หนี้สร้างตัว กับ หนี้ฟุ่มเฟือย คืออะไร? คิดจะกู้ ต้องรู้จักวางแผน 6 วิธีป้องกันหนี้ตัวร้าย

แม้หลายคนจะมองว่า "หนี้" มักเกิดจากการใช้ฟุ่มเฟือย แต่จริงๆ แล้ว หากเราบริหารจัดการให้ดี หนี้หรือสินเชื่อ อาจกลายเป็นเครื่องมือให้เราวางแผนอนาคตได้ง่ายดายยิ่งขึ้น โดยเฉพาะในคนที่ต้นทุนน้อยแต่ต้องการซื้อทรัพย์สินชิ้นใหญ่อย่างบ้าน หรือ รถ

ดังนั้น แม้จะขึ้นชื่อว่าเป็นหนี้เหมือนกัน แต่ทั้งสองอย่างเกิดจากปัจจัยที่แตกต่างกันอย่างมาก บทความนี้ Thairath Money จะพาทุกคนไปรู้จักกับ "หนี้สร้างตัว" และ "หนี้ฟุ่มเฟือย" เพื่อเช็กตัวเองว่าสิ่งที่หลายคนกำลังแบกอยู่ตอนนี้คือหนี้แบบไหน และส่งผลต่อเงินในกระเป๋าของเราอย่างไร

หนี้สร้างตัว vs หนี้ฟุ่มเฟือย เรากำลังแบกอะไรอยู่กันแน่?

"หนี้สร้างตัว" หรือที่หลายคนเรียกว่า "หนี้ดี" คือหนี้ที่สร้างรายได้ หรือความมั่นคงในอนาคต เช่น

• หนี้เพื่อการศึกษา: เป็นอีกหนึ่งการลงทุนในตัวเองที่จะเพิ่มความรู้ความสามารถ และช่วยเพิ่มศักยภาพในการสร้างรายได้ในอนาคต
• หนี้เพื่อที่อยู่อาศัย: การกู้ซื้อบ้านหรือคอนโด แม้จะเป็นหนี้ก้อนใหญ่ แต่บ้านคือสินทรัพย์ที่มูลค่ามักจะเพิ่มขึ้นในระยะยาว
• หนี้เพื่อประกอบอาชีพ/ธุรกิจ: การกู้เงินมาเพื่อซื้อเครื่องมือ, ขยายกิจการ หรือลงทุนในเทคโนโลยีเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการผลิต ซึ่งจะนำไปสู่ผลกำไรที่มากขึ้น

ในทางตรงกันข้าม “หนี้ฟุ่มเฟือย” หรือ “หนี้เสีย” คือหนี้ที่เกิดจากการใช้จ่ายโดยไม่ได้วางแผนว่าจะชำระคืนอย่างไร หรือการใช้จ่ายเกินตัว โดยหนี้ก้อนนี้อาจมาในรูปแบบของสินค้าหรือบริการที่เป็นกระแสและดึงดูดให้เราติดกับดักการเงินไปกับมัน หากไม่รู้จักหักห้ามใจตัวเอง เช่น การซื้อสินค้าที่มากเกินความต้องการ, สินค้าตามกระแสนิยม, ใช้จ่ายกับของไม่จำเป็นอื่น ๆ

นอกจากนี้ ยังมี “หนี้อันตราย” ที่เกิดจากการนำเงินไปใช้กับสิ่งที่มีความเสี่ยงสูงที่จะไม่ได้รับเงินคืน หรืออาจเป็นสิ่งผิดกฎหมาย จึงเป็นหนี้ที่ต้องระวัง เช่น

- หนี้ที่เกิดจากการพนัน/เสี่ยงโชค

- หนี้ที่กู้ไปลงทุนผิดกฎหมาย เช่น แชร์ลูกโซ่

นอกจากหนี้ทั้งสองก้อนนี้จะไม่ทำให้เกิดรายได้เพิ่มขึ้นแล้ว ยังเสี่ยงการเงินติดลบในอนาคต จนกลายเป็นหนี้เสียติดตัว ซึ่งแตกต่างกับหนี้สร้างตัวที่มีโอกาสจะสร้างมูลค่าเพิ่มได้ในอนาคต 

6 วิธีป้องกัน “หนี้ฟุ่มเฟือย - หนี้อันตราย”

1. แยกบัญชีค่าใช้จ่าย เช่น บัญชีค่ากิน ค่าเดินทาง หรือระบุรายจ่ายที่ชัดเจน ฯลฯ เพื่อป้องกันการใช้เงินเกินที่กำหนดไว้

2. รัดเข็มขัดลดค่าใช้จ่ายที่ไม่จำเป็น เช่น การช็อปปิ้ง

3. ควบคุมการใช้เงิน ไม่ยืมเงินอนาคตมาใช้ก่อน เช่น การใช้จ่ายผ่านบัตรเครดิตอาจเพราะเสี่ยงสร้างหนี้เพิ่มหากไม่ชำระตรงเวลา

4. วางแผนก่อนก่อหนี้ ก่อนขอสินเชื่อทุกประเภทต้องวางแผนการใช้เงินและแผนการจ่ายคืนก่อนเสมอ  

5. ปิดหนี้ที่มีดอกเบี้ยสูงก่อน เช่น ปิดหนี้บัตรเครดิตหรือสินเชื่อส่วนบุคคลที่มีดอกเบี้ยสูง แล้วทยอยใช้หนี้ก้อนอื่น ๆ ที่เหลืออยู่

6. อย่าติดกับดักพนัน (หรือมิจฉาชีพ) เพราะอยากรวยไว เนื่องจากการพนันมีความเสี่ยงสูง และปัจจุบันมีมิจฉาชีพหลากหลายรูปแบบ เช่น หลอกลงทุน แชร์ลูกโซ่ เป็นต้น กับดักเหล่านี้อาจส่งผลเสียต่อการเงินของเราได้

ที่มา : ธนาคารแห่งประเทศไทย, คลินิกแก้หนี้ by SAM [1] [2]

อ่านข่าวการเงินส่วนบุคคล และการวางแผนการเงิน กับ Thairath Money เพื่อให้คุณ “การเงินดีชีวิตดี” ได้ที่ https://www.thairath.co.th/money/personal_finance

ติดตามเพจ Facebook : Thairath Money ได้ที่ลิงก์นี้  https://www.facebook.com/ThairathMoney