สั่นคลอนจริยธรรม คลิปเสียงหลุด "นายก" – "ฮุนเซน" รุมยื่นถอดถอน "นักวิชาการ" ส่องเกณฑ์ศาลฯ "รับ - ไม่รับ" วิเคราะห์เจตนา ประโยคล่อแหลม แฝงสัมพันธ์ส่วนตัว "อยากได้อะไรให้บอกมา เดี๋ยวจัดการให้" โอกาสซ้ำรอย "เศรษฐา"
คลิปเสียงหลุดนายกฯ แพทองธาร ชินวัตร กับ "ฮุนเซน” แห่งกัมพูชา สร้างแรงสั่นสะเทือนทั้งในการเมืองไทยและประเทศเพื่อนบ้าน แม้นายกฯ ยืนยันไม่ลาออก และพร้อมจะปรับคณะรัฐมนตรีชุดใหม่ ทดแทนเก้าอี้ของพรรคภูมิใจไทย ที่ตัดสินใจเด็ดขาดไปอยู่ฝ่ายค้าน
แต่ปมเรื่องคลิปเสียงหลุด ก็ทำให้มีการร้องเรียนเพื่อยื่นถอดถอนนายกฯ จากตำแหน่งแล้ว 4 คดี และมีการประเมินว่าจะซ้ำรอยเรื่องการหยุดปฏิบัติหน้าที่ของอดีตนายกฯ เศรษฐา ทวีสิน หรือไม่?
ทั้งนี้ 4 คดีที่มีการยื่นเรื่องแล้วประกอบด้วย 1.ทนายนกเขา แจ้งความดำเนินคดี นายกรัฐมนตรี ตามประมวลกฎหมายอาญา หมวด 3 ความผิดต่อความมั่นคงของรัฐภายนอกราชอาณาจักร มาตรา 120 ถึง 128
2. พล.อ.สวัสดิ์ ทัศนา ประธานคณะกรรมาธิการการทหารและความมั่นคงของรัฐ วุฒิสภา ยื่นเรื่องต่อ ป.ป.ช. และศาลรัฐธรรมนูญ ถอดถอนออกจากตำแหน่งนายกฯ
...
3.เรืองไกร ลีกิจวัฒนะ เดินทางมายื่นหนังสือเพื่อขอให้ กกต.ตรวจสอบนายกรัฐมนตรี ว่ามีความไม่ซื่อสัตย์สุจริตเป็นที่ประจักษ์ ฝ่าฝืนรัฐธรรมนูญ มาตรา 160 (4) หรือไม่ และเข้าข่ายเป็นเหตุให้ความเป็นนายกรัฐมนตรีสิ้นสุดลงเฉพาะตัวตามความในรัฐธรรมนูญ มาตรา 170 (4) หรือไม่
4.ศรีสุวรรณ จรรยา ยื่นคำร้องต่อ ป.ป.ช. ขอให้ไต่สวน และมีความเห็นกล่าวหานายกรัฐมนตรี จงใจปฏิบัติหน้าที่หรือใช้อำนาจขัดต่อบทบัญญัติแห่งรัฐธรรมนูญหรือกฎหมาย หรือไม่ปฏิบัติตามมาตรฐานทางจริยธรรมอย่างร้ายแรงหรือไม่
โดยความเคลื่อนไหวล่าสุดของ ศาลรัฐธรรมนูญ แจ้งงดประชุมปรึกษาคดี 1 สัปดาห์ และมีผลต่อการพิจารณาว่าจะรับคำร้องในการให้นายกฯ หยุดปฏิบัติหน้าที่ โดยคาดว่าจะมีการพิจารณาอีกครั้งในวันที่ 1 ก.ค. นี้
ส่องแนวทางซ้ำรอย หยุดปฏิบัติหน้าที่นายกฯ
ทีมข่าวสอบถามไปยัง รศ.ดร.ธนภัทร ปัจฉิมม์ คณบดีโรงเรียนกฎหมายและการเมือง มหาวิทยาลัยสวนดุสิต วิเคราะห์ว่า กรณีคลิปเสียงนายกฯ หลุดในการคุยกับ "ฮุนเซน” มีผลในคดีเกี่ยวกับจริยธรรมการดำรงตำแหน่ง ซึ่งมีประเด็นเข้าข่าย เพราะมีตำแหน่งทางการเมืองและเป็นผู้นำประเทศ
แต่ต้องไปพิจารณาเนื้อหาสาระให้ครบถ้วน เพราะเป็นการแปลจากล่ามกัมพูชา ขณะเดียวกันตอนนี้เป็นการฟังความเพียงข้างเดียว ซึ่งอาจมีเนื้อหาในคลิปที่ยาวกว่านั้น โดยเฉพาะประเด็นเกี่ยวกับการแลกเปลี่ยนผลประโยชน์ และความสงบในประเทศ
ถ้ามองให้เป็นธรรมกับสองฝ่าย เนื้อหาในการคุยในคลิปเสียง นายกฯ มุ่งหมายให้เกิดความสงบเรียบร้อยในประเทศ ดังนั้น ต้องพิจารณาให้รอบด้าน
“หากฟังจากคลิปเสียงมี 1 – 2 ประเด็นสำคัญ ที่มีผลทางกฎหมาย เช่นคำพูดที่ว่า อยากได้อะไรให้บอกมาเดี๋ยวจัดการให้ ข้อความนี้ มันเป็นเรื่องของบ้านเมือง ไม่ใช่เรื่องของธุรกิจในบริษัท การพิจารณารับเรื่องของศาลรัฐธรรมนูญ จะรับหรือไม่ ก็ต้องมีแนวทางที่ดูจากเจตนา”
หากประเมินเชิงกฎหมายที่ยื่นถอดถอนนายกฯ มีประเด็นเข้าข่ายเกี่ยวโยงกับเรื่องความมั่นคงภายในราชอาณาจักร ในเรื่องกฎหมายอาญา แต่อีกมุมหนึ่ง ตอนนี้ไทยกับกัมพูชา ยังไม่ได้อยู่ในภาวะสงคราม เลยอาจเป็นเพียงการเฝ้าระวัง ในขอบเขตอธิปไตย และต้องการให้บ้านเมืองสงบ
“การเจรจา นายกฯแพทองธาร พยายามสื่อสารกับฮุนเซน แบบเครือญาติมากกว่าจะพูดกันในมิติของความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ ที่เป็นเรื่องการทูต ถ้าประเมินตามข้อกฎหมายที่ยื่นเรื่องถอดถอน ก็อาจไม่เข้าเกณฑ์ เพราะการเจรจาดังกล่าวไม่เป็นทางการ แต่ถ้าเป็นการเจรจาแบบตั้งโต๊ะ การพูดลักษณะนี้อาจมีผลในเรื่องจริยธรรม”
น่าสนใจว่าศาลรัฐธรรมนูญจะรับพิจารณาเรื่องจริยธรรมนายกฯ หากศาลพิจารณาและรับเรื่องจะนำสู่การพิจารณาเรื่องคุณสมบัตินายกฯ เพราะคลิปเสียงเป็นเชิงประจักษ์ชัด
...
ถ้าศาลรัฐธรรมนูญรับเรื่อง มีโอกาสถูกถอดถอนจากตำแหน่ง ซ้ำรอยอดีตนายกฯ เศรษฐา ทวีสิน เพราะตอนนั้นเราก็ยังคาใจอยู่ว่ามีเพียงเสียงเดียวที่ทำให้ชนะ จนเป็นที่มาของการถอดถอน ซึ่งเป็นคะแนนเสียงที่เฉียดฉิวอย่างมาก
“ถามว่านายกฯ แพทองธาร จะซ้ำรอยถูกถอดถอนเหมือน อดีตนายกฯ เศรษฐา ต้องยอมรับว่าการเมืองไทย มีการแทรกซ้อนมาก การดูในตัวบทหรือการตีความตามตัวหนังสืออย่างเดียว อาจไม่ครบถ้วน บางครั้งก็ดึงประเด็นอื่นเข้ามามีส่วนด้วย"
การที่ศาลรัฐธรรมนูญ แจ้งงดประชุมปรึกษาคดี 1 สัปดาห์ ทำให้มีเวลาในการจัด ครม.แพทองธาร 2 เสร็จสิ้นก่อนที่จะเสนอไปที่ศาล กรณีที่รับเรื่อง
แต่ในแง่เดียวกัน การรับเรื่องพวกนี้ ศาลจะมีองค์คณะในการพิจารณาว่ารับเรื่องร้องเรียนหรือไม่ก่อน ดังนั้น แม้ศาลรัฐธรรมนูญงดประชุม แต่จะมีองค์คณะที่มาพิจารณาว่ารับเรื่องก่อนก็ได้ เหมือนกับตอนคุณเศรษฐา ก็ใช้การพิจารณาลักษณะนี้
“คาดว่าการพิจารณารับเรื่องถอดถอนจริยธรรมนายกฯ ศาลรัฐธรรมนูญ อาจมีมติให้คณะทำงานพิจารณาว่าจะรับเรื่องหรือไม่ ภายใน 1 สัปดาห์ ถ้าศาลรับจะมีคำสั่งให้นายกหยุดปฏิบัติหน้าที่ แต่ส่วนตัวมองว่ายังไม่ถึงขั้นนั้น เพราะเรื่องนี้เป็นเรื่องการเมือง ที่ดึงให้เข้ากับข้อกฎหมาย แต่ส่วนตัวมองว่าอาจไม่เข้าเงื่อนไข”