เปิดไทม์ไลน์ความขัดแย้ง "อิสราเอล-อิหร่าน" ที่กำลังเปิดฉากโจมตีกันอย่างดุเดือด ตั้งแต่เมื่อวันที่ 13 มิ.ย. 2025 ที่ผ่านมาและดำเนินต่อเนื่องโดยไม่มีทีท่าว่าจะหยุดลง มีผู้เสียชีวิตแล้วหลายร้อยราย บาดเจ็บอีกจำนวนมาก เกิดความกังวลว่าอาจลุกลามเป็นสงครามขนาดใหญ่กระทบกับความมั่นคงและเศรษฐกิจโลก ที่มาที่ไปของเรื่องนี้เป็นอย่างไร ไทยรัฐออนไลน์ ไล่เรียงให้อ่าน
อิสราเอล - อิหร่าน เป็นศัตรูกันได้อย่างไร?
- อิสราเอลและอิหร่านเป็นประเทศในตะวันออกกลาง โดยมีอิรัก ซีเรีย จอร์แดน และเลบานอนคั่นกลาง ในช่วงแรกทั้ง 2 ประเทศมีความสัมพันธ์ที่ดีกันในระดับหนึ่ง ในด้านเศรษฐกิจและความมั่นคง
- ในปี 1957 อิหร่านไดเริ่มโครงการนิวเคลียร์ของตนผ่านการช่วยเหลือจากสหรัฐฯ ภายใต้โครงการ "ปรมาณูเพื่อสันติ" ของอเมริกา ซึ่งเป็นโครงการช่วยเหลือประเทศกำลังพัฒนาให้ใช้นิวเคลียร์เพื่อผลิตพลังงานและวัตถุประสงค์เชิงสันติ และสร้างพันธมิตรในยุคสงครามเย็น
- จนในปี ค.ศ. 1979 เกิดการปฏิวัติอิสลาม ประชาชนประท้วงขับไล่พระเจ้าชาห์ โมฮัมหมัด เรซา ปาห์ลาวี กษัตริย์องค์สุดท้ายของอิหร่าน จนต้องลี้ภัยต่างประเทศ และ อยาตอลเลาะห์ รูฮอลเลาะห์ โคไมนี ผู้นำทางศาสนาที่ถูกเนรเทศไปก่อนหน้านี้ ได้เดินทางกลับเข้ามา และปฏิวัติอิหร่านจากระบอบกษัตริย์เป็นสาธารณรัฐอิสลาม และประกาศให้ อิสราเอล เป็นศัตรูที่สำคัญ จากการยึดครองปาเลสไตน์และเป็นพันธมิตรกับชาติตะวันตก
ขณะเดียวกันได้มีการบุกสถานทูตสหรัฐฯ จับเจ้าหน้าที่เป็นตัวประกันนาน 444 วัน แลกกับการส่งตัวพระเจ้าชาห์ ที่ขณะนั้นไปรักษาตัวที่สหรัฐฯ ทำให้ทั้งสองประเทศตัดขาดความสัมพันธ์กัน หลังไม่ได้รับการสนับสนุนจากสหรัฐฯ โครงการนิวเคลียร์ได้หยุดชะงักชั่วคราวก่อนกลับมาดำเนินต่อไป - จากการปฏิวัติอิสลามเป็นต้นมา อิหร่านไม่ยอมรับการมีอยู่ของอิสราเอล ขณะที่อิสราเอลก็มองว่าอิหร่านเป็นภัยคุกคามของประเทศ กล่าวหาว่ามีการพัฒนาอาวุธนิวเคลียร์ ให้การสนับสนุนกลุ่มติดอาวุธที่ขัดแย้งกับอิสราเอล ทั้งฮามาสในฉนวนกาซา ฮิสบอลเลาะห์ในเลบานอน กบฏฮูตีในเยเมน กล่าวได้ว่าทั้ง 2 ประเทศ ทำ "สงครามตัวแทน" ผ่านกลุ่มติดอาวุธเหล่านี้มายาวนานหลายสิบปี
...
โครงการนิวเคลียร์ในอิหร่านหลังจากนั้น
- ต่อมาในช่วงต้นศตวรรษที่ 21 หน่วยข่าวกรองของตะวันตกพบโครงการโรงงานเสริมสมรรถนะนิวเคลียร์ลับในเมืองนาทานซ์ของอิหร่าน นำมาสู่การเจรจา และกดดันให้อิหร่านหยุดเสริมสมรรถนะแร่ยูเรเนียม
- ในปี 2015 ในยุคของประธานาธิบดีบารัค โอบามา 5 ชาติสมาชิกถาวรของยูเอ็น คือ สหรัฐฯ สหราชอาณาจักร จีน ฝรั่งเศส รัสเซีย รวมกับเยอรมนี และสหภาพยุโรป (EU) ได้บรรลุข้อตกลงนิวเคลียร์อิหร่าน ภายใต้ชื่อข้อตกลงแผนปฏิบัติการร่วมฉบับสมบูรณ์ (Joint Comprehensive Plan of Action - JCPOA) ให้อิหร่านจำกัดการเสริมสมรรถนะแร่ยูเรเนียม ไม่ให้อยู่ในระดับที่ผลิตอาวุธได้ แลกกับการยกเลิกการคว่ำบาตรทางเศรษฐกิจ
- ในปี 2018 เบนจามิน เนทันยาฮู นายกฯ อิสราเอล แฉอิหร่านปิดบังข้อมูลโครงการนิวเคลียร์ก่อนเซ็นข้อตกลงดังกล่าว และประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ ได้ถอนสหรัฐฯ ออกจากข้อตกลง ชี้ว่าไม่ได้ผล กลับมาใช้การคว่ำบาตรอย่างเข้มข้น
- ในช่วงปี 2020-2021 มีการโจมตีโรงงานนิวเคลียร์หลายครั้งและมีการลอบสังหารนักวิทยาศาสตร์นิวเคลียร์ระดับสูงของอิหร่าน โดยอิหร่านกล่าวหาว่าอิสราเอลเป็นผู้อยู่เบื้องหลัง และในเดือน เม.ย. 2021 อิหร่านเริ่มเสริมสมรรถนะยูเรเนียมได้ถึง 60% ซึ่งถือว่าบริสุทธิ์ใกล้เคียงกับระดับอาวุธนิวเคลียร์ซึ่งอยู่ที่ 90%
ความขัดแย้งในฉนวนกาซา
- ตั้งแต่เดือน ต.ค. 2023 เกิดสงครามในฉนวนกาซา ที่อิสราเอลระบุว่าเป็นการทำสงครามกับกลุ่มฮามาส โดยอิหร่านได้แสดงจุดยืนสนับสนุนปาเลสไตน์ ขณะที่กลุ่มติดกลุ่มอาวุธที่เชื่อว่าได้รับการสนับสนุนจากอิหร่าน อย่าง ฮิซบอลเลาะห์ ได้โจมตีทางภาคเหนือของอิสราเอล ขณะที่ กบฏฮูตี ได้โจมตีเรือบรรทุกสินค้าในทะเลแดง เพื่อตอบโต้ที่อิสราเอลโจมตีฉนวนกาซา
- ในช่วงปี 2024 อิสราเอลมีการปะทะกับกลุ่มติดอาวุธที่เชื่อว่าอิหร่านสนับสนุนอย่างต่อเนื่อง จนมีการโจมตีกันระหว่างสองประเทศอย่างเปิดเผย เช่น ในเดือน เม.ย. อิสราเอล โจมตีสถานกงสุลของอิหร่านในกรุงดามัสกัส เมืองหลวงของซีเรีย ทำให้ผู้บังคับบัญชาทหารระดับสูงของอิหร่านเสียชีวิต และอิหร่านได้ยิงมิสไซล์และโดรนกว่า 300 ลำเพื่อตอบโต้
- ในวันที่ 30 เม.ย. 2025 อิหร่านได้ประหารชีวิตชายที่อ้างว่าทำงานให้หน่วยข่าวกรองอิสราเอล และเกี่ยวข้องกับการสังหารทหารระดับสูงของอิหร่านเมื่อปี 2022
...
ไทม์ไลน์การปะทะครั้งล่าสุด
วันที่ 13 มิ.ย. 2025
- ในเวลาตี 3 ครึ่ง อิสราเอลเปิดปฏิบัติการ “สิงโตผงาด” (Rising Lion) โจมตีทางอากาศต่อเป้าหมายทางทหารและโรงงานนิวเคลียร์ของอิหร่าน โดยเนทันยาฮู นายกฯ ของอิสราเอล กล่าวอ้างว่า อิหร่านกำลังพัฒนายูเรเนียมเสริมสมรรถนะ ซึ่งอาจถูกใช้ในการผลิตอาวุธนิวเคลียร์
- อิหร่านแถลงว่าหัวหน้าทหารระดับสูงของกองกำลังพิทักษ์การปฏิวัติอิสลาม และนักวิทยาศาสตร์นิวเคลียร์ถูกสังหาร ประกาศจะ “ลงโทษ” อิสราเอลต่อการโจมตีครั้งนี้ และได้ยิงโดรนตอบโต้มากกว่า 100 ลำ
- ในเวลา 13.00 น. ประธานาธิบดี โดนัลด์ ทรัมป์ ผู้นำสหรัฐฯ โพสต์ข้อความลงในโซเชียล เรียกร้องให้อิหร่านทำข้อตกลงกับสหรัฐฯ ว่าจะไม่ผลิตอาวุธนิวเคลียร์
- อิหร่านแถลงมีผู้เสียชีวิต 78 ราย บาดเจ็บ 329 รายในกรุงเตหะราน ขณะที่อิสราเอลยังโจมตีทางอากาศต่อเนื่อง โดยในเวลา 21.00 น. "อยาตอลเลาะห์ อาลี คาเมเนอี” ผู้นำสูงสุดของอิหร่านได้โพสต์บน X ว่าอิสราเอลเป็นผู้เริ่มต้นสงคราม และเตหะรานจะไม่ยอมให้มีการโจมตีเกิดขึ้นโดยอิสราเอลไม่ต้องรับผลที่จะตามมา
- ในเวลา 23.00 น. คณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติจัดการประชุมที่นิวยอร์ก เกี่ยวกับความตึงเครียดระหว่างสองประเทศ ผู้แทนของสหราชอาณาจักรกล่าวว่า "เราขอเรียกร้องให้ทุกฝ่ายถอยกลับอย่างเร่งด่วน แสดงความยับยั้งชั่งใจ และลดความตึงเครียด" ขณะที่ผู้แทนอิหร่านกล่าวว่าการโจมตีของอิสราเอลทำให้มีผู้บาดเจ็บและเสียชีวิตจำนวนมาก และกล่าวหาสหรัฐฯ ว่าให้ข่าวกรองและสนับสนุนอิสราเอล
...
วันที่ 14 มิ.ย. 2025
- ทั้ง 2 ประเทศยังโจมตีทางอากาศกันอย่างต่อเนื่อง โดยอิสราเอลระบุว่ามีผู้เสียชีวิต 3 ราย บาดเจ็บอย่างน้อย 53 ในหลายเมืองทั่วประเทศ ขณะที่อิหร่านเตือนไม่ให้สหรัฐฯ สหราชอาณาจักร และฝรั่งเศส เข้ามาช่วยอิสราเอลไม่เช่นจะเจอกับการโต้กลับ และระบุว่ามีนักวิทยาศาสตร์นิวเคลียร์เสียชีวิตเพิ่มอีก 3 ราย
- เวลา 20.00 น. สหราชอาณาจักรประกาศ "เคลื่อนย้าย" เครื่องบินขับไล่ และยุทโธปกรณ์ทางทหารไปตะวันออกกลาง แม้จะมีคำเตือนจากอิหร่าน ขณะที่กองกำลังป้องกันประเทศอิสราเอล (IDF) เตือนพลเมืองให้อยู่ใกล้พื้นที่ปลอดภัย
วันที่ 15 มิ.ย. 2025
- การโจมตีทางอากาศยังคงเกิดขึ้นตลอดทั้งคืนจนถึงกลางวัน โดยอิหร่านได้มีการยิงมิสไซล์ใส่อิสราเอลในช่วงกลางวันเป็นครั้งแรก
- นายกฯ เนทันยาฮูของอิสราเอล ให้สัมภาษณ์กับ Fox News ของสหรัฐฯ ว่า อิสราเอลเริ่มการโจมตีอิหร่านเพื่อป้องกันการเกิดหายนะนิวเคลียร์ โดยได้ข่าวกรองมาว่า อิหร่านจะพัฒนาอาวุธนิวเคลียร์เบื้องต้นได้สำเร็จภายในไม่กี่เดือนข้างหน้า ขณะที่ ประธานาธิบดีทรัมป์ โพสต์เรียกร้องให้อิหร่านและอิสราเอลเจรจากัน และบอกว่าเราจะมีสันติสุขในเร็วๆ นี้
- สำนักข่าว CNN รายงานอ้างอิงเจ้าหน้าที่สหรัฐฯ 2 ราย ว่าประธานาธิบดีทรัมป์ปฏิเสธแผนของอิสราเอลในการสังหารผู้นำสูงสุดของอิหร่าน ซึ่งต่อมานายกฯ เนทันยาฮูปฏิเสธข่าวดังกล่าว
...
วันที่ 16 มิ.ย. 2568
- การปะทะกันระหว่างอิสราเอลและอิหร่านดำเนินต่อเนื่องมาวันที่ 4 โดยล่าสุด (เวลาประมาณ 13.00 น. ตามเวลาไทย) อิหร่านระบุว่ามีผู้เสียชีวิตแล้วอย่างน้อย 224 ราย และอ้างว่าส่วนใหญ่เป็นพลเรือน ขณะที่อิสราเอลรายงานมีผู้เสียชีวิตอย่างน้อย 18 ราย
- กองกำลังพิทักษ์การปฏิวัติอิสลามอ้างว่าพวกเขาค้นพบ “วิธีการใหม่” ในการโจมตีระบบป้องกันทางอากาศของอิสราเอล เช่น Iron Dome ให้ทำงานผิดพลาดและหันมาโจมตีกันเอง ซึ่งอิสราเอลยังไม่ได้ออกมาตอบโต้คำกล่าวอ้างนี้
(ข้อมูลล่าสุด ณ วันที่ 16 มิ.ย.1568 เวลา 13.00 น.ตามเวลาไทย )