ยุคก่อนที่ชาวสเปนจะเข้ามา ดินแดนของเปรูส่วนใหญ่ถูกครอบงำโดยแนวคิดของวัฒนธรรมอินคา ทว่าวัฒนธรรมและจักรวรรดิยุคก่อนสมัยใหม่เหล่านี้ต่อสู้และก็พ่ายแพ้มหาอำนาจจากยุโรปที่เข้ามาโจมตี อย่างไรก็ตาม ดินแดนอันมีประวัติศาสตร์อันยาวนานเหล่านั้นยังคงมีอะไรซ่อนเร้นอยู่ ล่าสุดทีมนักโบราณคดีจากเปรูและญี่ปุ่นเผยการค้นพบแหล่งโบราณคดียุคก่อนที่ชาวสเปนจะมาถึง และก่อนชาวอินคาจะเข้ามา อยู่ทางตอนเหนือของเปรูในหุบเขา Jequetepeque ของจังหวัดซาน มิเกล ในภูมิภาคกาฮามาร์กา ห่างจากกรุงลิมาไปทางเหนือ 900 กิโลเมตร แหล่งโบราณคดีนี้ระบุว่าเป็นของวัฒนธรรมวารี (Wari culture) มีอายุระหว่าง 800-1,000 ปี ภายในโครงสร้างประกอบด้วยห้องฝังศพ ซากศพมัมมี่ และเครื่องบูชาทำจากดินเผา นักโบราณคดีเผยว่า ในแต่ละห้องฝังศพมี 2 ระดับ ทั้ง 2 ระดับมีช่องบนผนัง 5 ช่อง ประกอบด้วยสิ่งของต่างๆ เช่น เปลือกหอย เศษดินเผา และจานขาตั้งที่มีฐานรองรับทรงกรวยสามขา นอกจากนี้ ยังพบตัวละครหญิง ภาชนะสีดำใช้ทำพิธีกรรม เครื่องดนตรีประเภทเครื่องเป่าที่ทำจากดินเผา 2 ชิ้น และทองแดง นักโบราณคดีเผยว่า ผู้คนจำนวนมากจากหลากหลายเชื้อชาติเคยอาศัยอยู่ที่นี่ และที่นี่เป็นศูนย์กลางพิธีกรรมที่อุทิศให้กับลัทธิบูชาบรรพบุรุษ การค้นพบนี้ทำให้เข้าใจวิถี ชีวิต และพิธีกรรมของสังคมโบราณที่อาศัยอยู่ในดินแดนที่เป็นเปรูในปัจจุบัน ทั้งนี้ วัฒนธรรมวารีดำรงอยู่ระหว่างศตวรรษที่ 7-13 แต่เมื่อถึงศตวรรษที่ 12 ก็ถูกพิชิตโดยอาณา จักรอินคาที่กำลังรุ่งเรือง.
