ขบวนการลักลอบนำพืชสงวนของไทยออกนอกประเทศ ตามแนวชายแดนมีอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะการนำต้นกล้าที่เป็นพืชสงวน 11 ชนิด ตามพระราชบัญญัติพันธุ์พืชเช่น ทุเรียน มะพร้าว ส้มโอ ลิ้นจี่ เพื่อไปใช้ประโยชน์ด้านการขยายพันธุ์และขายในเชิงธุรกิจ จนอาจทำให้ไทยได้รับผลกระทบสูญเสียตลาดส่งออกผลไม้รายใหญ่อย่างประเทศจีน ได้ในอนาคต
เมื่อเดือนพฤษภาคมที่ผ่านมา เจ้าหน้าที่ด่านศุลกากร ประสานงานเจ้าหน้าที่ตำรวจเข้าจับกุมรถบรรทุกสินค้า บริเวณด่านช่องเม็ก จ.อุบลราชธานี ทำการตรวจยึดต้นกล้าพันธุ์พืชสงวนได้แก่ ต้นพันธุ์ทุเรียนหมอนทอง จำนวน 8,000 ต้น คิดเป็นมูลค่า 240,000 บาท จึงทำการแจ้งข้อหากระทำความผิดตามพระราชบัญญัติพันธุ์พืช พ.ศ. 2518 และที่แก้ไขเพิ่มเติม มาตรา 30 ห้ามมิให้ผู้ใดส่งออกพืชสงวน
“ทีมข่าวเจาะประเด็น ไทยรัฐออนไลน์” ได้สอบถามเจ้าหน้าที่กรมวิชาการเกษตร เปิดเผยว่า ขบวนการลักลอบนำต้นกล้าพืชสงวนออกนอกประเทศมีมากขึ้น เนื่องจากความนิยมบริโภคผลไม้ไทยในประเทศเพื่อนบ้าน ทำให้มีการลักลอบนำต้นกล้าไปปลูกเพื่อการค้าได้แก่ ทุเรียนหมอนทอง มะพร้าวน้ำหอม ลิ้นจี่ และส้มโอ
...
ขบวนการลักลอบส่วนใหญ่จะเช่าที่ดินบริเวณริมชายแดน เพื่อเพาะพันธุ์ต้นกล้าให้มีความแข็งแรงก่อน โดยการปักชำและตอนกิ่ง เมื่อต้นกล้ามีรากงอกแข็งแรง จะทำการส่งให้กับลูกค้าที่อยู่ในประเทศเพื่อนบ้านครั้งละหลายพันต้น จากการจับกุมที่ผ่านมาพบว่า ผู้ที่ขับรถส่วนใหญ่เป็นชาวต่างด้าว เมื่อสอบถามถึงผู้บงการคนไทยจะไม่ยอมบอก ทำให้ยากต่อการหาต้นตอผู้กระทำผิด
สำหรับด่านชายแดนที่มีการลักลอบส่งออกมากที่สุด 1.ด่านชายแดนเมียนมา อ.แม่สอด จ.ตาก 2.ด่านชายแดน สปป.ลาว จ.หนองคาย และ จ.บึงกาฬ 3.ด่านชายแดนกัมพูชา บริเวณ จ.จันทบุรี
ที่ผ่านมามีการตรวจจับผู้ที่ลักลอบอยู่เป็นประจำ แต่ปัญหานี้ไม่สามารถหมดไปได้ เนื่องจากผลไม้ไทยบางชนิดได้รับความนิยมจากชาวต่างชาติ โดยเฉพาะทุเรียน ที่มีการลักลอบนำกล้าพันธุ์หมอนทองออกไปครั้งละหลายพันต้น โดยคาดว่าเมื่อถึงประเทศปลายทางจะนำไปปลูก เนื่องจากสภาพอากาศคล้ายคลึงกับไทย
แม้ขณะนี้นี้ยังไม่เห็นผลผลิตทุเรียนจากประเทศเพื่อนบ้าน ที่ลักลอบนำสายพันธุ์ไทยไปปลูก แต่อนาคตถ้ามีการลักลอบนำออกไปมากขึ้น จะส่งผลต่อธุรกิจส่งออกผลไม้ไทย เพราะขณะนี้ทุเรียนไทยส่งออกไปจีนกว่า 5 หมื่นล้านบาทต่อปี ซึ่งเป้าหมายของผู้ที่ลักลอบนำออกไป เพื่อนำไปพัฒนาสายพันธุ์ทุเรียน ที่จะส่งออกไปยังตลาดจีน
แนวทางป้องกันในขณะนี้ ได้เน้นย้ำให้เจ้าหน้าที่ประจำด่านตรวจเข้มงวดในการจับกุมผู้ที่กระทำผิดให้มากขึ้น หากฝ่าฝืนต้องระวางโทษจำคุกไม่เกิน 3 ปี หรือปรับไม่เกิน 4,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ
พืชสงวนตามพระราชบัญญัติพันธุ์พืช พ.ศ.2518 กำหนดไว้ทั้งหมด 11 ชนิด คือ ทุเรียน องุ่น ลิ้นจี่ มะพร้าว มะขาม ส้มโอ ลำไย ทองเครือ กวาวเครือ สละ และสับปะรด หากมีการลักลอบส่งออกพันธุ์พืชสงวนของไทยออกไปขยายพันธุ์ในประเทศอื่น จะส่งผลกระทบต่อเกษตรกรและระบบเศรษฐกิจของประเทศไทย ดังนั้นหากผู้ใดทราบเบาะแสการกระทำผิดดังกล่าวสามารถแจ้งได้ที่ด่านตรวจพืชของกรมวิชาการเกษตรทั่วประเทศ.