ก่อนที่เราจะผ่านเรื่องราวแห่งความสุขของ “เทศกาลลอยกระทง” เพื่อไปสู่ความสุขช่วง “วันพ่อแห่งชาติ” “คริสต์มาส” และส่งท้ายปีเก่าต้อนรับปีใหม่ที่เข้าคิวรออยู่แล้วนั้น...ผมขออนุญาตท่านผู้อ่านบันทึกถึงประเด็นที่ “ช็อก” ความรู้สึกของคนไทยที่รักและชื่นชมในประเพณีลอยกระทงอย่างยิ่ง ประเด็นหนึ่งประเด็นที่เรานึกว่าเป็น “นวัตกรรมใหม่” เป็นสิ่งที่ค้นพบใหม่ อันจะช่วยให้ประเพณีลอยกระทงของเราอยู่ยั้งยืนยงไปอีกนานแสนนาน เพราะนวัตกรรมที่ว่า จะช่วยให้ “กระทง” ที่มาลอยสู่แม่น้ำ เป็นมิตรกับแม่น้ำและไม่ทำลายทรัพยากรธรรมชาติหลังจากที่มีอยู่ช่วงเวลาหนึ่ง เราหันไปใช้กระทง “โฟม” กันมาก เนื่องจากราคาถูกกว่า ลอยน้ำได้นานกว่า และมีพื้นที่เสียบโน่นเสียบนี่ได้อย่างสวยงามกว่าจนถูกต่อต้านและถูกตำหนิว่า ประเพณีลอยกระทงกำลังจะทำลายสิ่งแวดล้อม เพราะ “โฟม” ทำมาจากวัสดุที่ย่อยสลายยาก ใช้เวลาทำลายเป็นสิบๆปี...บ้างก็ว่าเป็นร้อยปีเราจึงหันมารณรงค์ไม่ให้ใช้ “กระทงโฟม” กันอย่างกว้างขวาง และได้รับความร่วมมือจากประชาชนอย่างดียิ่งกระทงที่มาเป็น “พระเอก” เมื่อ 4-5 ปีที่แล้ว ที่คนไทยฝากความหวังว่า จะนำมาใช้แทน “โฟม” ก็คือกระทง “ขนมปัง” นั่นเอง...เพราะมองว่ามันเป็นแป้ง น่าจะย่อยสลายง่าย มิหนำซ้ำยังจะใช้เป็นอาหารของปลาต่างๆ ในลำน้ำต่างๆได้อีกด้วยเมื่อมีการเสนอแนวคิดว่า “เรามาทำกระทงขนมปังกันเถอะ” ผู้คนจึงขานรับและมีการผลิตกระทงขนมปังออกมาจำหน่ายแทนกระทงโฟม...ซึ่งก็จำหน่ายได้เป็นอย่างดีแต่แล้วประมาณสักเดือนตุลาคมของปีนี้ ก่อนเทศกาลลอยกระทงสักไม่ถึงเดือนกระมัง ก็มีผู้ใหญ่ของ กทม.มาแถลงว่า “ขอความร่วมมืองดลอยกระทงขนมปังกันด้วย” โดยให้เหตุผลว่า “เป็นกระทงที่มีปัญหาในการจัดเก็บสูงสุด เพราะเปื่อยยุ่ยง่าย บางชนิดใช้สีที่เป็นอันตรายต่อปลา เมื่อกระทงจมลงสู่ก้นสระจะทำให้ระดับออกซิเจนต่ำลง เป็นอันตรายต่อสัตว์น้ำทุกชนิด และสร้างความเสียหายต่อระบบนิเวศเป็นอย่างมาก”“สวนสาธารณะบางแห่งเน่าเสีย ต้องใช้เวลาถึง 4-5 เดือนจึงจะสามารถฟื้นฟูให้กลับสู่สภาพเดิมได้” ท่านย้ำถึงผลเสียอย่างรุนแรงของกระทงขนมปังแต่น่าเสียดายที่การเตือนเช่นว่านี้ออกมากระทันหันและใกล้วันลอยกระทงมากเกินไป จึงไม่แน่ใจว่าทันกาลหรือไม่...เพราะในยูทูบ เฟซบุ๊ก และสื่อออนไลน์ต่างๆ ก็ยังประกาศขาย “กระทงขนมปัง” กันอยู่ทั้ง Lazada ทั้ง Shopee ต่างแข่งกันเอารูปกระทงขนมปังสวยๆมาลงล่อใจ และใน TikTok ก็ยังมีคนออกมาเชิญชวนออกมาสอนวิธีทำกระทง ขนมปังกระทง ในแบบต่างๆหน้าบ้านผมวันลอยกระทงก็ยังมีแม่ค้าทำมาขายด้วย เพราะบอกว่าไม่รู้มาก่อน เคยทำมาแล้วขายดี ก็เลยทำมาอีกในปีนี้ผมถึงได้บอกว่า นี่คือเรื่อง “ช็อก” สำหรับลอยกระทงปีนี้ ใครจะไปนึกล่ะ “กระทงขนมปัง” ซึ่งเป็นพระเอกอยู่ดีๆ จะกลายเป็น “ผู้ร้าย” ไปเสียได้ทำให้ผมอดที่จะนึกถึงเพลง “กระทงหลงทาง” ของ “ครูสลา คุณวุฒิ” ที่ขับร้องโดยพระเอกลิเก “ไชยา มิตรชัย” เสียมิได้ กระทงขนมปังนี่แหละครับ ที่เป็น “กระทงหลงทาง” ของปี 2567... เกิดขึ้นอย่างพระเอก แต่กลายเป็นผู้ร้ายในตอนจบไปอย่างน่าเสียดายหวังว่าปีหน้าคงต้องช่วยกันประชาสัมพันธ์แต่เนิ่นๆ และประชาสัมพันธ์ให้มากกว่านี้ และกระจายออกไปให้ทั่วประเทศไทยเรียนตรงๆว่าผมยังช็อกอยู่ไม่หายเลยครับ...แม้จนนาทีนี้ก็แทบไม่อยากเชื่อว่าขนมปัง ซึ่งเรานึกว่าย่อยสลายง่าย และน่าจะเป็นอาหารของสัตว์น้ำได้ จะกลายเป็นเรื่องพลิกล็อกอย่างคาดไม่ถึง (ตอนหลัง กรมประมง ก็ออกมาแถลงยืนยันในแนวทางเดียวกัน)ก็เลยต้องเชื่อครับ เพราะ “ผู้ปฏิบัติ” เขาแถลงข่าวเอง และมีหลักฐานมายืนยัน...หวังว่าปีหน้าจะช่วยกันตัด “กระทงขนมปัง” ออกจากบัญชีลอยกระทงโดยทั่วหน้ากันนะครับ."ซูม"คลิกอ่านคอลัมน์ “เหะหะพาที” เพิ่มเติม
