ในบ้านเมืองนั้น มีทั้งคนดีและคนไม่ดี ไม่มีใครที่จะทำให้ทุกคนเป็นคนดีได้ทั้งหมด การทำให้บ้านเมืองมีความปกติสุข เรียบร้อยจึงมิใช่การทำให้ทุกคนเป็นคนดี หากแต่อยู่ที่การส่งเสริมความดี ให้คนดีปกครองบ้านเมือง และคุมคนไม่ดี ไม่ให้มีอำนาจไม่ให้ก่อความเดือดร้อนวุ่นวายได้
พระบรมราโชวาทในพิธีเปิดงานชุมนุมลูกเสือแห่งชาติ
พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช
ณ ค่ายลูกเสือวชิราวุธ จังหวัดชลบุรี 11 ธันวาคม 2512
ก่อนจะเริ่มเขียนสัมภาษณ์พิเศษครั้งนี้ ทีมข่าวเฉพาะกิจไทยรัฐออนไลน์ ขอยกพระบรมราโชวาท ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาล 9 เพื่อหวังย้ำเตือนให้พวกเราทุกคน ส่งเสริมคนดีๆ เพื่อไม่ให้หวั่นเกรงกับผู้มีอิทธิพลเหนือบ้านเมืองและกระทำผิดต่อกฎหมาย
ผ่านมาแล้ว 5 เดือน สำหรับคดี เศรษฐีใหญ่แห่งสยามประเทศ เดินทางพร้อมคณะเข้าป่าอันอุดมสมบูรณ์แห่งหนึ่งของประเทศ นั่นคือ “เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าทุ่งใหญ่นเรศวร” และถูกเจ้าหน้าที่อุทยานฯ ตัวเล็กๆ จับกุม พร้อมของกลาง ซากเสือดำ และสรรพสัตว์อื่นๆ และคาดการณ์กันว่ามีการนำมาปรุงอาหาร
...
หลังข่าวแพร่สะพัด ทีมจับกุมนำโดย นายวิเชียร ชิณวงษ์ หัวหน้าเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าทุ่งใหญ่นเรศวรด้านตะวันตก ได้รับการยกย่องจากประชาชนว่าเขานี่แหละคือ “ฮีโร่ผืนป่า”
ล่าสุด ทีมข่าวฯ ได้มีโอกาสพูดคุยกับหัวหน้าวิเชียร ซึ่งเขาได้เล่าเรื่องราวเบื้องหลังการทำงานที่ผืนป่าทุ่งใหญ่ฯให้ฟังอย่างเป็นกันเอง ด้วยน้ำเสียงสดชื่นแจ่มใส พร้อมกับเปิดเผยเรื่องราวความภาคภูมิใจและสะเทือนใจในการทำงาน
“ตอนนี้ทำงานปกติดีนะ (หัวเราะ) ทุ่งใหญ่ฯ นั้นมีพื้นที่มากถึง 1.3 ล้านไร่ ผมเป็นเพียงฟันเฟืองเล็กๆ ฟันเฟืองหนึ่งที่คอยขับเคลื่อน โดยมีหน่วยพิทักษ์ป่า แบ่งออกเป็น 18 หน่วย จุดสกัดชั่วคราวอีก 7 หน่วย รวมทั้งสิ้น 25 หน่วยคอยตรวจตราจุดล่อแหลม ป้องปรามผู้บุกรุก หรือ ล่าสัตว์ป่า ซึ่งมีเจ้าหน้าที่ทั้งหมด 214 คน โดยแบ่งชุดการทำงานออกเป็นชุดละ 8-10 คน”
หัวหน้าวิเชียร เล่าภารกิจการทำงานอย่างสบายใจ ด้วยการสาธยายภารกิจหลักของทีม ทุ่งใหญ่ฯ ด้านตะวันตกว่า การทำงานจะเน้นหนัก เรื่องการลาดตระเวน ทุกหน่วยต้องลาดตระเวนไม่น้อยกว่าเดือนละ 15 วัน โดยใช้ระบบการลาดตระเวนเชิงคุณภาพ (Smart patrol) ซึ่งออกแบบโดยกรมอุทยานแห่งชาติสัตว์ป่าและพันธุ์พืช โดยทดลองนำร่องที่ห้วยขาแข้ง ทุ่งใหญ่นเรศวรตะวันตกและตะวันออก ซึ่งต่อมาได้ขยายไปยังอุทยานต่างๆ ได้ใช้
Smart patrol เป็นการลาดตระเวนเน้นผลสัมฤทธิ์ นอกจากอาวุธปืนแล้ว ยังมีเครื่องมืออื่นๆ เช่น GPS แผนที่ แบบฟอร์มสำหรับเก็บข้อมูล เมื่อชุดลาดตระเวนไปเก็บข้อมูลมาแล้ว ก็จะนำมาเข้าระบบสารสนเทศ โดยมีเจ้าหน้าที่ประมวลผลทุกเดือน จากนั้นก็จะวิเคราะห์ว่า พบพื้นที่คุกคามทั้งการล่าสัตว์ป่า ตัดไม้ทำลายป่าในจุดใดบ้าง
แค่กิ่งไม้หัก หรือ ร่องรอยไม่คุ้นเคย จนท.ป่าไม้จะรู้ทันที
หัวหน้าวิเชียร เล่าต่อว่า ช่วงที่ลาดตระเวนนั้น หากพบร่องรอยคนบุกรุก เช่น รอยหักกิ่งไม้ ซึ่งดูแล้วไม่ใช่ร่องรอยของเจ้าหน้าที่ เราจะแกะรอยหรือสันนิษฐานว่าเป็นพรานป่า คนหาของป่า หากตามรอยไปพบแคมป์กองไฟ มีหลักฐานอะไรหลงเหลือ ร่องรอยกระสุน เราก็จะตรวจสอบเพื่อตามจับกุมตัวดำเนินคดี
อ๊ะๆ... สงสัยใช่ไหม ว่ารู้ได้ไงว่าไม่ใช่รอยของเจ้าหน้าที่เอง ทีมข่าวถามฯจึงรีบยิงคำถาม ซึ่งหัวหน้าวิเชียร ได้อธิบายให้ฟังว่า “เรารู้” การทำงานของเจ้าหน้าที่จะมีจุดสังเกตระหว่างหน่วยและชุด แต่ละหน่วยจะมีพื้นที่รับผิดชอบที่ชัดเจน ซึ่งเจ้าหน้าที่ 1 ชุด (8-12คน) จะมีพื้นที่รับผิดชอบ 40,000 - 50,000 ไร่!
โอ้โหดูแลพื้นที่มากมายขนาดนั้น แล้วดูแลกันไหวหรือ?
...
หัวหน้าเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าทุ่งใหญ่นเรศวรด้านตะวันตก (ฮ่าๆ หัวเราะเล็กน้อย) ก่อนตอบว่า “ก็ต้องทำกันไปให้เต็มที่ เพราะพวกเขามีหน้าที่ลาดตระเวนในพื้นที่ที่รับผิดชอบ ซึ่งบางครั้งก็ไปพบร่องรอยสัตว์ป่า เช่น เสือโคร่ง กระทิง ช้างป่า ซึ่งเมื่อพบร่องรอยจะทำให้เราทราบว่า ช่วงเดือนนี้เหล่าสัตว์ป่าฯ นั้นจะเดินทางไปที่ใด บริเวณนั้นมีหญ้าอ่อนขึ้นมาหรือไม่ ห้วงเดือนไหนทุ่งหญ้าอุดมสมบูรณ์ ซึ่งหากอุดมสมบูรณ์สัตว์ก็จะลงมากิน เสือก็จะตามมาล่า รวมถึงนายพราน ที่อาจจะตามมาล่าเสืออีกที...”
สิ่งที่เจอทั้งหมด จะนำไปสู่ในการวางแผนป้องกันเพื่อให้เราทำหน้าที่คุ้มครองทุ่งใหญ่ฯ ให้ได้
ห่วง เสือโคร่ง เป้าหมายนายทุน ใช้วิธีสุดเหี้ยมในการล่าเพื่อได้หนังเสือสมบูรณ์
นายวิเชียร์ กล่าวต่อว่า ระบบนิเวศของทุ่งใหญ่ฯ นั้นถือว่าอุดมสมบูรณ์ เรื่องนี้ต้องขอบคุณหัวหน้าคนก่อนๆ ด้วยที่ทำงานทุ่มเทไว้อย่างดี ตนเพิ่งทำงานที่นี่แค่ปีกว่ายังทำอะไรไม่ได้มาก งานทุกอย่างต้องมีคนอื่นๆ คอยช่วยเหลือ
“การที่เราทำงานหนัก ออกตรวจตรามาก เพื่อป้องกัน “กลุ่มนายพรานมืออาชีพ” ลักลอบล่าสัตว์ป่าขนาดใหญ่ โดยเฉพาะ “เสือโคร่ง” ซึ่งเป็นสัตว์ป่าที่น่าเป็นห่วง...”
...
เมื่อหัวหน้าวิเชียรกล่าวถึงตรงนี้ น้ำเสียงที่เคยสดชื่นก็เปลี่ยนไป โดยกล่าวต่อว่า เสือโคร่ง..เป็นสัตว์ที่น่าเป็นห่วงมาก เพราะคนทั่วไป เขาไม่เข้ามาล่าเสือโคร่งกัน เนื่องจากหนังเสือโคร่งนั้นจะมีราคาแพง หนังดีๆ มีราคาสูงถึง 3 ล้านบาท
“พวกที่เข้ามาล่า จะใช้วิธีการยิงสัตว์ใหญ่ก่อน เช่น กระทิง จากนั้น เอายาเบื่อแบบไร้สีไร้กลิ่น ทาที่เนื้อสัตว์ เพื่อล่อเสือมากิน...จากนั้นเสือจะอยู่ในสภาพดิ้นทุรนทุรายจนตาย นายพรานที่เลือกใช้วิธีนี้เพราะการวางยาพิษจะได้หนังเสือที่สมบูรณ์ ไม่มีร่องรอยกระสุน ทำให้ขายได้ราคาแพง”
เศร้าไหม...ใครที่ชอบสะสม ยังอยากเก็บเป็นคอลเลกชั่นอีกหรือไม่?
คดีทุ่งใหญ่เป็นถึงไหน... ลั่นยืนหยัดในวิชาชีพ “ไม่มีอิทธิพลใดอยู่เหนือกฎหมาย”
เมื่อพูดคุยถึงตรงนี้ ทีมข่าวฯ ได้สอบถามความคืบหน้าคดีเสือดำ ซึ่งหัวหน้าวิเชียร กล่าวว่า คดีนี้ก็ว่ากันไปตามขั้นตอน ตอนนี้ไปถึงชั้นศาลแล้ว ก็ถือว่าไม่ได้ช้าอะไร เพราะทุกอย่างมีเงื่อนเวลาที่จะต้องสืบพยานในชั้นศาล ซึ่งทาง ทุ่งใหญ่ฯ ได้ทำหน้าที่อย่างเต็มที่ เพราะไม่มีอิทธิพลใดอยู่เหนือกฎหมาย เราทำงานเพื่อยืนหยัดในจรรยาบรรณในวิชาชีพ เป็นตัวอย่างที่ดีให้กับหน่วยงานอื่นๆ เพราะไม่ว่าใครก็ตามหากมาทำความผิดก็ต้องอยู่ภายใต้กฎหมายเดียวกัน” หัวหน้าวิเชียร กล่าวอย่างหนักแน่น
...
“ขวัญกำลังใจของน้องๆ ทีมพิทักษ์ป่าฯ ดีขึ้นเยอะมาก เพราะได้กำลังใจจากประชาชนหลายภาคส่วนและพี่น้องชาวไทย นอกจากนี้ ยังได้รับการสนับสนุนเป็นสิ่งของที่เราขาดแคลน ซึ่งมีหลายอย่างโดยเฉพาะอุปกรณ์ที่ใช้ในป่า ซึ่งมีหลายอย่างตั้งแต่ของพื้นฐาน เช่น เต็นท์ เปล เครื่องแบบ หรือแม้แต่เครื่องกรองน้ำ ซึ่งบางอย่างราคาไม่แพง แต่บางอย่างก็แพง หรือบางอย่างก็ไม่สามารถจัดซื้อได้ เพราะขัดต่อระเบียบการจัดซื้อ หรือ หายาก กระทั่งบางคนก็ให้มอบทุนการศึกษาแก่บุตรของผู้พิทักษ์ป่า ทำให้เจ้าหน้าที่ทำงานได้อย่างดียิ่งขึ้น”
ถามว่ามีใครมาข่มขู่หรือไม่ หัวหน้าวิเชียร ตอบว่า “ไม่มี ตอนนี้ทำงานได้อย่างเต็มที่”
“ผมอยากให้สังคมได้ติดตามเรื่องนี้ ที่จริงไม่ได้แค่เสือดำ เราอยากให้ความสำคัญกับสัตว์ป่าทุกชนิด เพราะสัตว์ทุกชนิดมีความสำคัญไม่ยิ่งหย่อนไปกว่ากัน ใครคิดจะล่าสัตว์ป่าชนิดอื่น โทษก็ต่างกัน แต่ “เสือดำ” ก็ถือว่าเป็นเสือชนิดหนึ่งทำให้รู้สึกว่าเป็นสัตว์ที่หายาก”
สะเทือนใจ นายพรานโผล่ล่ากระทิงแม่ลูก เจ้าหน้าที่มองหน้ากัน..ไร้คำพูด
ตอนนี้พบว่ามีนายพรานเข้ามาล่าสัตว์น้อยลงกว่าเมื่อก่อน เพราะได้รับบทเรียนจากการล่าเสือดำ ส่วนเจ้าหน้าที่เองก็มีไฟในการทำงานลุกโชนมากขึ้น เดิมก็ลุกโชนอยู่แล้ว แต่ลุกโชนมากขึ้น (ยิ้ม) พรานเข้าป่าน้อยลง เสียงปืนที่เคยดังออกมาจากป่าน้อยลงจากเดิมมาก
แต่...ยังมีนายพรานบางส่วนเข้ามาล่า แต่คนเหล่านี้ไม่ใช่คนใหญ่คนโตในสังคม ล่าสุด เพิ่งจับได้ซึ่งเป็นชาวบ้านเข้ามาล่ากระทิง เราจับได้พร้อมของกลาง โดยพบซากกระทิง 2 ตัว คาดว่าเป็นแม่ลูกกัน
“เห็นภาพตรงหน้าแล้วสะเทือนใจ...เจ้าหน้าที่มองหน้ากัน ไม่มีคำพูดใดๆ ที่ทำได้คือพยายามติดตามดำเนินคดีให้ได้ ซึ่งเราก็จับกุมได้”
เชื่อเสือดำในทุ่งใหญ่ยังมีมาก อาวุธที่มีล้าสมัย สู้พรานลำบาก ขอคนไทยช่วยดูแลป่า
ทีมข่าวฯ ถามว่า ปัจจุบันสมาชิกเสือดำในทุ่งใหญ่ฯ มีมากน้อยขนาดนั้น หัวหน้าวิเชียร กล่าวว่า เราไม่รู้ตัวเลขจริงๆ ว่า เสือดำ หรือ เสือโคร่ง มีเท่าไหร่ เพราะผืนป่าที่ทุ่งใหญ่ฯ กว้างใหญ่ หน้าทึบมาก แต่เท่าที่สำรวจเชิงประจักษ์ จากกล้องถ่ายภาพที่ตั้งไว้ดักถ่าย หรือร่องรอยที่พบตามพื้นดิน เช่น รอยเท้า หรือ รอยคุ้ยดินเพื่อที่จะขับถ่าย ทำให้เราทราบและแยกแยะได้ว่าเป็น เสือดำ หรือ เสือโคร่ง ซึ่งเสือโคร่ง เรายังแยกได้จากภาพถ่ายโดยดูที่ลายพาดกลอนของมัน ซึ่งแต่ละตัวจะมีลายแตกต่างกัน
“เชื่อว่ามีเสือดำยังอาศัยอยู่กระจายทั่วพื้นที่ ซึ่งคิดว่ามีมากเป็นร้อยตัว เนื่องจากเราพบการอาศัยอยู่กระจายรอบพื้นที่ 1.3 ล้านไร่”
อย่างไรก็ตามอุปสรรคในการทำงานนั้น เราจะเจอนายพรานที่เข้ามาพร้อมอาวุธสงคราม เช่น ปืนอาก้า ส่วนอาวุธประจำกายเจ้าหน้าที่มีเพียงปืน HK 33 หรือ ปืนลูกซองแบบ 5 นัด เรียกว่า ต่อกลอนได้ยาก หากเทียบอาวุธกัน ดังนั้น เวลาเผชิญหน้ากันจริงๆ ก็ถือว่าเสี่ยง เราต้องใช้ทักษะที่เรียนรู้มาในการต่อสู้ป้องปราม ขณะที่ กระสุนอาวุธสงคราม (HK33) ก็มีไม่มาก คาดว่าอยู่ในระหว่างการจัดหา หรือ บางส่วนก็ขอแบ่งมาจากหน่วยความมั่นคง
ถามว่าตอนนี้ยังขาดเหลืออะไร.. หัวหน้าวิเชียร กล่าวว่า เอาจริงๆ ความต้องการยังมีอีกมาก แต่..ถามว่าตอนนี้ทำงานได้ไหม คือ ทำงานได้ ไม่มีอะไรที่น่าเป็นห่วง ถ้าหากจะให้ขอคงขอเฮลิคอปเตอร์เลย (หัวเราะ...กล่าวอย่างอารมณ์ดี) ซึ่งมันเป็นไปไม่ได้หรอก แต่เท่าที่มีก็ทำงานได้
“ตอนนี้เรายังมีกำลังใจดีเยี่ยม ตั้งใจทำงานเหมือนเดิม และอยากฝากไปถึงคนไทยช่วยกันดูแลป่าและสัตว์ป่าด้วย” หัวหน้าวิเชียร กล่าวทิ้งท้าย
ทีมข่าวเฉพาะกิจไทยรัฐออนไลน์ รายงาน
ขอบคุณภาพบางส่วนจากเฟซบุ๊ก - เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าทุ่งใหญ่นเรศวรด้านตะวันตก