ถึงจะแก่ แต่ก็เก๋า ไม่พึ่งลูกหลาน มีเงินเก็บ WOOF เทรนด์การเงินใหม่ของวัยเกษียณ

ประโยคที่ว่า “ลูกจำเป็นต้องให้เงินพ่อแม่ไหม?” “อกตัญญูมั้ย ถ้าพ่อแม่ขอเงิน จนไม่มีให้?” หรือแม้แต่ “หนี้พ่อแม่ ไม่ใช่หนี้ของเรา” 

ล้วนสะท้อนถึงความซับซ้อนของค่านิยม “ความกตัญญู” ที่ถูกปลูกฝังมายาวนานในสังคมไทย กับวาระหน้าที่ที่จะต้องดูแลพ่อแม่ยามชรา แต่ในวันนี้ คำถามเหล่านี้กลับถูกยกขึ้นมาถกเถียงอย่างเปิดเผย บ่งชี้ว่าแนวคิดเรื่อง “ความกตัญญู” กำลังถูกท้าทายและตีความใหม่ในบริบทสังคมที่เปลี่ยนไป

เพราะปัจจุบันสังคมไทยได้เปลี่ยนผ่านสู่สังคมเมืองและอุตสาหกรรม สภาวะเศรษฐกิจซบเซา โครงสร้างครอบครัวเล็กลง การแข่งขันทางเศรษฐกิจสูงขึ้น ภาระค่าครองชีพสูงลิ่วสวนทางกับรายได้ที่เท่าเดิม หรือ ลดน้อยลง ทำให้ลูกหลานหลายคนต้องเผชิญกับความท้าทายทางการเงินอย่างหนัก 

บางคนอาจมีหนี้สินจากการศึกษาหรือการสร้างเนื้อสร้างตัว ไม่รวมถึงการต้องดูแลครอบครัวของตนเอง เมื่อพ่อแม่ต้องการความช่วยเหลือทางการเงิน ลูกหลายคนจึงตกอยู่ในภาวะกลืนไม่เข้าคายไม่ออก ระหว่างความรู้สึกผิดชอบชั่วดีกับความเป็นจริงที่บีบคั้น จนเกิดคำถามที่ว่า “ให้เงินพ่อแม่ = ลูกกตัญญู” แต่หากไม่มีจะให้ = อกตัญญูใช่หรือไม่ ? 

"เดอะแบก" กับสังคมสูงวัย ภาระที่หนักอึ้ง

แม้จะไม่มีผลสำรวจโดยตรงที่ชี้ชัดว่าคนไทย “ไม่เลี้ยงดูพ่อแม่” จะผิดหรือไม่ แต่ผลสำรวจหลายชิ้นสะท้อนให้เห็นถึงความท้าทายทางเศรษฐกิจที่ส่งผลต่อการดูแลผู้สูงอายุ อย่างที่ สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ (NESDC) เคยระบุว่า สังคมไทยกำลังเข้าสู่สังคมสูงวัยอย่างสมบูรณ์ และมีแนวโน้มที่จะเป็นสังคมสูงวัยระดับสุดยอดในอนาคตอันใกล้ ซึ่งหมายถึงจำนวนผู้สูงอายุที่เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว ในขณะที่จำนวนประชากรวัยแรงงานลดลง ภาระในการดูแลผู้สูงอายุจึงตกอยู่กับคนวัยทำงานมากขึ้นเรื่อยๆ หรือที่เรียกง่ายๆ ว่า “เดอะแบก” นั่นเอง

ขณะเดียวกัน ผลสำรวจด้านหนี้ครัวเรือน ของธนาคารแห่งประเทศไทย มักชี้ให้เห็นว่าหนี้ครัวเรือนของไทยยังคงอยู่ในระดับสูง โดยเฉพาะหนี้เพื่อการอุปโภคบริโภค ซึ่งสะท้อนถึงความตึงเครียดทางการเงินของครัวเรือนไทย การที่ลูกมีหนี้สินจำนวนมาก ย่อมส่งผลกระทบต่อความสามารถในการช่วยเหลือทางการเงินแก่พ่อแม่ด้วย

รวมทั้ง ผลสำรวจเกี่ยวกับสวัสดิการผู้สูงอายุ มักพบว่า แม้จะมีเบี้ยยังชีพผู้สูงอายุ แต่ก็ยังไม่เพียงพอต่อการดำรงชีพ ทำให้ผู้สูงอายุจำนวนมากยังต้องพึ่งพาลูกหลานในการดูแล

จากข้อมูลเหล่านี้ อาจกล่าวได้ว่า ความสามารถในการเลี้ยงดูพ่อแม่ของลูกหลานในปัจจุบัน ไม่ได้ขึ้นอยู่กับความเต็มใจเพียงอย่างเดียว แต่ยังขึ้นอยู่กับสถานะทางการเงินและภาระส่วนตัวของแต่ละบุคคลด้วยเช่นกัน

เมื่อ "ความกตัญญู" ถูกท้าทาย  WOOF จึงเป็นความฝันของใครหลายคน

อย่างไรก็ตาม ในอีกด้านหนึ่งของสังคมสูงวัย กลับมีกลุ่มผู้สูงอายุที่แตกต่างออกไปอย่างสิ้นเชิง กลุ่มนี้ไม่ได้เป็นภาระของลูกหลาน แต่กลับเป็นพลังขับเคลื่อนเศรษฐกิจที่น่าจับตามอง นั่นคือกลุ่ม "Well Off Older Folk" หรือ "WOOF"

โดย "WOOF" หมายถึงผู้สูงวัยตั้งแต่ 50 ปีขึ้นไป ที่มีฐานะดี มีรายได้สูง ไม่มีหนี้สินหรือภาระค่าเล่าเรียนบุตรหลาน ทำให้พวกเขามีอิสระทั้งด้านเวลาและกำลังทรัพย์ในการใช้ชีวิตอย่างมีคุณภาพและสร้างความสุขให้กับตนเองได้อย่างเต็มที่ WOOF จึงเป็นนิยามของคำว่า "แก่แบบมีคุณภาพ" อย่างแท้จริง

การเกิดขึ้นของกลุ่ม WOOF นี้เองที่เข้ามาลดทอนความกดดันในเรื่อง “ความกตัญญู” ที่เคยเป็นภาระหนักอึ้งของลูกหลาน เพราะผู้สูงอายุกลุ่มนี้สามารถพึ่งพาตนเองได้ และในบางกรณีอาจเป็นผู้ที่สามารถช่วยเหลือลูกหลานได้อีกด้วย การที่พ่อแม่มีอิสระทางการเงิน ทำให้ลูกหลานไม่ต้องเผชิญกับภาวะ เดอะแบก" เพียงลำพัง ซึ่งเป็นการปลดล็อกความหมายของความกตัญญูจากแค่การให้เงิน เป็นการดูแลกันและกันในมิติที่กว้างขึ้น

โดยแบรนด์และภาคธุรกิจต่าง ๆ ทั่วโลกเริ่มตระหนักถึงศักยภาพของกลุ่ม WOOF มากขึ้น จากรายงานและผลวิเคราะห์ตลาดที่ชี้ให้เห็นว่าพวกเขามีกำลังซื้อสูงและพร้อมที่จะใช้จ่ายกับสินค้าและบริการที่มีคุณภาพ โดยไม่ได้ยึดติดกับแบรนด์เดิม ๆ แต่เปิดใจรับสิ่งใหม่ ๆ มากขึ้น ไม่ว่าจะเป็น อาหาร เครื่องดื่ม เฟอร์นิเจอร์ ตั๋วเครื่องบินไปต่างประเทศ ฯลฯ

แม้จะมีฐานะดี แต่ WOOF ยังคงให้ความสำคัญกับการออมและการวางแผนทางการเงินเพื่อความมั่นคงในระยะยาว ซึ่งสะท้อนผ่านพฤติกรรม ดังนี้

• การวางแผนเกษียณอายุอย่างรอบคอบ WOOF มักจะมีการวางแผนทางการเงินหลังเกษียณที่ดีกว่า เพื่อให้มั่นใจว่าจะมีเงินใช้เพียงพอตลอดช่วงชีวิตที่เหลืออยู่
• การบริหารจัดการสินทรัพย์ ผู้สูงอายุกลุ่มนี้มักมีสินทรัพย์จำนวนมาก โดยเฉพาะอสังหาริมทรัพย์ การบริหารจัดการสินทรัพย์เหล่านี้ ไม่ว่าจะเป็นการลงทุน การปรับพอร์ตการลงทุนให้เหมาะสมกับวัย หรือการวางแผนมรดก จึงเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่ง
• ความกังวลเรื่องเงินไม่พอใช้ แม้จะมีฐานะดี แต่บางส่วนก็ยังมีความกังวลว่าเงินออมจะไม่เพียงพอต่อการใช้ชีวิตในระยะยาว โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อค่าครองชีพเพิ่มสูงขึ้น ซึ่งกระตุ้นให้พวกเขายังคงรักษาวินัยในการออม
• การแสวงหาความมั่นคงทางการเงิน WOOF ยังคงมองหาวิธีการเพิ่มพูนและรักษามูลค่าของเงินออมเพื่อรองรับค่าใช้จ่ายที่ไม่คาดฝันในอนาคต เช่น ค่ารักษาพยาบาล

ดังนั้นหาก Gen อื่นๆ ต้องการจะเป็น WOOF ในอนาคต เริ่มต้นได้ไม่ยาก ด้วยเคล็ดลับง่ายๆ 

• วางแผนการเงินตั้งแต่เนิ่นๆ เริ่มต้นเก็บเงินตั้งแต่อายุยังน้อย ลงทุนอย่างมีสติ และเลือกเส้นทางการลงทุนที่มั่นคง
• ไม่หยุดเรียนรู้และพัฒนาตัวเอง  แม้จะอายุเยอะแล้ว แต่ WOOF ก็ไม่หยุดที่จะเรียนรู้สิ่งใหม่ ๆ ที่ช่วยเสริมรายได้ในอนาคต
• ลงทุนเพื่ออนาคต เริ่มต้นจากการลงทุนในสินทรัพย์ที่ให้ผลตอบแทนสูง เช่น อสังหาริมทรัพย์ หุ้น หรือกองทุน แต่ต้องศึกษา และมีแผนที่ชัดเจน
• จัดการชีวิตให้มีความสุขในทุกๆ วัน ไม่ลืมที่จะให้ความสำคัญกับสุขภาพ และจิตใจ หาเวลาผ่อนคลาย ทำกิจกรรมที่รัก และอยู่กับคนที่ทำให้มีความสุข  

จึงปฏิเสธไม่ได้ว่า กลุ่ม WOOF เป็นอีกหนึ่งมิติที่ทำให้เราต้องกลับมาตีความเรื่อง "ความกตัญญู" เสียใหม่ หากในอดีตความกตัญญูหมายถึงการที่ลูกต้องเลี้ยงดูพ่อแม่ยามชรา ในปัจจุบัน ความกตัญญูอาจขยายความรวมไปถึงการที่พ่อแม่เองก็ควรมีการวางแผนทางการเงินที่ดี เพื่อให้สามารถพึ่งพาตนเองได้มากที่สุด และลดภาระของลูกหลานในยามที่สถานะทางการเงินของลูกหลานเองก็เผชิญความท้าทายไม่แพ้กัน

เพราะสุดท้ายแล้ว ความกตัญญูไม่ได้จำกัดอยู่แค่เพียงการให้เงิน แต่คือความรัก ความเข้าใจ และความพยายามที่จะดูแลซึ่งกันและกันในรูปแบบที่เหมาะสมกับสถานการณ์ของแต่ละฝ่าย เพื่อให้ทั้งพ่อแม่และลูกสามารถใช้ชีวิตได้อย่างมีความสุข

ดังนั้นอย่ารอให้ใครมาบอกว่าเรา “แก่อย่างไม่มีคุณภาพ” เราควรมีการวางแผนการเงินตั้งแต่เนิ่นๆ เพราะในอนาคตหากเราเลือกที่จะสร้างครอบครัว หรือเลือกที่จะใช้ชีวิตอย่างมีความสุขเพียงลำพัง เราก็จะไม่สร้างปัญหาให้ใคร โดยเฉพาะกับ “ตัวเอง” 

อ่านข่าวการเงินส่วนบุคคล และการวางแผนการเงิน กับ Thairath Money เพื่อให้คุณ "การเงินดีชีวิตดีได้ที่ https://www.thairath.co.th/money/personal_finance 

ติดตามเพจ Facebook : Thairath Money ได้ที่ลิงก์นี้  https://www.facebook.com/ThairathMoney