ได้ยินคำว่า “รัฐพันลึก” บ่อยครั้งในการวิเคราะห์ความเคลื่อนไหวทางการเมืองที่ดุเดือดขึ้นเรื่อยๆระหว่างกลุ่มการเมืองสองขั้ว กับอีกขั้วที่ยังหาตัวตนจริงๆไม่เจอในขณะที่ประชาชนซึ่งเรียกตนเองว่า ชนชั้นสูง หรือกลุ่มอนุรักษ์นิยม ออกมาแสดงบทชี้นำการเมืองการปกครองประเทศเพิ่มมากขึ้น จึงขอหยิบเอาคำนี้มาคุยกันพอสังเขปสักนิดคำว่า รัฐพันลึกถูกบัญญัติขึ้นโดยนักรัฐศาสตร์ นักคิด และนักเขียนรุ่นใหม่ ภายหลังเกิดการปฏิวัติรัฐประหารในประเทศไทยขึ้นเมื่อปี 2549 โดยคำนี้ถูกนำมาใช้ในบทความที่เกี่ยวพันกันระหว่างบริบทของรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ที่จัดว่า น่าจะดีที่สุดสำหรับระบบการเมืองไทยปี 2540แต่กลับใช้ไม่ได้ผล และสร้างความไม่พอใจอย่างสูงให้กับคนในระบบวัฒนธรรม และจารีตประเพณีของสังคมไทยที่ยังแข็งแกร่งอยู่ แม้คนอีกกลุ่มจะเห็นว่า นั่นทำให้การขับเคลื่อนประเทศด้านต่างๆโดยเฉพาะด้านการเมืองขยับเขยื้อนเคลื่อนที่ไม่ได้ก็ตามที่สุดสังคมไทยก็เกิดการแตกแยก และมีการเรียกร้องให้ถอดรื้อการเป็นรัฐพันลึก ซึ่งหมายถึง กลุ่มทุน กองทัพ ชนชั้นสูง ความยุติธรรม อำนาจ ความรู้ รวมถึงรัฐสวัสดิการ...ออกไปคำว่า รัฐพันลึก หรือรัฐเร้นลึก ในภาษาอังกฤษเรียกว่า Deep State หรือการปกครองลับรูปแบบหนึ่งอันประกอบไปด้วยเครือข่ายอำนาจที่ดำเนินการอย่างเป็นอิสระจากคณะผู้นำทางการเมืองของประเทศ เพื่อผลักดันวาระ หรือเป้าหมายของตนเองดร.โอฬาร ถิ่นบางเตียว จากคณะรัฐศาสตร์-นิติศาสตร์ ม.บูรพา ให้ความเห็นเกี่ยวกับความล้มเหลวของ อดีตนายกฯทักษิณ ชินวัตร ที่ถูกปฏิวัติรัฐประหารมาแล้ว ต้องกลับมารับโทษจำคุกในเรือนจำคลองเปรมอีก 1 ปี แม้เวลาจะผ่านไปถึง 2 ทศวรรษแล้วก็เพราะลืมไปว่า สังคมไทยมีวัฒนธรรมที่ซับซ้อนกันอยู่ ระหว่างรัฐธรรมนูญฉบับการปกครองประเทศ กับรัฐธรรมนูญฉบับวัฒนธรรมการเมืองไทยและพรรคไทยรักไทย (เพื่อไทย) เติบโตอย่างมีเสถียรภาพ และเข้มแข็งจากรัฐธรรมนูญฉบับปี 2540 แต่การที่ลืมไปว่าสังคมไทยมีความซับซ้อน และมีรัฐธรรมนูญอีกฉบับ ซึ่งให้อำนาจกำหนดการปกครองโดยไม่ต้องผ่านรัฐบาลด้วยเหมือนกัน และอำนาจการปกครองนั้นเรียกว่า รัฐพันลึก“ก็อย่างที่อดีตนายกฯทักษิณเคยกล่าวถึง “ผู้มีบารมีนอกรัฐธรรมนูญ” นั่นแหละ...คนผู้นั้น คือ ตัวแทนของรัฐธรรมนูญฉบับวัฒนธรรม”ในความเห็น ดร.โอฬาร...รัฐธรรมนูญฉบับปี 60 จัดเป็นรัฐธรรมนูญฉบับลูกผสมระหว่างรัฐธรรมนูญเพื่อการปกครองประเทศกับรัฐธรรมนูญฉบับวัฒนธรรมที่กว่าจะแก้ไขให้ดำเนินการมาได้จนถึงวันนี้...วันที่สามารถควบคุมทำให้การปกครองประเทศดำเนินไปตามครรลองของวัฒนธรรม และจารีตประเพณีอันสลับซับซ้อนได้ ก็ต้องใช้เวลานานก็อย่างที่ศาลรัฐธรรมนูญท่านออกมาเตือนว่า ประชาชนไม่สามารถตั้ง ส.ส.ร.เพื่อแก้รัฐธรรมนูญฉบับปี 60 ได้นั่นแหละ!เข้าใจกันตามนี้แล้ว จะได้ไม่ว้าวุ่นให้มากเรื่องไป.มิสไฟน์คลิกอ่านคอลัมน์ “กระจก 8 หน้า” เพิ่มเติม
