กัมพูชาเคลมข้าวหอมมะลิไทย พาณิชย์ขู่ฟ้องกลับ-ปิดด่านกระทบส่งออกไม่มาก

น.ส.สุนันทา กังวาลกุลกิจ อธิบดีกรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ กระทรวงพาณิชย์ เปิดเผยถึงกรณีที่คนไทยในจีนแจ้งพบมีการนำเข้าข้าวที่ผลิตในกัมพูชาและส่งออกมาจีน แต่บนบรรจุภัณฑ์ติดธงชาติไทย และตราสัญลักษณ์ที่คล้ายเครื่องหมายรับรองคุณภาพข้าวหอมมะลิไทย ที่เป็นรูปรวงข้าวบนพื้นหลังสีเขียว ออกโดยกรมการค้าต่างประเทศ วางจำหน่ายในซุปเปอร์มาร์เก็ตในจีนว่า สั่งการให้สำนักงานส่งเสริมการค้าในต่างประเทศในจีนเร่งตรวจสอบข้อเท็จจริง เพื่อป้องกันผู้บริโภคชาวจีนสับสน หรือเข้าใจผิดว่าเป็นข้าวจากไทย หรือเป็นข้าวหอมมะลิไทยจริง เพราะอาจกระทบต่อภาพลักษณ์และความเชื่อมั่นของข้าวหอมมะลิไทยในจีน

“ได้รับรายงานว่า จากการตรวจสอบทั้งจากช่องทางออฟไลน์และออนไลน์ เช่น Taobao, JD.com และ Pinduoduo พบว่า ข้าวดังกล่าวมาจากกัมพูชา และมีตัวอักษรจีนบนบรรจุภัณฑ์แปลว่า “ข้าวหอมมะลิกัมพูชา” แต่บางยี่ห้อกลับใช้ภาษาไทยกำกับว่า “ข้าวหอมมะลิไทย” หรือ “ข้าวหอมมะลิกัมพูชา” จึงสั่งการให้ทูตพาณิชย์ไทยในจีนทั้ง 7 สำนักงาน ได้แก่ เฉิงตู คุนหมิง หนานหนิง กวางโจว เซี่ยเหมิน เซี่ยงไฮ้ และชิงต่าว เร่งแก้ไขปัญหาทันที”

โดยแนวทางแก้ปัญหา คือ 1.หารือผู้นำเข้าข้าวไทยและแพลตฟอร์มออนไลน์ เพื่อระงับการวางจำหน่าย 2.ประชาสัมพันธ์ตรารับรองข้าวหอมมะลิไทย 3.หารือ State Administration for Market Regulation หน่วยงานกำกับดูแลและควบคุมตลาดของจีน เพื่อควบคุมผลิตภัณฑ์ที่อาจก่อให้เกิดความเข้าใจผิด 4.พิจารณาดำเนินการทางกฎหมายกับผู้กระทำผิด ทั้งโฆษณาเท็จ ละเมิดสิทธิผู้บริโภค ละเมิดเครื่องหมายไทย และฝ่าฝืนกฎหมายคุณภาพสินค้า

ด้านนางอารดา เฟื่องทอง อธิบดีกรมการค้าต่างประเทศ กล่าวว่า ได้ประสานทูตพาณิชย์ที่จีนให้ตรวจสอบปัญหาที่เกิดขึ้นแล้ว และหากพบว่ามีการละเมิดเครื่องหมายรับรองข้าวหอมมะลิไทย จะพิจารณาดำเนินการทางกฎหมายต่อไป หากจำเป็นต้องฟ้องร้อง ก็จะฟ้องร้อง

ส่วนการค้าชายแดนไทย-กัมพูชาช่วง 5 เดือน (ม.ค.-พ.ค.) ปี 68 ยังเป็นบวกถึง 11.20% มูลค่า 80,723 ล้านบาท เทียบช่วงเดียวกันของปี 67 โดยไทยส่งออก 63,078 ล้านบาท เพิ่ม 9%, นำเข้า 17,645 ล้านบาท เพิ่ม 20% และได้ดุลการค้า 45,433 ล้านบาท ส่วนเดือนพ.ค.68 มูลค่า 16,110 ล้านบาท เพิ่ม 7% เทียบเดือนพ.ค.67 โดยไทยส่งออก 12,852 ล้านบาท เพิ่ม 6.20%, นำเข้า 3,258 ล้านบาท และได้ดุล 9,595 ล้านบาท ขณะที่เดือนมิ.ย.68 คาดจะลดลง เพราะมีการปิดด่านชายแดนตั้งแต่วันที่ 7 มิ.ย.68

“การปิดด่านตั้งแต่วันที่ 7 มิ.ย.68 จากการสอบถามสำนักงานพาณิชย์จังหวัดชายแดน พบว่า บรรยากาศการค้าขายซบเซา ผู้ประกอบการ ร้านค้าต่างๆ ปิดร้านจำนวนมาก แต่กระทรวงพาณิชย์ได้หาทางช่วยเหลืออื่น เช่น หาสถานที่ใหม่ให้ค้าขาย เช่น พื้นที่ส่วนราชการ หน่วยงานเอกชน ห้างต่างๆ ฯลฯ”

ส่วนด้านการค้าชายแดนนั้น สินค้าที่ได้รับผลกระทบจากการปิดด่าน สินค้าส่งออกของไทย คือ ผักและผลไม้ แต่ไม่มากนัก เพราะเป็นช่วงปลายฤดู และกระทรวงพาณิชย์ได้ประสานหน่วยงานภาครัฐและเอกชนช่วยรับซื้อและกระจายสู่ผู้บริโภคในประเทศ, สินค้าอุปโภคบริโภค และสินค้าอุตสาหกรรม ซึ่งกระทรวงพาณิชย์หามาตรการช่วยเหลือผู้ส่งออกแล้ว เช่น หาเส้นทางขนส่งอื่น หาตลาดใหม่ทดแทน ผลักดันขายออนไลน์ ฯลฯ ขณะที่ด้านการนำเข้า คือ มันสำปะหลัง ที่ไทยนำเข้าทั้งหัวมันสด และมันเส้นเพื่อแปรรูปทำเป็นผลิตภัณฑ์อื่นส่งออก แต่ก็มีทางเลือกนำเข้าจากประเทศอื่น โดยเฉพาะลาว ที่นำเข้ามากถึงกว่า 60% ของการนำเข้าทั้งหมด และสินค้าอุตสาหกรรม

อย่างไรก็ตาม การปิดด่านไม่กระทบการค้าระหว่างประเทศของไทยไปกัมพูชามากนัก เพราะนอกจากการค้าชายแดน ที่เป็นการขนส่งสินค้าทางบกตามชายแดนแล้ว ไทยยังส่งออกไปกัมพูชาด้วยช่องทางอื่น เช่น ทางเรือ ซึ่งตัวเลขส่งออกโดยรวมของไทยไปกัมพูชา 5 เดือนแรกปีนี้อยู่ที่ 145,538 ล้านบาท เพิ่ม 8.7% จำนวนนี้เป็นการส่งออกผ่านชายแดน 63,078 ล้านบาท เพิ่ม 9% หรือเฉลี่ยต่อเดือนราว 11,000 ล้านบาท แต่หากคิดเฉพาะส่งออกผ่านชายแดน หากปิดด่านถึงสิ้นปีนี้ อาจทำให้มูลค่าส่งออกผ่านชายแดนช่วง 6 เดือนหลังหายไปกว่า 60,000 ล้านบาทเท่านั้น

“ถ้าส่งออกชายแดนไทยไปกัมพูชาครึ่งปีหลังหายไปกว่า 60,000 ล้านบาท จะทำให้การค้าชายแดนภาพรวมไทยกับกัมพูชา ลาว เมียนมา และมาเลเซีย ทั้งปีนี้ลดลงราวๆ 1% เท่านั้น หรือขยายตัวได้ 1.8-2% จากเป้าหมายที่คาดขยายตัว 3% มูลค่ากว่า 1.87 ล้านล้านบาท เพราะจะมีการค้าชายแดนกับลาว และมาเลเซีย เข้ามาช่วยเสริม ซึ่งช่วง 5 เดือนแรกปีนี้ มีมูลค่าสูงถึง 382,899 ล้านบาท เพิ่ม 12.96% และ 277,385 ล้านบาท เพิ่ม 13.20% ตามลำดับ”