ปอดหาย! เด็กหญิง ป.6 สูบบุหรี่ไฟฟ้า-น้ำท่อมมา 2 ปี จนอาการวิกฤติ มีอาการ “แน่นหน้าอก หายใจไม่อิ่ม” ข่าวสะท้อนใจครั้งนี้เกิดขึ้น อำเภอสตึก จังหวัดบุรีรัมย์“บุหรี่ไฟฟ้า” เป็นอุปกรณ์ที่ใช้แบตเตอรี่ในการทำให้ของเหลวที่มีนิโคติน, สารแต่งกลิ่น และสารเคมีอื่นๆ ระเหยเป็นไอเพื่อสูดดมเข้าไปแทนการเผาไหม้แบบบุหรี่ทั่วไป แม้ว่าบางคนจะเชื่อว่าบุหรี่ไฟฟ้าปลอดภัยกว่าบุหรี่ปกติ แต่ความจริงแล้วมีงานวิจัยจำนวนมากที่ชี้ให้เห็นถึงอันตรายร้ายแรงของบุหรี่ไฟฟ้าข้อมูลสำคัญเกี่ยวกับ “สารพิษในบุหรี่ไฟฟ้า” ระบุว่า แม้บุหรี่ไฟฟ้าจะไม่เกิดควันจากการเผาไหม้เหมือนบุหรี่ธรรมดา แต่ของเหลวที่ใช้ในบุหรี่ไฟฟ้า (E-Liquid) ยังมีสารอันตรายหลายชนิด เช่น นิโคติน...เป็นสารเสพติดที่ทำให้เกิด ภาวะเสพติด...ส่งผลต่อสมอง หัวใจ และระบบไหลเวียนโลหิต“ทำให้หัวใจเต้นเร็ว ความดันโลหิตสูง และเพิ่มความเสี่ยงโรคหัวใจ...ในเด็กและวัยรุ่น ทำลายพัฒนาการของสมอง”ถัดมา...โพรพิลีนไกลคอล (Propylene Glycol) และ กลีเซอรีน (Glycerin) เมื่อถูกทำให้ร้อนอาจเกิดสารพิษที่เป็นอันตรายต่อปอด, ฟอร์มัลดีไฮด์ (Formaldehyde) และอะซีตัลดีไฮด์ (Acetaldehyde) เป็นสารก่อมะเร็งที่เกิดจากการเผาไหม้ของน้ำยาบุหรี่ไฟฟ้านับรวมไปถึง...โลหะหนัก เช่น ตะกั่ว, นิกเกิล, โครเมียม หลุดออกมาจากขดลวดในตัวเครื่อง สูดดมเข้าไปแล้วสะสมในร่างกาย อีกทั้งสารแต่งกลิ่น เช่น ไดอะเซทิล ที่เชื่อมโยงกับโรคปอดอักเสบเรื้อรัง หรือที่เรียกว่า...“ปอดป๊อปคอร์น”ตอกย้ำ...อันตรายจากบุหรี่ไฟฟ้า นับหนึ่งคืออันตรายต่อระบบทางเดินหายใจ การสูดไอจากบุหรี่ไฟฟ้า ทำให้ปอดอักเสบและระคายเคือง...มีความเสี่ยงของโรค ปอดอักเสบเฉียบพลัน (EVALI: E–Cigarette or Vaping–Associated Lung Injury) ต่อเนื่องไปถึง...เพิ่มความเสี่ยงของโรคหืดและปอดอุดกั้นเรื้อรัง...อันตรายต่อระบบหัวใจและหลอดเลือด...อันตรายต่อสมองและระบบประสาท โดยเฉพาะใน “วัยรุ่น”...นิโคตินทำให้พัฒนาการสมองเสื่อมถอย เพิ่มโอกาสของภาวะซึมเศร้า วิตกกังวล และพฤติกรรมเสพติด ทำให้สมาธิสั้นเสี่ยงต่อการติดสารเสพติดชนิดอื่นที่สำคัญ...เสี่ยงต่อการเกิดมะเร็ง ด้วยว่าสารพิษที่เกิดจากการเผาไหม้ของน้ำยาบุหรี่ไฟฟ้า เชื่อมโยงกับมะเร็งปอดและมะเร็งกระเพาะปัสสาวะ...โลหะหนักที่ปนเปื้อนในไอระเหยอาจทำให้เกิดการกลายพันธุ์ของเซลล์ในร่างกายอีกอันตรายที่ไม่ค่อยมีใครกล่าวถึงนั่นก็คือ...อันตรายจากการระเบิดของบุหรี่ไฟฟ้า มีรายงานว่าแบตเตอรี่บุหรี่ไฟฟ้าระเบิด ทำให้เกิดแผลไหม้รุนแรง...เกิดจากการชาร์จไฟผิดวิธี หรือใช้แบตเตอรี่ที่ไม่ได้มาตรฐานวันนี้...“บุหรี่ไฟฟ้า” กับวัยรุ่นเป็น “ภัยเงียบ” ที่น่ากังวลบุหรี่ไฟฟ้าถูกโฆษณาว่าเป็น “ทางเลือกปลอดภัย” แต่ในความจริงกลับทำให้วัยรุ่นเสพติดนิโคตินมากขึ้น...การใช้บุหรี่ไฟฟ้าเพิ่มโอกาสที่วัยรุ่นจะหันไปสูบบุหรี่ธรรมดาหรือยาเสพติดอื่นๆ กลิ่นและรสชาติที่ดึงดูด เช่น โคล่า, ผลไม้, มิ้นต์ ทำให้เด็กและเยาวชนมองข้ามอันตรายของบุหรี่ไฟฟ้าบุหรี่ไฟฟ้ากลายเป็นเทรนด์ที่ได้รับความนิยมในหมู่วัยรุ่นทั่วโลกรวมถึงในประเทศไทย แม้จะมีข้อห้ามทางกฎหมาย แต่บุหรี่ไฟฟ้ากลับถูกใช้เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะในกลุ่มเยาวชนอายุ 13-25 ปีคำถามสำคัญมีว่า ทำไมวัยรุ่นนิยมบุหรี่ไฟฟ้า? นั่นเป็นเพราะการตลาดที่ดึงดูดใจ บวกกับความเชื่อผิดๆว่าปลอดภัยกว่าบุหรี่ธรรมดา การเข้าถึงง่าย แม้จะผิดกฎหมายในบางประเทศ และอิทธิพลจากเพื่อนและโซเชียลมีเดียบริษัทผู้ผลิตบุหรี่ไฟฟ้าใช้กลยุทธ์ทางการตลาดที่เข้าถึงวัยรุ่น เช่น ออกแบบอุปกรณ์ให้มีดีไซน์ล้ำสมัย คล้ายแฟลชไดรฟ์หรือปากกา...ใช้อินฟลูเอนเซอร์, Tiktok, และ Instagram โฆษณา...แพ็กเกจสีสันสดใส ดึงดูดความสนใจ ผลลัพธ์ทำให้วัยรุ่นมองว่าบุหรี่ไฟฟ้าเป็นแฟชั่นมากกว่าการเสพติดสารอันตรายรู้สึกอยากลอง เพราะถูกโฆษณาว่า “ปลอดภัย”งานวิจัยจากศูนย์ควบคุมโรคแห่งสหรัฐฯ (CDC) พบว่า ในปี 2566 นักเรียนมัธยมปลายของสหรัฐฯมากกว่า 2.5 ล้านคนสูบบุหรี่ไฟฟ้า ร้อยละ 14.1 ของนักเรียนมัธยมปลาย ใช้บุหรี่ไฟฟ้าเป็นประจำ และเกือบร้อยละ 85 เลือกใช้บุหรี่ไฟฟ้าที่มีกลิ่นผลไม้ ลูกอม หรือขนมในประเทศไทย งานวิจัยพบว่า เด็กอายุ 13–15 ปี ใช้บุหรี่ไฟฟ้าเพิ่มขึ้นทุกปี “วัยรุ่น”...สามารถหาซื้อบุหรี่ไฟฟ้าออนไลน์ได้ง่ายแม้จะผิดกฎหมาย และพฤติกรรมของวัยรุ่นไทยมีแนวโน้มใช้บุหรี่ไฟฟ้าเป็นทางเข้าสู่การเสพติดบุหรี่และยาเสพติดอื่นๆ “กลิ่นและรสชาติที่หลากหลาย ยอดนิยม เช่น สตรอว์เบอร์รี โคล่า มะม่วง มิ้นต์ ลูกอม...ต่างจากบุหรี่ทั่วไปที่มีกลิ่นเหม็นติดตัวทำให้วัยรุ่นไม่รู้สึกว่ากำลังใช้สารเสพติด ความเชื่อผิดๆ ว่าปลอดภัยกว่าบุหรี่ธรรมดา...หลายคนเชื่อว่าบุหรี่ไฟฟ้าไม่อันตราย เพราะไม่มีควัน วัยรุ่นที่เริ่มต้นด้วยบุหรี่ไฟฟ้ามีโอกาสสูงที่จะติดบุหรี่”ตอกย้ำมิติปัญหาสำคัญคือ...การเข้าถึงง่ายผ่านช่องทางออนไลน์ สามารถซื้อผ่านร้านลับๆ หรือซื้อจากเพื่อน ราคาถูกกว่าและมีโปรโมชันจูงใจ ยิ่งทำให้วัยรุ่นซื้อได้ง่าย หลายคนเริ่มเพราะ “เพื่อนชวนลอง”“ประเทศไทย” ห้ามนำเข้าและจำหน่ายบุหรี่ไฟฟ้าโดยเด็ดขาด มีโทษปรับและจำคุกสำหรับผู้ที่นำเข้าหรือจำหน่ายบุหรี่ไฟฟ้าไม่ใช่ของเล่น แต่เป็นสารเสพติดที่ทำลายสุขภาพ...วัยรุ่นที่เริ่มใช้บุหรี่ไฟฟ้า มีโอกาสติดนิโคตินและยาเสพติดอื่นในอนาคต...ต้องร่วมมือกันป้องกันไม่ให้บุหรี่ไฟฟ้ากลายเป็นเรื่องปกติในวัยรุ่น“เท่ที่ไม่สูบ ดีกว่าต้องสูบเพราะอยากเท่”.คลิกอ่านคอลัมน์ “สกู๊ปหน้า 1” เพิ่มเติม
