ยาผู้ป่วยจิตเวชแพง หมอร้องหาต้นตอปลดล็อก องค์การเภสัชแจงราคาเป็นธรรม

ยาผู้ป่วยจิตเวชแพง หมอร้องหาต้นตอปลดล็อก ชี้ประกาศต้องชัดเจน ชี้ถ้าเทียบราคายาที่ผลิตโดยหน่วยงานรัฐกับเอกชน หากของใครราคาต่ำกว่า ควรเปิดช่องให้เลือกได้ เพื่อให้คนไข้-กองทุนสุขภาพ ประหยัดค่าใช้จ่าย ด้านองค์การเภสัชแจงราคาเป็นธรรม

ช่วงเวลาบ่าย...รถพาเรามาหยุดลงตรงหน้าตึกในโรงพยาบาลที่ดูแลผู้ป่วยจิตเวชแห่งหนึ่ง ในพื้นที่กรุงเทพฯ แม้บรรยากาศเงียบเหงา แต่สำหรับผู้ป่วยจิตเวช ใบหน้าที่ดูเรียบเฉย ภายในจิตใจอาจกำลังพุ่งพล่าน ด้วยสภาวะสังคมบีบคั้น จีดีพีของประเทศที่แต่ละปีถูกคาดหวังให้ถีบตัวสูงขึ้นเหนือประเทศคู่แข่ง ทำให้สภาวะจิตใจหลายคน "ล้มละลาย" การพบหมอจิตเวช เป็นทางออกที่เปิดประตูให้พวกเขาชุบชูความสูญสลายที่ต้องเผชิญ แต่ล่าสุดนายแพทย์อาวุโสท่านหนึ่ง ก็เกิดข้อสงสัยเกี่ยวกับตัวยาที่จัดซื้อให้กับผู้ป่วยในโรงพยาบาลรัฐมีราคาสูง เมื่อเทียบกับเอกชน 

จากรายงานของกรมสุขภาพจิต ย้อนกลับไป 3 ปี ตั้งแต่ ปี 2565 – 2567 รวบรวมจากผู้ป่วยที่มาพบแพทย์ในสถานพยาบาลทั่วประเทศ 20 แห่ง พบว่ามีผู้ป่วยมาพบหมอจิตเวช เพิ่มขึ้นต่อเนื่อง โดยปี 2565 มีผู้ป่วย 80,020 ราย , ปี 2566มีผู้ป่วย 98,301 ราย และ ปี 2567 มีผู้ป่วย 107,006 ราย

ด้วยข้อสงสัยราคายาที่ผลิตโดยหน่วยงานรัฐกับเอกชน ทำให้ นพ.เกษม ตันติผลาชีวะ แพทย์อาวุโสผู้เชี่ยวชาญด้านจิตเวช โพสต์ลงเฟสบุ๊คส่วนตัว และให้ข้อมูลกับทีมข่าวไทยรัฐออนไลน์ ว่า ปัญหาเกิดจากการที่มีหนังสือเวียน ถึงแนวทางปฏิบัติในการจัดซื้อยาในบัญชียาหลักแห่งชาติ เวชภัณฑ์ที่มิใช่ยา และการจัดซื้อยาหรือเวชภัณฑ์ที่มิใช่ยา ซึ่งได้ขึ้นบัญชีนวัตกรรมไทย

เมื่อปี 2562 ให้หน่วยงานต่างๆ ถือปฏิบัติว่าการซื้อยาของหน่วยงานราชการ ให้ซื้อยาจาก 3 หน่วยงาน เป็นหลักคือ องค์การเภสัชกรรม สภากาชาดไทย และโรงงานเภสัชกรรมทหาร

โดยเฉพาะยาที่เป็นนวัตกรรมต้องให้ซื้อกับหน่วยงานก่อน แต่ในหนังสือดังกล่าวไม่ได้ระบุถึงราคาเกี่ยวข้องหรือไม่ เลยเกิดคำถามว่า ถ้ายาที่ซื้อจากหน่วยงานรัฐแพงกว่าเมื่อเทียบกับยาเอกชน แล้วจำเป็นต้องซื้อหรือไหม เราไม่สามารถเปลี่ยนไปซื้อยาที่มีราคาถูกกว่าของเอกชนได้หรือ

จากการตรวจสอบราคายา ในโรงพยาบาลรัฐที่ดูแลผู้ป่วยจิตเวชคือ ยาริสเพอริโดน (Risperidone) ขนาด2 มิลลิกรัม ที่ใช้กับผู้ป่วยจิตเวช เป็นยาที่ใช้รักษาบ่อย ราคาขายที่โรงพยาบาลรัฐแห่งหนึ่งต่างกันเม็ดละ1 บาท แต่ราคาต้นทุนอาจไม่ต่างกันมากนัก

ส่วนต่างในราคาขายไม่ควรให้กองทุนสุขภาพต่างๆ ต้องมาแบกรับเพิ่มขึ้น หรือคนไข้ที่จ่ายเงินเอง ต้องจ่ายค่ายาที่ราคาแพง โดยยาริสเพอริโดน ยาตัวนี้คนไข้จิตเวชต้องใช้ทุกวัน และผู้ป่วยไบโพลาร์ รวมถึงผู้ป่วยโรคสมองเสื่อม จึงมีการผลิตจำนวนมาก แต่ทำไมราคาขายยังแพง 

ยาริสเพอริโดน มีชื่อในบัญชียาหลักแห่งชาติ ดังนั้นหมอมักจ่ายยาให้กับผู้ป่วยจิตเวช จากการตรวจสอบยาริสเพอริโดน ขนาด 2 มิลลิกรัม จากโรงพยาบาลแห่งหนึ่ง พบว่ายาที่ผลิตโดยหน่วยงานรัฐ ต้นทุนเม็ดละ 3.33 บาท ราคาขายเม็ดละ 4.50 บาท ส่วนของเอกชน ราคาขายเม็ดละ 3.50 บาท ต้นทุนเม็ดละ 2.66บาท ซึ่งต่อมาทางหน่วยงานรัฐที่ผลิต มีหนังสือชี้แจงมา 

สำหรับผมด้วยความที่ยาตัวนี้มีราคาแพง ทำให้ต้องจ่ายยาตัวเก่า ที่มีราคาถูกกว่า ซึ่งการจ่ายยาที่ถูกกว่าหรือแพงกว่าต้องขึ้นอยู่กับประสบการณ์ของหมอแต่ละท่าน ซึ่งหมอรุ่นใหม่ๆ มักจะต้องใช้ยาริสเพอริโดน เป็นหลัก แต่ส่วนตัวผมใช้ยาเม็ดละ 1 บาทแทน ตัวยาตัวนี้ยังสามารถรักษาได้ แต่ตอนนี้ทางการแพทย์รุ่นใหม่ไม่มีใครสอน

ผู้ป่วยจิตเวชถ้าไม่ได้รับยาริสเพอริโดน จะมีอาการคุ้มคลั่ง หรือหลอน ดังนั้นยาตัวนี้ จึงต้องใช้กับผู้ป่วยจิตเวชในโรงพยาบาลรัฐทั่วประเทศ ส่วนใหญ่ยาที่ผลิตจากหน่วยงานรัฐเองจะเป็นการนำเข้ามาจากต่างประเทศ เช่นตัวยาที่นำเข้าจากอินเดียหรือจีน อยากฝากถึงผู้บริหารในกระทรวงสาธารณสุข อยากให้มีความชัดเจนในเรื่องนี้มากขึ้น

องค์การเภสัชกรรม ชี้แจงไม่ได้ขายแพง

หลังการโพสต์ข้อมูลเรื่อง ยาริสเพอริโดน ในผู้ป่วยจิตเวชของ นพ.เกษม ตันติผลาชีวะ แพทย์อาวุโสผู้เชี่ยวชาญด้านจิตเวช ต่อมาได้มีหนังสือชี้แจงมาจาก องค์การเภสัชกรรม ถึงคุณหมอ เรื่อง ขอให้ข้อมูลราคาจำหน่ายยาขององค์การเภสัชกรรม ว่าตามที่ท่านได้โพสต์ข้อความในสื่อสังคมออนไลน์เกี่ยวกับราคาจำหน่ายยาขององค์การ เพื่อมิให้เกิดความเข้าใจคลาดเคลื่อน องค์การเภสัชกรรมขอเรียนชี้แจง ดังนี้

องค์การเภสัชกรรม เป็นรัฐวิสาหกิจภายใต้การกำกับดูแลของกระทรวงสาธารณสุข มีพันธกิจหลักในการผลิต จัดหา และจำหน่ายยาและเวชภัณฑ์ที่มีคุณภาพในราคาที่เหมาะสม เพื่อให้ประชาชนสามารถเข้าถึงยาได้อย่างเท่าเทียมทั่วประเทศ ทั้งในภาวะวิกฤตและภาวะปกติ

ปัจจุบันองค์การเภสัชกรรมผลิตยารายการ อาทิ ยาในบัญชียาหลักแห่งชาติกว่า 170 รายการ และยานอกบัญชียา

30 รายการ เพื่อรองรับการรักษาผู้ป่วยให้ครอบคลุมทุกกลุ่มโรคภายใต้ระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ

ถ้วนหน้า

อย่างไรก็ตามการดำเนินการดังกล่าวอาจทำให้เกิดการกระจายต้นทุนและค่าใช้จ่าย ส่งผลให้ยาบางรายการอาจมีต้นทุนเฉลี่ยสูงกว่าบริษัทเอกชน ทั้งนี้องค์การเภสัชกรรมตระหนักถึงประเด็นดังกล่าว และมีความพยายามอย่างต่อเนื่อง ทั้งด้านการพัฒนาศักยภาพการผลิต การลดต้นทุนต่อหน่วย และการขยายกำลังการผลิตอย่างเต็มศักยภาพเพื่อให้สามารถแข่งขันด้านราคาได้ดียิ่งขึ้น โดยยังคงรักษาคุณภาพและมาตรฐานความปลอดภัยของผลิตภัณฑ์อย่างเคร่งครัด

สำหรับราคาจำหน่ายยาภาคราชการ รายการยา Risperidone ขนาด 2 มิลลิกรัม ขององค์การเภสัชกรรม

ที่มีการกล่าวถึง ขอเรียนว่าองค์การเภสัชกรรมจำหน่ายในราคาเม็ดละ 3.33 บาท (200 บาท/กล่อง(6x10's)

รวม VAT) ซึ่งต่ำกว่าราคาบริษัทเอกชนที่อ้างถึง โดยองค์การเภสัชกรรมจำหน่ายในราคาดังกล่าวอย่างต่อเนื่อง

ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2560 จนถึงปัจจุบัน

ดังนั้นข้อความที่ท่านได้เผยแพร่เมื่อวันที่ 16 กันยายน 2568 ระบุว่าองค์การเภสัชกรรมจำหน่ายยาRisperidone ขนาด 2 มิลลิกรัม ในราคาเม็ดละ 4.50 บาท และบริษัทเอกชนจำหน่ายในราคาเม็ดละ 3.50บาท ทำให้เข้าใจว่าองค์การเภสัชกรรมจำหน่ายแพงกว่าบริษัทเอกชนเม็ดละ 1.00 บาทนั้น จึงเป็นข้อมูลไม่ตรงตามข้อเท็จจริง

ขอเรียนชี้แจงข้อมูลที่ถูกต้องเพื่อโปรดทราบ และหากท่านได้ตรวจสอบแล้วเห็นว่าเป็นข้อเท็จจริงตามที่องค์การเภสัชกรรมได้ชี้แจงไว้ จึงขอความกรุณาท่านโปรดพิจารณาแก้ไขหรือปรับปรุงข้อความในโพสต์สาธารณะของท่านให้ถูกต้องและเหมาะสม เพื่อป้องกันมิให้เกิดความเข้าใจคลาดเคลื่อน อันอาจส่งผลกระทบในทางลบต่อองค์การเภสัชกรรม

หากท่านยังคงพบว่ามีการจำหน่ายยาดังกล่าวให้แก่หน่วยงานภาครัฐในราคาที่แตกต่างจากที่องค์การเภสัชกรรมได้ชี้แจงไว้ และสามารถให้รายละเอียดประกอบเพื่อการตรวจสอบได้ องค์การเภสัชกรรมยินดีที่จะดำเนินการตรวจสอบโดยทันที เพื่อให้เกิดความถูกต้อง ชัดเจน ซึ่งจะเป็นประโยชน์

ทั้งนี้ จากการติดตามข้อมูลของทีมงานไทยรัฐออนไลน์ ที่นำเสนอปมของยาที่ผู้ป่วยจิตเวช ต้องแบกรับตามข้อสงสัย โดยมีการนำเสนอข้อมูลจากทั้งคุณหมอที่มีความเชี่ยวชาญ และหนังสือชี้แจงขององค์การเภสัชกรรม เพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดแก่ผู้ป่วยจิตเวช ที่ส่วนใหญ่ต้องใช้ยารักษาระยะยาว หรือบางรายต้องใช้ไปตลอดชีวิต