คุณภาพชีวิตที่ดีหนึ่งของ “มนุษย์”...ทั้งมีอาหารการกินที่ดี มีบ้านที่อยู่อาศัยที่ปลอดภัยและมีความสุขในยามป่วยไข้ มีโรงพยาบาล ระบบสาธารณสุขที่ดี การมีเสื้อผ้า เครื่องนุ่งห่มที่มีคุณภาพนอกจากนั้นสิ่งดำรงชีวิตในเหตุปัจจัยอื่นๆก็มีความสำคัญทั้งการบริหารจัดการของรัฐ นโยบายของรัฐบาลตามหลักรัฐธรรมนูญก็มีความสำคัญยิ่ง เฉลิมพล พลมุข ประธานมูลนิธิธรรมรักษ์ บอกว่า สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) จัดตั้งตาม พ.ร.บ.หลักประกันสุขภาพแห่งชาติ พ.ศ.2545...มีหน้าที่ส่งเสริมสนับสนุนให้เกิดระบบบริการสุขภาพที่ดี เก็บรวบรวมวิเคราะห์ข้อมูลการบริการสาธารณสุข จัดให้มีทะเบียนผู้รับบริการหน่วยบริการและเครือข่าย จ่ายค่าใช้จ่ายให้แก่หน่วยบริการรวมถึงการก่อตั้งสิทธิและทำนิติกรรมสัญญาหรือข้อตกลงใดๆเกี่ยวกับทรัพย์สิน กำกับดูแลหน่วยบริการตามมาตรา 26 มีวิสัยทัศน์...“ทุกคนที่อาศัยอยู่บนแผ่นดินไทยได้รับความคุ้มครองหลักประกันสุขภาพอย่างถ้วนหน้าด้วยความมั่นใจ”สิทธิ "บัตรทอง"...30 บาทรักษาทุกโรคเป็นสิทธิที่รัฐบาลจัดให้แก่คนไทยทุกคนเพื่อเข้าถึงบริการสาธารณสุขอย่างทั่วถึงเท่าเทียม โดยไม่เสียค่าใช้จ่ายในการรักษาพยาบาลจากระบบอื่น อาทิ ประกันสังคมและสวัสดิการข้าราชการ ครอบคลุมการรักษาโรคทั่วไป โรคเรื้อรัง อาทิ เบาหวาน ความดันโลหิตสูง โรคหัวใจ โรคไต“โรคเอดส์ โรคร้ายแรง เช่น มะเร็ง การผ่าตัดหัวใจ การให้ยาละลายลิ่มเลือด บริการส่งเสริมสุขภาพ สิทธิแห่งการเข้ารับการรักษาทั้งผู้ป่วยนอก...ผู้ป่วยใน บริการทันตกรรม ฝากครรภ์ การคลอดบุตร ฉีดวัคซีน ตรวจคัดกรองโรค รวมถึงบริการแพทย์ฉุกเฉิน การส่งยาถึงบ้านและแพทย์ออนไลน์...” เมื่อไม่นานมานี้ เฉลิมพล ได้รับเชิญจาก สปสช.ให้เข้าร่วมประชุมเชิงปฏิบัติการเพื่อสนับสนุนการจัดบริการขึ้นทะเบียนเป็นหน่วยบริการองค์กรภาคประชาชน ตามมาตรา 3 ที่ครอบคลุมทั้งในเรื่องเทคนิคการแพทย์ กายภาพบำบัด แพทย์แผนไทย การฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม บริการปลูกถ่ายเซลล์ต้นกำเนิดเม็ดโลหิตรังสีรักษา ผ่าตัดหัวใจ การทำหัตถการรักษาโรคหลอดเลือดโคโรนารีผ่านสายสวน บริการเอชไอวีโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ในชุมชน มิตรภาพบำบัดและสถานชีวาภิบาล...การประชุมเชิงปฏิบัติการดังกล่าวมีองค์กรภาคเอกชนที่เข้าร่วม มีทั้งคนพิการ ผู้ติดเชื้อ HIV+ ผู้ป่วยโรคเรื้อรัง ผู้สูงอายุ เด็กเยาวชน เกษตรกร กลุ่มสตรี กลุ่มชุมชนแออัด กลุ่มชาติพันธุ์ ผู้ใช้แรงงาน เครือข่ายต้านยาเสพติดและเครือข่ายการดูแลแบบประคับประคอง (Palliative Care)สิ่งหนึ่งที่พบเห็นและตั้งข้อสังเกตด้วยความห่วงใยก็คือคนพิการด้านร่างกายและการเคลื่อนไหว การมองเห็น การได้ยิน ด้านออทิสติก ด้านสติปัญญา โดยเฉพาะคนพิการที่ต้องใช้รถวีลแชร์ไฟฟ้าช่วยในการเดินทางไปในสถานที่ต่างๆด้วยความจำเป็นของชีวิต ยังคงถูกตั้งคำถามทั้งคุณภาพ...ราคาที่เขาเหล่านั้นสามารถเข้าถึงความจำเป็นเหล่านี้ยังคงเป็นอุปสรรคสำหรับชีวิตหรือไม่...?“สภาพปัญหาด้านสุขภาวะของคนไทยเราในภาพรวมทั้งประเทศหนึ่งที่เราท่านพบเห็นเชิงประจักษ์ก็คือจำนวนผู้ป่วยประเภทต่างๆรอเข้าพบแพทย์เพื่อดูแลรักษาความเจ็บป่วยในโรงพยาบาลมีจำนวนมากทั้งช่วงเช้าและบ่าย ความเครียด...เหนื่อยล้า ทีมบริการทางการแพทย์นำไปสู่การใช้อารมณ์ในบางกรณี” เฉลิมพล ว่ามิอาจจักรวมถึงผู้ป่วยและญาติให้ความรุนแรงทำร้ายร่างกายบุคลากรทางการแพทย์ ข้อเท็จจริงหนึ่งก็คือ...ไม่ค่อยมีคดีความฟ้องร้องของบุคลากรทางการแพทย์ต่อผู้ป่วยและญาติที่ทำร้ายร่างกาย ส่วนหนึ่งอาจจะถูกมองว่าเขาเหล่านั้นมีการป่วยไข้ทั้งร่างกาย จิตใจ อารมณ์ สังคม ครอบครัวและระบบเศรษฐกิจถึงตรงนี้หลายๆท่านอาจจะสนใจในสภาพของปัญหาผู้ติดยาเสพติดในเมืองไทยยืดเยื้อไม่ต่ำกว่าสองหรือสามทศวรรษก็คือปัญหายาบ้า ผงขาวหรือยาเสพติดประเภทอื่นที่ผิดกฎหมาย การค้าขายจำหน่าย เครือข่าย คดีความในชั้นพนักงานสอบสวน ศาล อัยการ สถานพินิจ เรือนจำ...“เขาเหล่านั้นบางรายพ้นโทษแล้วเข้าสู่สังคมหลายรายไม่สามารถเลิกการเสพยาเสพติดได้ วังวนเข้าสู่พฤติกรรมเดิม ...ครอบครัวสังคมได้รับความเดือดร้อน สปสช.มีเครือข่ายเพื่อฟื้นฟูช่วยเหลือคุณภาพชีวิตเขาเหล่านั้นให้เป็นคนดีของสังคมอยู่ในเมืองไทยเรามีมากกว่า 52 แห่ง” น่าสนใจว่า เขาเหล่านั้นผ่านการฟื้นฟูบำบัดแล้วมีงานวิจัยระดับประเทศ เพื่อนำเสนอถึงความสำเร็จดังกล่าวแล้วหรือไม่ อย่างไร...?ข้อกฎหมายและการบังคับใช้ รวมถึงบทลงโทษร้ายแรงหรือเด็ดขาดที่เกี่ยวเนื่องกับยาเสพติดที่เป็นอันตรายต่อคนทั้งประเทศทั้งเด็กเยาวชน คนวัยทำงาน ทุกกลุ่มคน...สำหรับบางประเทศบ้านใกล้เรือนนอนของเมืองไทยเรามีความเด็ดขาด เอาจริงเอาจังถึงประหารชีวิตก็มีในหลายๆประเทศคำถามสำคัญมีว่า...“ผู้ติดยาเสพติด” ในเมืองไทยเราเมื่อเข้าสู่กระบวนการทางกฎหมายเข้าสู่เรือนจำ เมื่อเขาเหล่านั้นออกจากเรือนจำแล้ว บางคนก็กลับมีเครือข่าย...วิธีการที่แนบเนียนมืออาชีพเรื่องยาเสพติด จนกระทั่งก่อปัญหากับสังคมที่ซ้ำบ่อย ใคร? หน่วยงานรัฐใด? จักแก้ไขอย่างเด็ดขาดเพื่อให้ปัญหา “ยาเสพติด” ได้หมดไปจาก “แผ่นดินไทย” อย่างถาวร เฉลิมพล ย้ำว่า ระบบงานที่ท้าทายหนึ่งของ สปสช.ก็คือพฤติกรรมสุขภาพ ทั้งโรค NCDs สิทธิแห่งการเข้าถึงการรักษา สังคมผู้สูงอายุ การบริการที่เกินความจำเป็น ความยากจนและความเหลื่อมล้ำ ระบบเศรษฐกิจที่ชะลอตัว ระบบเทคโนโลยีที่ก้าวกระโดด นับรวมไปถึง...ปัญหาสุขภาพที่เปลี่ยนไปในหลายๆมิติสะท้อนความจริงหนึ่งของ “มนุษย์” ก็คือเกิดมาแล้วต้องเจ็บป่วยไข้ไม่สบาย แก่ชราเป็นผู้สูงอายุ และการตายเป็นธรรมชาติหรือสัจธรรมหนึ่งของชีวิต หากชีวิตคนสามารถกำหนดได้หรือเลือกได้ก็คงจะเลือกแก่ชราอย่างมีคุณภาพ เจ็บป่วยและตายอย่างมีความสุข อะไรสิ่งใดคือ “การตายดี”.คลิกอ่านคอลัมน์ “สกู๊ปหน้า 1” เพิ่มเติม
