ขาดวินัยทางการเงิน - ค่าครองชีพพุ่ง! ต้นเหตุ “หนี้ครัวเรือน” ชวนส่องคนไทยเป็นหนี้อะไรบ้าง?

จำนวนหนี้สินคนไทย เฉลี่ยต่อครัวเรือน ซึ่งเพิ่มขึ้นมาจากปีก่อน 11.5% มาอยู่ที่ 559,408 บาท และตกเป็นภาระการผ่อนชำระหนี้ต่อเดือนสูงถึง 16,742 บาท โดยแยกเป็น หนี้ในระบบ 12,012 บาท และนอกระบบ 4,712 บาท อ้างอิง จากการเปิดเผยข้อมูลล่าสุด ของศูนย์พยากรณ์เศรษฐกิจและธุรกิจ มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย  

นับเป็นข้อมูลที่น่าสะพรึง พอๆ กับก้อนหนี้ครัวเรือนใหญ่ทั้งประเทศ ที่ธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.) สรุปว่าปัจจุบันอยู่ที่ 16 ล้านล้านบาท เป็นสัดส่วนมากถึง 90.6% ต่อ GDP และสะท้อนได้ว่า มาตรการแก้หนี้ครัวเรือนของภาครัฐที่ผ่านมา และการฟื้นตัวของเศรษฐกิจ อาจยังไม่เพียงพอให้ระดับหนี้ครัวเรือนไทย ลดลง มาอยู่ในระดับที่ควรจะเป็น (ต่ำกว่า 80%) ได้

เจาะข้อมูลสำรวจสถานการณ์หนี้ครัวเรือนไทยปี 66 ในชุดเดียวกัน พบว่า คนไทยส่วนใหญ่เป็นหนี้ทั้งในระบบและนอกระบบ

• 65.6% มีเฉพาะหนี้ในระบบ 
• 31.2% มีหนี้ทั้งในระบบและนอกระบบ  
• 3.2% มีเฉพาะหนี้นอกระบบ

สาเหตุที่ก่อให้เกิดปัญหาหนี้ครัวเรือนมาจาก...

• อันดับ 1 การขาดวินัยทางการเงิน
• อันดับ 2 รายรับไม่พอกับรายจ่าย 
• อันดับ 3 วางแผนการลงทุนผิดพลาด 
• อันดับ 4 มีความรู้ทางการเงินไม่เพียงพอ

วัตถุประสงค์ก่อหนี้สูงสุด 3 อันดับแรก 

• อันดับ 1 หนี้บัตรเครดิต 
• อันดับ 2 หนี้รถยนต์ 
• อันดับ 3 หนี้เพื่อการอุปโภคบริโภค

สาเหตุของการเป็นหนี้ที่เพิ่มขึ้น 

• ค่าครองชีพปรับตัวสูงขึ้น 
• ซื้อสินทรัพย์ถาวรเพิ่มขึ้น 
• รายได้ไม่พอกับรายจ่าย 
• ลงทุนในธุรกิจเพิ่มขึ้น 
• ใช้จ่ายผ่านบัตรเครดิตมาก
• การผ่อนสินค้ามากเกินไป
• ขาดรายได้เนื่องจากถูกออกจากงาน 
• ค่าเล่าเรียนของบุตรหลานสูงขึ้น
• หนี้ที่เกิดจากการพนัน
• ไม่สามารถเก็บเกี่ยวผลผลิตจากภัยธรรมชาติได้ 

ส่วนพฤติกรรมการใช้จ่ายของครัวเรือน โดยข้อมูลสำรวจจากการสุ่มกลุ่มตัวอย่าง 1,300 ตัวอย่างทั่วประเทศ แจกแจงการใช้จ่ายลำดับต้นๆ ให้เห็น ดังต่อไปนี้ 

• อาหารและเครื่องดื่ม 22%
• ค่าที่อยู่อาศัย (ค่าเช่า, ค่าสาธารณูปโภค, เครื่องใช้ และเครื่องเรือน) 12.5%
• ค่าเดินทาง/ยานพาหนะ (ค่าเชื้อเพลง/บำรุงรักษา) 9.8%
• ของใช้ส่วนบุคคล (สบู่ ยาสีฟัน ยาสระผม เครื่องสำอาง) 9.5%
• ค่าใช้จ่ายด้านการศึกษา 7.9%
• ค่าใช้จ่ายการสื่อสาร 7.4% 

ซึ่งวิธีการแก้ปัญหาเมื่อเกิดภาวะรายได้ไม่พอกับรายจ่าย ส่วนใหญ่จะเลือกใช้วิธีการ 

1. กู้ยืมจากแหล่งต่างๆ (กดเงินสดจากบัตรเครดิต)
2. กู้จากธนาคารพาณิชย์, กู้จากธนาคารเฉพาะกิจ
3. ประหยัด/ลดค่าใช้จ่าย 
4. หารายได้เพิ่ม

สำหรับข้อเสนอแนะ ในการแก้ปัญหาหนี้ครัวเรือนอย่างยั่งยืน ผู้ตอบแบบสอบถามส่วนใหญ่ ระบุว่า อาจเป็นการหาแหล่งเงินกู้ดอกเบี้ยต่ำ, การให้ความรู้ในการบริหารหนี้, การให้ความรู้เรื่องการวางแผนการใช้จ่าย, การฝึกอบรมวิชาชีพ และเพิ่มทักษะในการประกอบอาชีพ เป็นต้น