ผู้คนสุขภาพดีที่สุดในโลกอาศัยอยู่ที่ไหนกัน คำตอบคือ “กลุ่มประเทศ Blue Zone” ภูมิภาคที่ประชากรมีอายุขัยยืนยาวกว่าที่อื่นในโลก คนให้นิยามนี้เป็นนักสำรวจและนักเขียนชื่อดังชาวอเมริกัน “แดน บิวต์เนอร์” (Dan Buettner) นำเสนอเรื่องราววิถีชีวิตการกินอยู่ของผู้คนในแถบประเทศโซนสีน้ำเงินเป็นครั้งแรกผ่านนิตยสารเนชันแนลจีโอกราฟฟิก ฉบับเดือน พ.ย. ปี 2005 พาดหัวตัวโต “Secrets of Long Life”ที่มาของการค้นพบกลุ่มประเทศบลูโซน มาจากการวิจัยของ “ดร.ไมเคิล พูเลน” (Dr. Michel Poulain) นักวิจัยด้านประชากรศาสตร์ชาวเบลเยียม ที่ทุ่มศึกษาเรื่องราวของกลุ่มประชากรอายุยืนทั่วโลก ถามว่ามีกี่พิกัดที่จัดอยู่ในโซนสีน้ำเงิน สำรวจทั้งโลกมีโซนสีน้ำเงินอยู่เพียง 5 แห่งคือ เกาะโอกินาวา ประเทศญี่ปุ่น, เกาะอิคาเรีย ประเทศกรีซ, เมืองโลมาลินดา ตอนใต้ของรัฐแคลิฟอร์เนีย ประเทศสหรัฐอเมริกา, แคว้นซาร์ดิเนีย ประเทศอิตาลี และคาบสมุทรนิโคยา ประเทศคอสตาริกา คำว่า “บลูโซน” หรือ “โซนสีน้ำเงิน” เกิดจากงานวิจัยชิ้นหนึ่งของ “ดร.ไมเคิล” ที่สำรวจแคว้นซาร์ดิเนีย ประเทศอิตาลี เขาค้นพบว่า ผู้ชายชาวซาร์ดิเนียมีอายุยืนยาวกว่าผู้หญิง สวนทางกับงานวิจัยทั่วโลกที่มักระบุว่าผู้หญิงอายุยืนกว่าผู้ชาย เพื่อไขปริศนาคาใจ เขาจับมือกับนักวิจัยด้านประชากรศาสตร์และนักชีววิทยาชาวอิตาลี ตามหาผู้คนที่มีอายุยืนยาวเกินร้อยปีขึ้นไป โดยใช้ปากกาสีน้ำเงินทำเครื่องหมายที่ตั้งเหล่านั้นไว้ในแผนที่ และนี่เองคือที่มาของคำว่าโซนสีน้ำเงินจะเข้าข่ายเป็นประเทศโซนสีน้ำเงิน ต้องมีประชากรอายุยืนยาวมากกว่าร้อยปีอาศัยอยู่อย่างหนาแน่นมากกว่าพื้นที่อื่นๆในโลก จากการสำรวจวิจัยดังกล่าวค้นพบว่า ประชากรเหล่านี้มีคุณภาพชีวิตที่ดีและมีความสุข ท่ามกลางวัฒนธรรมการกิน, การใช้ชีวิต และสภาพแวดล้อมที่แตกต่างกัน “ชาวเกาะโอกินาวา ประเทศญี่ปุ่น” มีประชากรอายุมากกว่าหนึ่งร้อยปีมากกว่าทั้งประเทศรวมกันถึง 2 เท่าตัว พวกเขาสืบสานประเพณี “Moai” สร้างเครือข่ายทางสังคมที่แข็งแกร่งร่วมกับเพื่อนบ้าน โดยสนับสนุนกันและกันทั้งทางการเงินและอารมณ์ที่ประเมินค่าไม่ได้ ชาวโอกินาวายังเชื่อเรื่อง “ikigai” การมีเป้าหมายในชีวิต พวกเขามองว่าการเกษียณอายุเป็นเรื่องแปลก เพราะผู้คนส่วนใหญ่ยังทำงานเล็กๆน้อยๆในชีวิตประจำวันแบบไม่มีวันเกษียณ“เกาะอิคาเรีย ประเทศกรีซ” มีประชากรอยู่ไม่ถึงหมื่นคน ด้วยวัฒนธรรม, อาหารการกิน, การใช้ชีวิต และทัศนคติ ทำให้ผู้คนส่วนใหญ่มีอายุยืนยาวเกิน 90 ปี เคล็ดลับอายุยืนของชาวอิคาเรียอยู่ที่การใช้ชีวิตแบบช้าๆ “siga-siga” เน้นกิจกรรมบันเทิงที่เสริมสร้างความสุขและสุขภาพ พวกเขาชอบเดินป่า, เล่นกีฬาทางน้ำ, ปั่นจักรยาน, ดื่มไวน์ตอนกลางคืน และเน้นทานผักผลไม้, ธัญพืช, ถั่ว, มันฝรั่ง, น้ำมันมะกอก 9 เคล็ดลับอายุยืนยาวเกินร้อยปีของกลุ่มประเทศโซนสีน้ำเงิน ประกอบด้วย 1) การออกกำลังกายเป็นประจำ ด้วยการทำกิจกรรมง่ายๆในชีวิตประจำวัน เช่น การเดิน, การทำสวน และขี่จักรยาน 2) การมีเป้าหมายในชีวิตที่ชัดเจน ช่วยสร้างแรงจูงใจทำให้อยากตื่นในตอนเช้า 3) ลดความเครียด ด้วยการใช้ชีวิตที่ช้าลง 4) บริโภคพลังงานอย่างเหมาะสม ผู้คนในโซนสีน้ำเงินถือกฎ 80% จะทานแค่เกือบอิ่ม และจบมื้อเย็นก่อนค่ำ 5) ทานอาหารที่เน้นพืชผัก, ผลไม้, ถั่ว และธัญพืช ลดการทานเนื้อสัตว์ 6) ดื่มไวน์เพื่อความรื่นรมย์วันละไม่เกิน 1-2 แก้ว, 7) มีความเชื่อเรื่องจิตวิญญาณ และมีเป้าหมายร่วมกับชุมชน ทำให้สุขภาพกายและใจดี 8) มีความผูกพันรักใคร่ที่ดีกับคนในครอบครัว และ 9) การรักษาความสัมพันธ์ทางสังคมที่แข็งแกร่งกุญแจสำคัญของการมีอายุยืนยาว ไม่ได้หมายถึงการหลีกเลี่ยงความตายเท่านั้น แต่ยังต้องเรียนรู้ที่จะใช้ชีวิตอย่างมีคุณภาพ, สุขภาพดีทั้งกายใจ และเต็มไปด้วยรอยยิ้มในทุกวัน.อ่าน “คอลัมน์หนังสือพิมพ์ไทยรัฐ” เพิ่มเติม
