“ต้อม” เพื่อนเก่าบ้านใกล้ ใช้วิธีสื่อสารไม่เหมือนใคร เลือกเดินมาเคาะประตูเรียกที่รั้วบ้าน...ยื่นหนังสือ เล่มสวย ชื่อแปลก “หมุ่ยจึงตงตัว รักตราบนิรันดร” ขอให้ช่วยอ่านบรรทัดล่างจากชื่อหนังสือ นวนิยายเชื้อสายจีนโพ้นทะเล ไหหลำ ในสยาม เรื่องแรกผมนึกถึง “อยู่กับก๋ง” ของ “หยก บูรพา” ซึ่งได้ใจลูกหลานจีนในไทย ไม่นับฮกเกี้ยน แต้จิ๋ว แคะ ไหหลำ ฯลฯ ไปแล้วเนิ่นนาน เดาใจต้อม กลุ่มเป้าหมายนิยายรักหนุ่มสาวรุ่นเขา คงอยู่ที่คน “ไฮ้หน่ำ” นี่เอง“มีเรื่องเล่าเก่าๆให้ผมเอามาเล่าต่อในคอลัมน์บ้างไหม?” ผมถาม“มี...ตอนเกี่ยวกับตรุษจีน” ต้อมตอบผมกับต้อมนับถือกันมานาน ในโลกหนังสือ ต้อมเป็นมือเก่า กว่าสามสิบปีที่แล้ว เขาเป็น บก.หนังสือช่างภาพ...ในโลกโซเชียล ผมพอรู้ว่า เขามีสมญา “มังกรดำ” ฝีมือระดับพยัคฆ์มังกร สมรภูมิการเมือง ขบเขี้ยวครั่นคร้ามผมแน่ใจ ต้อมออกแรงเขียนนิยายรักขึ้นมาทั้งเล่ม...ต้องไม่ธรรมดาจะเป็น “เลิฟสตอรี” ฉบับไหหลำได้แค่ไหน นี่คือเรื่องที่หนุ่มเหน้าสาวน้อย ชาวไฮ้หน่ำด้วยกัน จะต้องไปค้นหาอ่านอ่านแล้ว ช่วยบอกเล่าเก้าสิบมาถึงผมบ้างก็แล้วกันถึงเวลา คนแก่อย่างผม ขอเลือกเนื้อหาที่อยากอ่านเจอตอน เบ้โบ้ยเฮียโกเหล่าดิ่กง พิธีไหว้พี่น้องร้อยแปดคน... เรื่องนี้ล่ะ ใช่เลยเรื่องนี้ ต้อมเขียนให้มา (แม่) เป็นคนตั้งคำถาม แล้วเด (เตี่ย) เป็นคนตอบเดเล่าว่า ครั้งหนึ่งนานมาแล้ว ในเรือสำเภาจากเมืองจีน ไม่มีบันทึกในปูม คนในเรือ ไม่รู้ว่ามาจากบ้านไหน ชื่ออะไร ซุย (แซ่) อะไร จำนวน 109 คน เป้าหมายอยู่ที่เมืองไทยระหว่างทางเรือเจอมรสุมใหญ่ น้ำท่าเสบียงอาหารถูกคลื่นซัดหาย เรือก็รั่วเป็นรูใหญ่จึงต้องแวะจอดที่ท่าเรือตำบลหนึ่งชายฝั่งเวียดนามโชคร้าย เรือลำนี้ผูกผ้าแดงที่หัวเรือ ตามความเชื่อเดิมๆ ก่อนหน้านั้นมีเรือโจรสลัดหัวเรือผูกผ้าแดง เที่ยวจี้ปล้นเรือหาปลา เรือสินค้า ชาวบ้านคิดว่าเป็นเรือโจร รวมคนและอาวุธบุกขึ้นเรือ ไล่ฆ่าคนเกือบทั้งลำเหลือพ่อครัว ที่กำลังทำอาหารอยู่ท้ายเรือ กระโดดน้ำหนีเอาชีวิตรอดได้คนเดียวเหตุการณ์ครั้งนั้น คนไฮ้หน่ำรุ่นต่อมา ถือเป็นธรรมเนียมว่า เมื่อออกเรือต้องเซ่นไหว้เฮียดิ่กงขอพร การไหว้ก็ไม่ต้องเป็ดไก่ให้มากเรื่อง มีข้าวสาร อาหารแห้ง ปลาหมึกแห้ง ปลาแห้ง เส้นหมี่ ซี้ฮุ้น เส้นเว้น น้ำดื่ม เหล้าก็เชื่อว่าเป็นของไหว้ที่เฮียดิ่กงชอบอ่านจากเรื่องที่ต้อมเขียน ผมต้องเดาเอาว่า พิธีไหว้ผีไม่มีญาติในวันตรุษจีนของชาวจีนอื่น ได้เค้ามาจากเรื่องการไหว้พี่น้องร้อยแปดคน ชาวไหหลำนี่เองชาวจีนอื่น อย่างแต้จิ๋ว ไหว้ฮ้อเฮียตี๋ (พี่น้องที่ดี) ไหว้ผีไม่มีญาติชาวไหหลำเผื่อไว้ ไหว้ทั้งผีไม่มีญาติด้วย ไหว้ทั้งผีพี่น้องร้อยแปดคนด้วยเรื่องเล่าตอนนี้ ต้อมเขียนให้แม่ถาม ถึงเรื่องกษัตริย์เวียดนาม แต่งตั้งให้วิญญาณผีพี่น้องร้อยแปดคน ขึ้นเป็นเทพ เดตอบว่า วิญญาณศักดิ์สิทธิ์ ก็เพราะพลังจิตของวิญญาณท่านเอง“หากจะนับถือ อย่าลบหลู่ท่านว่า “คน” มาแต่งตั้งให้ท่านเป็น “เทพ” เดย้ำหนักแน่นอ่านถึงตรงนี้ ผมชอบมากชอบตรงที่ ผู้เฒ่าไหหลำ ทั้งหัวแข็ง ทั้งฉลาดลุ่มลึก อย่างน้อยก็ไม่ยอมโมเมให้วิญญาณคนธรรมดาขึ้นเป็นเทพได้ง่ายๆเหมือนผู้คนในหลายบ้านเมืองๆที่หันไปทางไหนก็เจอแต่เทพและเทพ.กิเลน ประลองเชิง
