ในปี พ.ศ.2559 นักวิทยาศาสตร์จากสถาบันการศึกษาวิวัฒนาการ แห่งมหาวิทยาลัยวิทวอเตอร์สแรนด์ ในนครโจฮันเนสเบิร์ก แอฟริกาใต้ เดินทางมายังศูนย์เครื่องมือฉายรังสีซินโครตรอนยุโรปหรืออีเอสอาร์เอฟ (European Synchrotron Radiation Facility-ESRF) ที่เมืองเกรอโนเบิล ในฝรั่งเศส เพื่อสแกนซากดึกดำบรรพ์หรือฟอสซิลกระดูกไดโนเสาร์กินพืชขนาดเล็กอายุ 200 ล้านปี เป็นซากฟอสซิลที่สมบูรณ์ที่สุดเท่าที่เคยค้นพบของสายพันธุ์เฮเทอโรดอนโทซอรัส (Heterodontosaurus) นั่นคือ เฮเทอโรดอนโทซอรัส ทักกี (Heterodontosaurus tucki) ที่ค้นพบในปี พ.ศ.2552 ที่อีสเทิร์น เคป ในแอฟริกาใต้

ล่าสุด ทีมนักวิทยาศาสตร์นำโดย วิกเตอร์ ราเดอร์มาเคอร์ จากมหาวิทยาลัยมินเนโซตา ในสหรัฐอเมริกา ใช้การสแกนใหม่ที่พัฒนาโดยศูนย์อีเอสอาร์เอฟ ทำให้สร้างโครงกระดูกของเฮเทอโรดอนโทซอรัสตัวนี้ขึ้นมาใหม่และมีรายละเอียดที่ไม่เคยมีมาก่อน พร้อมชี้ว่าไดโนเสาร์ที่สูญพันธุ์ไปแล้วนี้มีการหายใจอย่างไร ซึ่งเป็นจุดเปลี่ยนในการทำความเข้าใจว่าไดโนเสาร์วิวัฒนาการมาอย่างไร เพราะไม่ใช่สัตว์ทุกตัวที่ใช้วิธีและอวัยวะเดียวกันในการหายใจ ในมนุษย์จะใช้การขยายและหดตัวของปอดนกมีถุงลมอยู่นอกปอดสูบฉีดออกซิเจนเข้าไป นักบรรพชีวินวิทยาสันนิษฐานว่าไดโนเสาร์ทุกตัวมีการหายใจเหมือนนก เนื่องจากมีกายวิภาคด้านทางเดินหายใจที่คล้ายคลึงกัน และเฮเทอโรดอนโทซอรัสเองก็เป็นหนึ่งในกลุ่มออร์นิธิสเชียน (Ornithischians) คือพวกที่มีกระดูกสะโพกคล้ายสัตว์ปีกเก่าแก่

อย่างไรก็ตาม การศึกษานี้พบว่าเฮเทอโรดอนโทซอรัสนั้นต่างออกไป มันมีกระดูกซี่โครงรูปไม้พายและเล็ก ส่วนกระดูกหลายชิ้นลักษณะคล้ายใบมีดเล็กๆ มันสามารถขยายทั้งหน้าอกและท้องเพื่อการหายใจ.

...

(ภาพประกอบ Credit : Viktor Radermacher)