ประเทศไทยยังจมดิ่งในวิกฤติบุหรี่เถื่อน อัตราการบริโภคบุหรี่เถื่อนปี 2568 สูงถึงประมาณ 30% สร้างความเสียหายทางเศรษฐกิจกว่า 3 หมื่นล้านบาท ส่วนคดีที่กรมสรรพสามิตจับกุมได้ในปีงบประมาณ 2568 มีถึง 18,305 คดี เพิ่มขึ้นจากปีงบประมาณก่อนหน้า 90% คิดเป็นค่าปรับกว่า 1.15 พันล้านบาท เพิ่มขึ้นจากปีงบประมาณที่แล้ว 343% ตัวเลขนี้สะท้อนถึงปัญหาเชิงโครงสร้าง ทั้งการไหลทะลักข้ามพรมแดน และช่องทางกระจายสินค้าที่เจ้าหน้าที่รัฐปิดกั้นไม่ได้ผล โดยเฉพาะช่องทางออนไลน์ที่เป็นช่องโหว่ขนาดใหญ่กัมพูชาไม่ได้เป็นแค่ศูนย์กลางสแกมเมอร์ระดับโลก แต่ยังเป็น ศูนย์กลางบุหรี่เถื่อนด้วย การจับบุหรี่เถื่อนหลายครั้งทั้งในและต่างประเทศชี้ให้เห็นว่า ต้นทางบุหรี่ผิดกฎหมายมาจากกัมพูชา ซึ่งมีพรมแดนติดกับไทย และไม่มีการบังคับใช้กฎหมายที่มีประสิทธิภาพสำนักงานผู้แทนการค้าสหรัฐอเมริกา (USTR) และ สมาคมนานาชาติต่อต้านสินค้าปลอม (ACG) เคยประสานข้อมูลกันพบว่า กัมพูชาเป็นผู้ผลิตบุหรี่และยาสูบปลอมรายใหญ่ และเป็นผู้จัดส่งให้กับประเทศในยุโรป ปริมาณการยึดของกลางจากกัมพูชาในปี 2567 เพิ่มขึ้น 33 เท่า เมื่อเทียบกับปี 2563มีรายงานข่าวการสืบสวนในต่างประเทศระบุว่า บุหรี่ผิดกฎหมายใช้ประโยชน์จาก เขตการค้าเสรี บริษัทเดินเรือ บริษัทขนส่งสินค้า และนายหน้า ส่งออกจากท่าเรือสีหนุวิลล์และพนมเปญ โดยอาจถูกขนถ่ายหรือส่งผ่านท่าเรือในไทย มาเลเซีย สิงคโปร์ ศรีลังกา หรือเวียดนาม ในรูปแบบของสินค้าผ่านแดนที่จะไม่ถูกตรวจสอบโดยศุลกากรประเทศทางผ่าน ก่อนจะไปยังจุดหมายปลายทาง ซึ่งบางครั้งก็ถูกสกัดกั้นได้ เช่นเมื่อเดือน ก.ย.ที่ผ่านมา ศุลกากรไทยสามารถตรวจยึดบุหรี่ปลอมจากกัมพูชา 28.6 ล้านมวน ความเสียหายราว 215 ล้านบาท ได้ที่ท่าเรือแหลมฉบัง และท่าอากาศยานภูเก็ต ก่อนจะส่งออกไปยังเม็กซิโกนอกจากนี้ ยังมีอีกมากที่ถูกจับกุมได้ที่ประเทศปลายทางเช่น กาบอง อินเดีย บังกลาเทศ กรีซ ฮ่องกง ฯลฯ และเคยปรากฏในหน้าข่าวหลายครั้งในช่วง 5 ปีที่ผ่านมา กรณีจับบุหรี่ผิดกฎหมายมาจากประเทศไทย โดยมีต้นทางนำส่งมาจากกัมพูชาแม้ไทยอยู่ติดกับประเทศศูนย์ส่งบุหรี่เถื่อน แต่หากขาดช่องทางกระจายสินค้า บุหรี่เถื่อนก็คงไปไม่ถึงมือผู้บริโภคได้ง่ายๆ โลกออนไลน์คือช่องโหว่ให้ปล่อยสินค้าผิดกฎหมายกระจายขายอย่างไร้การควบคุม อย่างเช่นใน เฟซบุ๊ก ที่อ้างว่ามีกลไกคัดกรองเนื้อหาเกี่ยวกับยาสูบอย่างเคร่งครัด แต่ในความเป็นจริงกลับพบสินค้าเหล่านี้ขายอย่างโจ๋งครึ่ม โชว์รูป บรรยายสรรพคุณ พร้อมรีวิวจากลูกค้าทั้งบน Marketplace กลุ่มปิด และหน้าเพจติ๊กต่อก แพลตฟอร์มยอดฮิตของจีนยังมี ธรรมาภิบาล และ ความรับผิดชอบต่อสังคม มากกว่า แม้มีการลักลอบขายบุหรี่เถื่อนเล็ดลอดให้เห็นบ้าง แต่เมื่อถูกรายงาน ติ๊กต่อกจะรีบเข้าไปปิดกั้นทันทีไทยมีกฎหมายควบคุมผลิตภัณฑ์ยาสูบเข้มงวด แต่กลับไม่มีนโยบายสั่งการให้แพลตฟอร์มต่างๆปิดกั้นการขายบุหรี่ผิดกฎหมาย อีกทั้งหน่วยงานที่รับผิดชอบดูแลแพลตฟอร์มโดยตรงก็ไม่ค่อยให้ความสำคัญกับการปราบปรามเท่าที่ควร ทั้งๆที่ไม่ใช่เรื่องยาก ตอนมีนโยบายลุยปราบบุหรี่ไฟฟ้ายังทำได้เห็นผล พวกใต้ดินไม่กล้ามาโพสต์ขายให้เห็นบุหรี่เถื่อนสร้างความเสียหายทางเศรษฐกิจ และเข้าถึงเยาวชนได้ง่ายดาย หากรัฐบาลเอาจริงอุดช่องโหว่ทั้ง 2 มิติ ทั้งทางกายภาพคุมเข้มสินค้าข้ามแดน และบังคับใช้มาตรการควบคุมช่องทางออนไลน์ ปัญหาบุหรี่เถื่อนจะลดฮวบลงทันที.ลมกรดคลิกอ่านคอลัมน์ “หมายเหตุประเทศไทย” เพิ่มเติม
