ตอนที่ 8 คุณธรรมคืออะไร ในหนังสือชีวิตนี้เป็นไฉน จะเอาอย่างไรกับชีวิต สำนักพิมพ์ หมอชาวบ้าน พิมพ์เสร็จหมาด ม.ค.2564 นพ.บรรลุ ศิริพานิช เขียนเมื่อ พ.ศ.2518 สมัยเป็น ผอ.รพ.เลิดสิน ผมอ่านไปไม่กี่หน้า รู้จัก โสกราตีส อาจารย์ รู้จัก เพลโต ศิษย์ก้นกุฏิ มากกว่าที่เคยรู้กรุงเอเธนส์ พ.ศ.73-144 สมัยโสกราตีส ลูกชายช่างปั้นดินเผา ปกครองด้วยระบอบประชาธิปไตย เขารู้ว่านักปราชญ์สมัยนั้น ไม่มีใครรู้อะไรจริงๆ จึงตั้งตัวเป็นยอดนักถาม เพื่อหาความรู้แท้สุดท้ายทุกคนก็จนแต้มให้โสกราตีสมีคนหมั่นไส้ เขียนบทละครล้อ โสกราตีสตั้งคำถาม คุณธรรมคืออะไร คนหนึ่งตอบ ฯลฯ ความเคารพบิดามารดา อีกคน ความภักดีต่อรัฐ อีกคน หน้าที่ต่อครอบครัว...ความซื่อสัตย์ต่อมิตรฯทุกคำตอบ โสกราตีสว่า เป็นตัวอย่างคุณธรรมชนิดหนึ่ง มิได้ ตอบว่า คุณธรรมคืออะไรพวกที่ถูกถาม ย้อนถามเขา ตัวท่านเล่ารู้ไหม คุณธรรมคืออะไร?โสกราตีสตอบ “ไม่รู้” แล้วย้อน ข้าพเจ้าไม่รู้ก็ว่าไม่รู้ แต่พยายามหาความรู้ ดีกว่าท่าน ที่ไม่รู้แต่อวดตัวว่ารู้เรื่องของโสกราตีส และวิชาความรู้มากมาย เพลโตเขียนไว้ทั้งนั้น เรื่องสำคัญ ที่ถึงวันนี้ ผ่านมา 2,300 ปี มหาวิทยาลัยออกซ์ฟอร์ด ยังใช้เป็นหลักสูตรให้นักศึกษาเรียน คือ Republic คนไทยแปลว่า อุตมรัฐรัฐในฝันของเพลโต แบ่งพลเมืองเป็นสามชั้น ชั้นปกครอง (ต้อง ฉลาด) ชั้นนักรบ (ต้องกล้าหาญ) ชั้นกรรมการ (มีระเบียบวินัย) ผู้หญิง ผู้ชายเป็นมนุษย์เหมือนกัน ไม่ให้ความแตกต่างระหว่างเพศแยกชายหญิงออกจากกันการศึกษารวมกันทั้งหญิงชาย เวลาออกกำลังกายทุกคนแก้ผ้า เพลโตว่า เป็นวิธีดัดตนเพื่อให้ร่างกายสมส่วนมีคนนินทาว่าไม่เหมาะ เพลโตมีเหตุผล ประชาชนรัฐอุดมคติ มีคุณธรรมเป็นเครื่องปกปิดก็เพียงพอมีข้อสังเกต เพลโตรับรู้หลักคุณธรรม ตามอาจารย์โสกราตีส ที่ว่า คุณธรรมคือความรู้ แต่ต้องเป็นความรู้ที่ให้คุณ ไม่ใช่ความรู้ที่ให้โทษเพลโตสอนว่า นักเรียนชายหญิง ต้องมีจิตบริสุทธิ์พอที่จะนับถือกันฉันเพื่อน แต่งงานกันแล้ว มีบุตรต้องแยกออกจากบ้าน เอามาเลี้ยงรวมกันในสถานที่เดียวกัน อบรมให้ทุกคนรักกันฉันพี่น้องผู้เป็นมารดาไม่รู้ว่า คนไหนเป็นลูกการที่จะเรียก “สิ่งนี้เป็นของฉัน สิ่งนั้นเป็นของเธอ” ถ้าจำเป็นต้องมี ก็ต้องมีให้น้อยที่สุด เพลโตว่า นี่คือต้นเหตุของการยื้อแย่ง ก่อปัญหานำมาซึ่งความทุกข์เด็กในอุตมรัฐจะต้องจัดให้สืบพันธุ์ร่วมกัน ผู้ชายที่ดีที่สุดจะได้สืบพันธุ์กับผู้หญิงที่ดีที่สุด เพื่อให้ได้คนที่เกิดมาเป็นคนดีมีปัญญาที่จะขึ้นมาเป็นผู้ปกครองประเทศเพลโตไม่เห็นด้วยกับครอบครัวผัวเดียวเมียเดียว เขาว่าจะทำให้เกิดความลำเอียง เมื่อมีบุตรแล้วก็หาคู่ใหม่ได้ตามใจชอบ หากมีเหตุผลพอ จะทำให้ลูกแท้งก็ได้อายุ 20 ปี จะมีการสอบคัดเลือก ผู้สอบตกก็แยกไปเป็นชาวนาเป็นกรรมกร หรือคนสามัญ ผู้สอบได้เรียนอีก 10 ปี จะสอบอีกครั้ง ใคร สอบตกก็ไปเป็นทหาร ใครสอบได้เรียนต่ออีก 5 ปี หัดปกครองอีก 15 ปีจนอายุ 50 จึงพร้อมรับตำแหน่งผู้นำรัฐ ซึ่งเพลโตใช้คำว่า “กษัตริย์นักปราชญ์”ผู้นำจะต้องไม่มีทรัพย์สินส่วนตัว ความสนใจอะไรที่เป็นส่วนตัวจะต้องไม่มี จึงจะพ้นข้อหาทุจริต มุ่งไปทางสร้างสรรค์ความยุติธรรมความสงบสุขให้ประชาชนนี่คือรัฐในฝันของเพลโต ที่คนสมัยใหม่ บางคนเรียกสังคมนิยม บางคนเรียกสังคมประชาธิปไตยและก็ดูจะเป็นรัฐในฝันของเพลโตคนเดียว ยังไม่ปรากฏว่ามีรัฐไหนๆในโลก นำระบอบนี้ไปใช้หมอบรรลุจบข้อเขียนเรื่องคุณธรรมคืออะไรไว้แค่นี้ ใครอยากรู้ว่าหมอเขียนอะไรไว้ทั้งเล่ม ผมแนะให้ไปหาซื้อหนังสืออ่านกันเอง.กิเลน ประลองเชิง
