“หุ้นกู้คืออะไร?” เปิด 5 ความเข้าใจผิดๆ ที่นักลงทุนมือใหม่ควรรู้ก่อนลงทุน

ในยุคที่ดอกเบี้ยเงินฝากต่ำ การมองหาทางเลือกอื่นเพื่อเพิ่มพูนรายได้จึงเป็นเรื่องปกติสำหรับคนที่อยากให้ “เงินทำงาน” แทนตัวเอง หนึ่งในทางเลือกยอดนิยมที่ถูกพูดถึงบ่อยในช่วงหลัง ๆ คือ “หุ้นกู้”แต่ก่อนจะรีบคลิกซื้อ หรือหลงคิดว่า “หุ้นกู้คือของตาย” เรามาทำความเข้าใจพื้นฐานกันให้แน่ชัดก่อนดีกว่า

หุ้นกู้ คืออะไร?

หุ้นกู้ (Corporate Bond หรือ Debenture) คือ “ตราสารหนี้” ที่ภาคเอกชนออกเพื่อระดมเงินทุนจากนักลงทุน เป็นการที่นักลงทุน “ให้เงินกู้” แก่บริษัท แลกกับ “ดอกเบี้ย” ที่บริษัทจะจ่ายเป็นงวด ๆ และคืนเงินต้นเมื่อครบกำหนดอายุของหุ้นกู้

ต่างจากการลงทุนใน “หุ้นสามัญ” ที่ผู้ลงทุนจะเป็นเจ้าของกิจการบางส่วนและได้กำไรจากส่วนแบ่งผลประกอบการ (ปันผล) หรือส่วนต่างราคา หุ้นกู้จึงไม่ใช่การเป็นเจ้าของ แต่เป็น “เจ้าหนี้”

ทำไมบริษัทถึงออกหุ้นกู้?

เพราะเป็นวิธีการระดมทุนที่รวดเร็ว และบางครั้งมีต้นทุนต่ำกว่าการขอกู้จากธนาคาร โดยไม่ต้องเสียหุ้นในบริษัทให้กับนักลงทุนเหมือนกับการเสนอขายหุ้นสามัญ

ในขณะเดียวกัน นักลงทุนจำนวนมากก็ชื่นชอบหุ้นกู้ เพราะให้ผลตอบแทนที่แน่นอนตามที่ตกลงไว้ และมีโอกาสได้ผลตอบแทนสูงกว่าเงินฝาก หรือพันธบัตรรัฐบาล

แต่อย่าคิดว่าเป็นการลงทุนแบบ "ไม่เสี่ยง" หรือ “ได้กำไรแน่ ๆ” เพราะความจริง หุ้นกู้มีหลากหลายระดับความเสี่ยง และมักมีความเข้าใจผิด ๆ ที่แพร่หลายโดยเฉพาะในหมู่นักลงทุนมือใหม่

ไขความเชื่อผิด ๆ เกี่ยวกับ “หุ้นกู้” จากข้อมูลของ ก.ล.ต. (สำนักงานคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์)

1. หุ้นกู้ = ปลอดภัยเสมอ

• ความเชื่อผิด: หลายคนคิดว่า หุ้นกู้คือทางเลือกการลงทุนที่ปลอดภัย ไร้กังวล เพราะมีบริษัทออกตราสารและสัญญาจ่ายดอกเบี้ยชัดเจน
• ความจริง: หุ้นกู้เป็นการให้เงินกู้กับเอกชน ซึ่งหมายความว่าหากบริษัทประสบปัญหาการเงิน ไม่สามารถชำระหนี้ได้ นักลงทุนอาจไม่ได้รับทั้งดอกเบี้ยและเงินต้น

ระดับความเสี่ยงของหุ้นกู้จึงขึ้นอยู่กับความมั่นคงของ “ผู้ออกหุ้นกู้” เช่น บริษัทที่มีอันดับเครดิตสูง (Investment Grade) จะมีความเสี่ยงน้อยกว่า แต่ให้ผลตอบแทนต่ำกว่า

2. ซื้อหุ้นกู้แล้ว ราคาจะคงที่

• ความเชื่อผิด: หุ้นกู้ซื้อมาเท่าไร ก็จะได้ราคานั้นตลอดอายุสัญญา
• ความจริง: แม้หุ้นกู้จะจ่ายดอกเบี้ยตามที่กำหนด แต่ “ราคาตลาด” ของหุ้นกู้สามารถเปลี่ยนแปลงได้ตามปัจจัยต่าง ๆ เช่น อัตราดอกเบี้ยในระบบเศรษฐกิจ ความน่าเชื่อถือของบริษัทผู้ออก หรืออุปสงค์-อุปทานในตลาดรอง

ถ้าขายหุ้นกู้ก่อนครบกำหนด อาจได้ราคาน้อยกว่าที่ซื้อมา

3. หุ้นกู้ทุกตัวเหมือนกัน

ความเชื่อผิด: หุ้นกู้ก็คือหุ้นกู้ เลือกตัวไหนก็ได้ ดอกเบี้ยก็คล้าย ๆ กัน

ความจริง: หุ้นกู้แต่ละตัวมีความแตกต่างหลายด้าน เช่น

• อัตราดอกเบี้ย (สูง-ต่ำต่างกัน)
• อายุของหุ้นกู้ (ระยะเวลาที่บริษัทจะคืนเงินต้น)
• อันดับความน่าเชื่อถือ (Credit Rating) ซึ่งช่วยสะท้อนระดับความเสี่ยง

ดังนั้น นักลงทุนควรศึกษาเอกสารเสนอขาย (Fact Sheet / หนังสือชี้ชวน) ให้ละเอียดก่อนตัดสินใจ

4. ราคาหุ้นกู้เคลื่อนไหวสวนทางดอกเบี้ยเสมอ

• ความเชื่อผิด: ถ้าดอกเบี้ยนโยบายขึ้น ราคาหุ้นกู้จะลง และถ้าดอกเบี้ยลง ราคาหุ้นกู้จะขึ้นเสมอ
• ความจริง: โดยทั่วไป ใช่  ราคาหุ้นกู้มีแนวโน้มสวนทางกับอัตราดอกเบี้ย แต่ไม่ใช่ในทุกกรณีเสมอไป เพราะราคาหุ้นกู้ยังขึ้นอยู่กับปัจจัยอื่น ๆ เช่น ความเชื่อมั่นต่อผู้ออก การเปลี่ยนแปลงอันดับเครดิต สภาวะตลาด หรืออายุคงเหลือของหุ้นกู้ เป็นต้น การเข้าใจแค่ “สูตรสำเร็จ” อาจทำให้ประเมินผิดพลาด

5. ดอกเบี้ยที่ได้จากหุ้นกู้ = ไม่ต้องเสียภาษี?

ความเชื่อผิด: นักลงทุนบางคนเข้าใจว่า ดอกเบี้ยหรือกำไรจากหุ้นกู้ ไม่ต้องเสียภาษี

ความจริง: รายได้จากหุ้นกู้ต้องเสียภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา เช่น

• ดอกเบี้ยที่ได้รับ
• กำไรจากการขายหุ้นกู้ (Capital Gain)
• ส่วนลดจากราคาซื้อกับราคาไถ่ถอน (Discount)

บางกรณีมีการหักภาษี ณ ที่จ่ายไว้แล้ว แต่บางครั้งผู้ลงทุนอาจต้องนำไปรวมคำนวณภาษีปลายปีด้วย ขึ้นอยู่กับสถานะรายได้

สรุปแล้ว “หุ้นกู้” เป็นเครื่องมือการลงทุนที่มีศักยภาพให้ผลตอบแทนแน่นอนกว่าหุ้นสามัญ และได้รับความนิยมในช่วงที่ดอกเบี้ยเงินฝากต่ำก็จริง แต่ก็ไม่ใช่ ที่ใครจะซื้อก็รวย หรือ ได้ผลตอบแทนดีเสมอไป หน้าที่ของนักลงทุนควรศึกษาให้เข้าใจถึงความเสี่ยง เงื่อนไข และลักษณะของหุ้นกู้แต่ละตัวอย่างถี่ถ้วนก่อนลงทุน และควรพิจารณาจากแหล่งข้อมูลที่น่าเชื่อถือ เช่น เว็บไซต์ของ ก.ล.ต. หรือหนังสือชี้ชวนที่เปิดเผยรายละเอียดอย่างโปร่งใส เพราะในโลกของการเงิน  ความเข้าใจที่ถูกต้อง คือการป้องกันความเสี่ยงที่ดีที่สุด

ที่มา : ก.ล.ต.

อ่านข่าวหุ้น ข่าวทองคำ และ ข่าวการลงทุน และ การเงิน กับ Thairath Money ได้ที่

https://www.thairath.co.th/money/investment

ติดตามเพจ Facebook : Thairath Money ได้ที่ลิงก์นี้  https://www.facebook.com/ThairathMoney