SPayLater เข้าเครดิตบูโรแล้ว! Gen Z เงินเดือน 15,000 ติดนิสัยนักผ่อน ใช้ไม่ระวัง เสี่ยงเครดิตพัง

การที่เราจะซื้ออะไรสักอย่างในยุคสมัยนี้ เราไม่มีความจำเป็นต้องออกจากบ้านอีกต่อไป ไม่ว่าจะซื้ออะไรเราก็สามารถทำได้อย่างง่ายดายเพียงปลายนิ้วกด ผ่านแอปพลิเคชันต่าง ๆ เช่น Shopee Lazada Grab และอื่น ๆ เราสามารถสั่งซื้อสิ่งของเครื่องใช้ในบ้าน เสื้อผ้า เครื่องใช้ไฟฟ้า ฯลฯ รอเพียงไม่กี่วันของก็มาส่งถึงหน้าบ้าน หรือแม้กระทั่งอาหารก็สามารถกดสั่งซื้อ และมาส่งถึงภายในไม่กี่นาที 

ความสะดวกสบายเหล่านี้ ได้เปลี่ยนพฤติกรรมการใช้จ่ายของมนุษย์ไปเป็นอย่างมาก  ไม่จำเป็นต้องเห็นสินค้าตัวจริง ไม่ต้องถือเงินสด เพียงแค่อยู่ที่บ้าน และขอแค่มีอินเทอร์เน็ตกับโทรศัพท์มือถือ ก็สั่งซื้อสินค้าได้ทันทีภายในไม่กี่วินาที และยังมีอีกสิ่งหนึ่งที่เปลี่ยนตามไปด้วยแบบที่เราอาจจะไม่รู้ตัว นั่นก็คือ “พฤติกรรมการใช้เงิน”

ซื้อก่อน จ่ายทีหลัง บริการการเงินยอดฮิต 

เมื่อการซื้อสินค้า และบริการเหล่านี้เป็นเรื่องที่ง่ายขึ้น จากเดิมที่คนมักจะซื้อของด้วยเงินที่มีอยู่ในกระเป๋า บางคนอาจจะใช้เงินที่ยังไม่มี หรือใช้เงินในอนาคตมาจ่ายมากขึ้น เพราะในทุกวันนี้ มีเครื่องมือทางการเงินหลายอย่างที่ทำให้เราสามารถจับจ่ายใช้สอยได้อย่างสะดวกมากขึ้นกว่าแต่ก่อน

หนึ่งในนั่นคือบริการ “SPayLater” มันคือบริการ “ซื้อก่อน จ่ายทีหลัง” หรือ “Buy Now Pay Later (BNPL)” จากแอปพลิเคชันช็อปปิ้งชื่อดัง “Shopee” ซึ่งเป็นบริการที่ทำให้เราสามารถผ่อนสินค้าต่าง ๆ ในแอปพลิเคชั่น Shopee ได้อย่างง่ายดาย ไม่จำเป็นต้องมีบัตรเครดิต และถึงแม้ยังเป็นนักศึกษาอยู่ ก็สามารถผ่อนได้ด้วยเช่นกัน

ฟังแล้วอาจจะดูดี และดูสะดวกสบายเพราะใคร ๆ ก็สามารถผ่อนกับทาง Shopee ได้ แต่ความสะดวกแบบนี้เอง อาจจะเป็นบ่อเกิดให้ใครหลาย ๆ คนมี “หนี้” ได้อย่างไม่รู้ตัว โดยเฉพาะถ้าเราผ่อนสินค้าหลายชิ้นพร้อมกัน เมื่อถึงรอบบิลที่จ่ายมันอาจจะกลายเป็นภาระที่หนัก และเป็นการบ่มเพาะนิสัยทางการเงินที่ไม่ดี สินค้าบางอย่างสามารถเก็บเงินก่อน แล้วค่อยซื้อได้ แต่บางคนกลับเลือกที่จะผ่อนโดยไม่สนใจ ว่าสินค้าชิ้นนั้นมีความจำเป็นหรือไม่

ซึ่งปัจจุบัน  SPayLater เป็นสินเชื่อส่วนบุคคล ให้บริการโดย บริษัท ซีมันนี่ (แคปปิตอล) จำกัด ภายใต้การกำกับของธนาคารแห่งประเทศไทย  ซึ่งวิธีการคิดอัตราดอกเบี้ย ของ SPayLater นั้น มีหลายรูปแบบ 

• จ่ายทีหลัง 1 เดือน: ไม่มีดอกเบี้ย เลือกชำระคืนแบบผ่อนชำระ 
• 2, 3 หรือ 5 เดือน: ดอกเบี้ย 25% ต่อปี แบบลดต้นลดดอก

ซึ่งกรณี ผิดนัดชำระ จะถูกอัตราดอกเบี้ยผิดนัดชำระ อยู่ที่สูงสุดไม่เกินร้อยละ 25% ต่อปี 

ข้อมูลจากสำนักงานพัฒนาการเศรษฐกิจ และสังคมแห่งชาติ (สศช.) ร่วมกับบริษัท ศูนย์วิจัยเพื่อการพัฒนาสังคมและธุรกิจ จำกัด พบว่าพฤติกรรมและทัศนคติของผู้ใช้ BNPL ในกลุ่มประชาชนที่มีอายุระหว่าง 15-55 ปี โดย 23.1% ของผู้ตอบแบบสอบถามเป็นผู้ที่เคยใช้บริการ BNPL ซึ่งส่วนใหญ่เป็นกลุ่ม Gen Y และใช้จ่ายผ่าน ช่องทางออนไลน์เป็นหลัก 

โดยผู้ใช้มากกว่า 1 ใน 3 มีรายได้น้อยกว่า 15,000 บาทต่อเดือน และถืงแม้ผู้ใช้เกือบทั้งหมดไม่เคยผิดนัดชำระในรอบ 6 เดือนที่ผ่านมา แต่ อย่างไรก็ตาม พฤติกรรมการใช้บริการ และทัศนคติของผู้ใช้บริการสะท้อนให้เห็นถึงความเสี่ยงของ BNPL ในหลายประการ เช่น มากกว่าครึ่งของเด็ก Gen Z ที่มีรายได้ต่ำว่า 15,000 บาท ใช้บริการ BNPL ซึ่งใช้จ่ายไปกับเครื่องแต่งกาย และผู้บริการบางกลุ่มส่วนใหญ่เห็นด้วยกับการซื้อของไม่จำเป็นมากขึ้น เมื่อมีบริการผ่อนชำระ เป็นต้น

SPayLater เข้าร่วมเครดิตบูโร ผ่อนดีเครดิตดี ค้างชำระเสี่ยงเครดิตพัง

จุดเปลี่ยนสำคัญที่คนใช้ “SPayLater” ต้องรู้!  คือ ล่าสุด Shopee โดย บจก.ซีมันนี่ (แคปปิตอล) ได้เชื่อมโยงข้อมูลการชำระหนี้ กับ ระบบ “เครดิตบูโร” เป็นที่เรียบร้อย (ตั้งแต่ พ.ค. ที่ผ่านมา ) ซึ่งจะทำให้ข้อมูลการชำระหนี้ของผู้สมัครบริการดังกล่าว จะถูกนำไปรวมอยู่ในการประเมินสินเชื่อร่วมกับข้อมูลจากสถาบันการเงินอื่น ๆ ไปด้วย 

ส่วนความเชื่อมโยงนี้ จะมีผลอย่างไรกับผู้ใช้งาน “SPayLater” บ้าง? ต้องอธิบายก่อนว่า เครดิตบูโร หรือบริษัท ข้อมูลเครดิตแห่งชาติ จำกัด คือ สถาบันที่รวบรวมข้อมูลบัญชีสินเชื่อ รวมทั้งประวัติการชำระหนี้ และสินเชื่อทุกประเภท รวมถึงสามารถระบุสถานะบูโรของแต่ละบุคคลว่าเป็นอย่างไร มีประวัติการชำระที่ดีหรือไม่ รวมไปถึงการระบุว่าบุคคลนั้นมีภาระด้านสินเชื่อมากน้อยเพียงใด ซึ่งข้อมูลเหล่านี้ สถาบันการเงินต่างๆ จะนำมาเป็นส่วนหนึ่งในการพิจารณาสินเชื่อต่าง ๆ ที่เราร้องขอนั่นเอง 

เพราะฉะนั้น ถ้าผู้สมัครบริการ SPayLater มีประวัติการชำระหนี้ที่ดีตรงตามเวลา ก็จะได้ประโยช์จากการมี “ประวัติเครดิตบูโรที่ดี” ซึ่งจะช่วยให้สามารถขอสินเชื่อประเภทอื่นได้ง่ายขึ้นในอนาคต เช่น สินเชื่อบ้าน หรือรถยนต์ แต่ถ้าผู้สมัคร SPayLater มีการผิดนัดชำระหนี้ มีประวัติค้างชำระ ก็อาจถูกบันทึกเป็นประวัติเสีย ซึ่งส่งผลให้ธนาคารหรือสถาบันการเงินพิจารณา “ไม่อนุมัติสินเชื่อ” ได้เช่นกัน 

สุดท้าย การใช้บริการ BNPL หรือซื้อก่อน จ่ายทีหลังนั้น มีทั้งข้อดี และข้อเสีย เป็นทางเลือกที่ช่วยให้ผู้บริโภคสามารถเข้าถึงสินค้าและบริการได้สะดวกมากขึ้น โดยไม่ต้องใช้เงินก้อนในทันที แต่อย่างไรก็ตาม ผู้ใช้งานก็ควร “ใช้ด้วยความระมัดระวังและมีวินัยทางการเงิน” 

ที่มา : สภาพัฒน์ฯ  ,krungthai.com ,Shopee

อ่านข่าวการเงินส่วนบุคคล และการวางแผนการเงิน กับ Thairath Money เพื่อให้คุณ "การเงินดีชีวิตดีได้ที่ https://www.thairath.co.th/money/personal_finance 

ติดตามเพจ Facebook : Thairath Money ได้ที่ลิงก์นี้  https://www.facebook.com/ThairathMoney