่อกับธนาคารดั้งเดิมโดยตรง เนื่องจากมีเพดานเงินทุนจำกัด แต่ มาณพ จาก SCBX มองว่า สิ่งที่จะเกิดขึ้นอย่างแน่นอนคือ "การแข่งขันด้านเงินฝาก"
ตามกฎของธนาคารแห่งประเทศไทย ธนาคารพาณิชย์ไร้สาขา (Virtual Bank) ในเครือของธนาคารไทยพาณิชย์จะต้องแยกระบบ Core Banking ที่เป็นอิสระ
อย่างไรก็ตาม ธนาคารมีเป้าหมายที่จะพัฒนาระบบปัญญาประดิษฐ์ท้องถิ่นของตน ( AI Native) เพื่อให้บริการกับกลุ่มลูกค้าใหม่ที่ไม่เคยเป็นลูกค้าของธนาคารพาณิชย์ปัจจุบัน เพราะว่ากลุ่มไม่มีข้อมูลทางการเงินที่ระบบธนาคารดั้งเดิมต้องการเพื่อเป็นหลักฐานการกู้เงิน โดยเชื่อว่าต้นทุนการดำเนินงานจะต่ำกว่าต้นทุนของธนาคารดั้งเดิมซึ่งมีกฎระเบียบควบคุมมากมาย
ด้าน อิทธินันท์ กล่าวว่า จะได้เห็นผลิตภัณฑ์เงินฝากรูปแบบใหม่ๆ ที่ "ออกแบบมาเพื่อลูกค้า" อย่างแท้จริง เช่น การตั้งเป้าหมายการออมหรือการฝังบริการออมเงิน ลงทุน และประกันภัย เข้าไปในไลฟ์สไตล์ของลูกค้าผ่านแอปพลิเคชันที่ใช้อยู่ทุกวัน
การแข่งขันกับธนาคารดั้งเดิมอาจจะมีส่วนที่ทับซ้อนกับบ้างในเรื่องการรับฝากเงิน แต่ไม่ใช่คนหนึ่งได้คนหนึ่งเสีย Zero-Sum Game ธนาคารรูปแบบใหม่กับธนาคารเดิมสามารถร่วมมือกันได้ Virtual Bank ของเครือซีพีและพันธมิตรจะได้ประโยชน์จากระบบนิเวศทางธุรกิจของกลุ่ม
ประเด็นที่คนไทยกังวลมากที่สุดคือ Virtual Bank จะยิ่งทำให้ปัญหาหนี้ครัวเรือนที่สูงอยู่แล้วเลวร้ายลงหรือไม่ ซึ่งผู้บริหารทั้งสององค์กรให้คำตอบที่ตรงกันว่า "ไม่"
มาณพ อธิบายว่า Virtual Bank จะเข้ามาช่วยแก้ไขปัญหาการเข้าถึงบริการทางการเงินโดยการดึงคนจากสินเชื่อนอกระบบให้เข้ามาอยู่ในระบบ ซึ่งเป็นเป้าหมายที่สำคัญอย่างยิ่ง
อย่างไรก็ตาม Virtual Bank จะไม่ช่วยทำให้ปัญหาหนี้ครัวเรือนดีขึ้น หากว่าธนาคารแห่งประเทศไทยอนุญาตให้ Virtual Bank กำหนดอัตราดอกเบี้ยตามความเสี่ยง ซึ่งขณะนี้ยังคงมีความคลุมเครืออยู่ก็น่าจะเป็นอีกหนทางหนึ่งที่จะช่วยเรื่องหนี้ครัวเรือนได้
ปัญหาหนี้ครัวเรือนเป็นปัญหาที่หลายฝ่ายจะต้องช่วยกัน และปัญหารายได้ต่ำเป็นต้นตอหลักของหนี้ครัวเรือน ครัวเรือนที่มีรายได้ต่ำมักหันไปพึ่งพิงหนี้นอกระบบ การยกระดับรายได้ของพวกเขาเป็นการแก้ไขปัญหาที่ตรงจุด
อิทธินันท์ ย้ำว่า Virtual Bank ไม่ได้มาเพื่อเพิ่มหนี้ แต่มาเพื่อนำสินเชื่อนอกระบบมาอยู่ในระบบ โดย Ascend Money จะใช้ข้อมูลและความเชี่ยวชาญในการให้สินเชื่ออย่างรับผิดชอบ โดยเสนอวงเงินที่ไม่สูงเกินความสามารถ และช่วยให้ลูกค้าสามารถนำเงินไปต่อยอดธุรกิจหรือบริหารสภาพคล่องได้ดีขึ้น
การมาถึงของ Virtual Bank จึงไม่ใช่แค่การเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยี แต่เป็นการเดิมพันครั้งสำคัญที่จะพิสูจน์ว่า นวัตกรรมทางการเงินจะสามารถสร้าง "โอกาส" ที่เท่าเทียมให้กับคนไทยทุกคนได้จริงหรือไม่ ซึ่งเป็นบทพิสูจน์ที่พวกเราทุกคนต้องจับตามองอย่างใกล้ชิด
อ่านข่าวการเงินส่วนบุคคล และการวางแผนการเงิน กับ Thairath Money เพื่อให้คุณ "การเงินดีชีวิตดีได้ที่ https://www.thairath.co.th/money/personal_finance
ติดตามเพจ Facebook : Thairath Money ได้ที่ลิงก์นี้ https://www.facebook.com/ThairathMoney