ข้อพิพาทคิงส์เกต-รัฐบาลไทย ในมุมมองผู้เกี่ยวข้องโดยตรงอีกคนหนึ่ง นายพิเชษฐ สถิรชวาล ส.ส.บัญชีรายชื่อ พรรคประชาธรรมไทย และอดีต รมช.อุตสาหกรรม บอกว่า ปี 2544 เป็นปีที่บริษัท อัครา รีซอร์สเซส จำกัด (มหาชน) บริษัทลูกของบริษัท คิงส์เกต คอนโซลิเดทเต็ด ลิมิเต็ด ประเทศออสเตรเลีย ได้รับอนุญาตประทานบัตรเหมืองแร่ทองคำ ในพื้นที่ จ.พิจิตร ครอบคลุม 3 จังหวัด พิจิตร พิษณุโลก เพชรบูรณ์ใบประทานบัตรเหมือง “ชาตรีเหนือ” หมดอายุปี 2571ใบประทานบัตรเหมือง “ชาตรีใต้” หมดอายุปี 2563เดินเครื่องทำเหมืองได้ถึงปี 2551 บริษัทอัครา ขอขยายพื้นที่สร้างบ่อเก็บกักแร่แห่งที่2 แต่ไม่ผ่านรายงานผลกระทบวิเคราะห์สิ่งแวดล้อม (อีไอเอ) ปัญหาเริ่มเกิดขึ้นเมื่อมีการสร้างบ่อเก็บกักแร่แห่งที่ 2 โดยยังไม่ได้รับอนุญาตและผิดวัตถุประสงค์การขออนุญาตในการใช้พื้นที่สร้างผลกระทบด้านสิ่งแวดล้อมและสุขภาพกระทบต่อวิถีชีวิตชาวบ้านในพื้นที่รอบเหมือง แหล่งน้ำมีสารโลหะหนักปนเปื้อน ชาวบ้านเริ่มมีอาการแพ้ เดือดร้อนจำเป็นต้องเดินสายร้องเรียนไปยังหน่วยงานที่เกี่ยวข้องยื่นฟ้องต่อศาลปกครองพิษณุโลกให้ระงับใบประทานบัตรเหมืองชาตรี ศาลปกครองมีคำพิพากษา หนึ่งในนั้นคือให้บริษัทอัคราระงับการประกอบโลหกรรมในพื้นที่ ห้ามออกใบอนุญาตขยายโรงงาน เพื่อบรรเทาผลกระทบชั่วคราว เนื่องจากผลสุ่มตรวจเลือดชาวบ้านในเขตเหมืองชาตรีราว 600 คนพบชาวบ้านราว 300 คนมีค่าโลหะหนัก ทั้งแมงกานีส สารหนู เกินมาตรฐานทำให้เครือข่ายชาวบ้านผู้ได้รับผลกระทบบุกทำเนียบรัฐบาล เพื่อยื่นหนังสือถึงรัฐบาล คสช. นำไปสู่การตั้งคณะกรรมการร่วม เพื่อแก้ปัญหาที่เกิดขึ้นอำนาจพิเศษสั่งปิดเหมืองทอง 1 ม.ค.2560บริษัทแม่คิงส์เกตขยับออกแถลงการณ์ ขอให้ยกเลิกคำสั่งปิดเหมืองทอง พร้อมยื่นข้อเสนอต่อรัฐบาลไทยขอให้ถอน “คดีสินบนข้ามชาติ” ที่กำลังสอบสวนอยู่ถอนคดีในกรมสอบสวนคดีพิเศษ (ดีเอสไอ)ซึ่งดีเอสไอกำลังพิจารณากรณีเหมืองอัคราถูกกล่าวหามีความผิดตาม พ.ร.บ.ป่าไม้ พ.ร.บ.ทางหลวง หลังเข้าไปยึดถือครอบครองพื้นที่ป่า รุกล้ำเขตพื้นที่ทางหลวง โดยเหตุเกิดบริเวณ ต.เขาเจ็ดลูก อ.ทับคล้อ จ.พิจิตร และ ต.ท้ายดงอ.วังโป่ง จ.เพชรบูรณ์รวมถึงขอให้ชดเชยความเสียหายตลอดเวลาที่ถูกปิดให้ยืนยันหากคิงส์เกตลงทุนต่อ ต้องไม่ถูกสั่งปิดอีกโดยไร้ข้อพิสูจน์ทางวิทยาศาสตร์เมื่อประเมินตัวเลขการเสียโอกาสของเหมืองอัครา วัดจากปริมาณสำรองแร่ทอง890,000ออนซ์ มูลค่า 37,000 ล้านบาท แร่เงิน 8.3 ล้านออนซ์ มูลค่า 3,984 ล้านบาท นำไปผลิตได้เกือบ 10 ปี มูลค่ากว่า 41,000 ล้านบาทรัฐบาลไทยไม่ปฏิบัติตามและไม่จ่ายค่าชดเชยขณะเดียวกัน บริษัทประกันภัยยอมจ่ายค่าชดเชย “ความเสียหายทางการเมือง”82 ล้านดอลลาร์แก่บริษัทคิงส์เกตจาก 200 ล้านดอลลาร์ สะท้อนให้เห็นว่าสมมติรัฐบาลไทยต้องจ่ายค่าชดใช้ ต้องพิจารณาหลักเกณฑ์ในการจ่ายเช่นกันทั้งหมดชี้ให้เห็นลำดับเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น แม้เหมืองทองมีส่วนช่วยสร้างให้เกิดการเติบโตทางเศรษฐกิจแก่ประเทศ แต่ถ้าผู้ถือประทานบัตรไม่ปฏิบัติตามกฎหมายแห่งราชอาณาจักรไทยไม่รักษาดุลยภาพด้านเศรษฐกิจ สังคม สิ่งแวดล้อมรัฐไทยต้องเดินหน้าต่อสู้คดี ป้องกันต่างชาติหรือผู้หนึ่งผู้ใดเข้าไปมาตักตวงผลประโยชน์ของชาติที่สำคัญได้แก้ปัญหาความขัดแย้งระหว่างมวลชนที่สนับสนุน เพราะต้องการทำงานในเหมืองแร่กับมวลชนที่คัดค้าน เพราะได้รับผลกระทบ เจ็บป่วยหลังตรวจเลือดพบโลหะหนักเกินมาตรฐานขณะนี้กระทรวงอุตสาหกรรมอยู่ระหว่างเตรียมข้อมูลไปแก้ต่างต่อคณะอนุญาโตตุลาการ สู่กระบวนการเบิกความต่อคณะอนุญาโตฯที่สำนักงานฮ่องกงเหตุผลเหล่านี้เป็นที่มาผมอภิปรายสนับสนุนการตั้งงบประมาณรายจ่ายประจำปี 2563 สำหรับคดีนี้โดยตรง รวมถึงสนับสนุนการตั้งงบประมาณรายจ่ายประจำปี 2564 สำหรับคดีนี้ด้วย แม้มีเพื่อน ส.ส.หลายคนคัดค้าน ถือเป็นสิทธิที่ทำได้และเพื่อความรอบคอบในการตั้งงบประมาณที่สำคัญปมนี้เกี่ยวข้องกับสินบนข้ามชาติทั่วโลกไม่ให้การสนับสนุนล่าสุด คณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ (ป.ป.ช.) ตั้งคณะอนุกรรมการไต่สวน กรณีสำนักงานคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย (ก.ล.ต.) ส่งข้อมูลและหลักฐานที่ได้รับจาก ก.ล.ต.ออสเตรเลียปมอันมีเหตุควรสงสัยระดับอดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวง 2 คน ถูกกล่าวหาเรียกรับผลประโยชน์ เพื่อให้บริษัทเอกชนได้ประโยชน์ในการสำรวจเหมืองแร่โดยมิชอบ จนกรรมการ ป.ป.ช.บางท่านระบุว่า......เป็นคดีระหว่างประเทศ มีความซับซ้อน แยบยลแยกเป็นปมติดสินบนเจ้าหน้าที่รัฐปมปฏิบัติงานของเจ้าหน้าที่รัฐโดยปมติดสินบนเจ้าหน้าที่รัฐ มีข้อมูลจากอีเมลพบมีเส้นทางการเงินเข้ามา พักเงินที่ฮ่องกงและสิงคโปร์ขณะปมการปฏิบัติหน้าที่ของเจ้าหน้าที่รัฐ ป.ป.ช.ได้ชี้มูลความผิดเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องไปแล้ว ข้าราชการระดับสูงกับพวกโดนชี้มูลความผิด ทั้งการเปลี่ยนแปลงผังโครงการเหมืองแร่โดยไม่ชอบ เอื้อให้บริษัทเอกชน การย้ายตำแหน่งที่ตั้งบ่อกักเก็บกากแร่แห่งที่ 2 เป็นคำสั่งที่ไม่ชอบด้วยกฎหมาย ไม่ปฏิบัติตามมาตรการป้องกันและแก้ไขผลกระทบสิ่งแวดล้อมและมาตรการติดตามตรวจสอบคุณภาพสิ่งแวดล้อมของอีไอเอการกระทำโดยไม่คำนึงถึงผลกระทบ ที่อาจมีต่อสิ่งแวดล้อม โดยเปลี่ยนแปลงขนาดบ่อกักเก็บกากแร่ใหญ่กว่าเดิม ย่อมมีผลต่อสิ่งแวดล้อมและชาวบ้านในพื้นที่ บ่อทิ้งกากแร่ มีทั้งสารเคมีต่างๆ ไซยาไนด์ ฉะนั้น การใช้มาตรา 44 สั่งปิดถือว่าถูกต้อง โดยไม่ได้ปิดประตูตาย แต่เปิดประตูแง้มให้เหมืองอัคราสามารถปรับปรุงฟื้นฟู ต้นเหตุที่ทำให้เกิดปัญหาสิ่งแวดล้อมให้เรียบร้อยและยังมี พ.ร.บ.แร่ 2560 ออกตามมาอีกทำให้การบริหารจัดการแร่ได้เหมาะสมกับสถานการณ์ ตีกรอบการดูแลสิ่งแวดล้อม สุขภาพ และชุมชนชนิดเข้มข้นเชื่อมั่นเขาคิดหนักหากขอเปิดเหมืองทองต่อและขณะนี้มีประชาชนหลายจังหวัดยื่นเรื่องคัดค้านเปิดเหมืองแร่ ต่อคณะกรรมาธิการวิสามัญพิจารณาศึกษาแก้ไขปัญหาการออกประทานบัตรเหมืองแร่และผลกระทบด้านสิ่งแวดล้อมจากการทำเหมือง สภาผู้แทนราษฎรกลัวมีผลกระทบเหมือนเหมืองอัคราต่อไปการอนุญาตใบประทานบัตรเหมืองคงยากขึ้น เพราะการขอใบประทานบัตรทุกประเภทมีขั้นมีตอน เน้นการกระจายอำนาจ เปิดให้ประชาชนมีส่วนร่วม หัวใจคือรักษาสิ่งแวดล้อม ดูแลคนในชุมชนผู้ถือประทานบัตรต้องวางหลักประกัน “ฟื้นฟูที่ผ่านการทำเหมือง” และ “ค่าเยียวยาผู้ได้รับผลกระทบจากการทำเหมือง” นับจากวันนี้ผู้ถือประทานบัตรทุกรายต้องเดินตามกฎหมายมีโอกาสชนะคดีในชั้นคณะอนุญาโตฯแค่ไหน นายพิเชษฐ บอกว่า วันนี้ยังไม่แพ้ คงต่อสู้ในชั้นนี้อีกนานแต่ฝ่ายไทยกุมความลับสินบนข้ามชาติอยู่ไม่น้อยรัฐบาลต้องสู้รักษาความศักดิ์สิทธิ์ของกฎหมายไทยเพื่อรักษาสิ่งแวดล้อมและชีวิตของชาวบ้านตาดำๆ.ทีมการเมือง
