“บุหรี่ไฟฟ้า” และ “บุหรี่เถื่อน” เป็นปัญหาที่ฝังรากลึกในสังคมไทย สร้างผลกระทบทั้งด้านเศรษฐกิจ สังคม และสาธารณสุข นอกจากนี้คงปฏิเสธไม่ได้ว่าการลักลอบนำเข้าและการเรียกเก็บ “ส่วย” รับผลประโยชน์...โดยเจ้าหน้าที่รัฐบางกลุ่ม ทำให้ปัญหายิ่งทวีความรุนแรงเคยมีการประเมินกันว่า “บุหรี่เถื่อน” ทำให้รัฐสูญเสียรายได้จากภาษีจำนวนมหาศาล ซึ่งตัวเลขอาจสูงถึงปีละ 6,000-10,000 ล้านบาทนอกจากนั้นยังบั่นทอนความสามารถในการควบคุมตลาดของรัฐ ส่งผลให้การกำหนดนโยบายสาธารณสุข เช่น การลดจำนวนผู้สูบบุหรี่ทำได้ยากขึ้น ปัญหานี้ยังสร้างวงจรเศรษฐกิจใต้ดินที่เชื่อมโยงกับอาชญากรรมอื่นๆ เช่น การลักลอบสินค้าและการฟอกเงินอีกทั้ง “อัตราภาษีบุหรี่” ในประเทศไทยถือว่าสูงมาก เมื่อเทียบกับประเทศเพื่อนบ้าน เช่น ลาวหรือกัมพูชา ซึ่งเป็นแรงจูงใจสำคัญที่ทำให้เกิดการลักลอบนำเข้า นอกจากนี้การบริหารจัดการชายแดนและจุดผ่านแดนธรรมชาติที่ไม่รัดกุมก็เป็นช่องทางสำคัญที่ผู้ลักลอบใช้เส้นทางหลักของการลักลอบนำเข้า ได้แก่ ชายแดนไทย-กัมพูชา (สระแก้ว, ตราด) มีด่านผ่านแดนถาวรหลายแห่ง ใช้เครือข่ายพ่อค้าท้องถิ่นในการขนส่ง ถัดมา...ชายแดนไทย-เมียนมา (แม่สอด, ระนอง) ใช้เส้นทางลักลอบผ่านช่องทางธรรมชาติชายแดนไทย-มาเลเซีย (สงขลา, นราธิวาส)...ลักลอบนำเข้าโดยใช้เรือประมงหรือรถขนส่ง และขนส่งผ่านช่องทางออนไลน์และพัสดุไปรษณีย์...ใช้แพลตฟอร์มโซเชียลมีเดียและบริการขนส่งเอกชนพุ่งเป้าไปที่ “ส่วย” และเครือข่ายอิทธิพล “ส่วย”...คือเงินใต้โต๊ะที่เจ้าหน้าที่รัฐบางกลุ่มเรียกรับจากผู้ค้านำเข้าสินค้าผิดกฎหมาย เช่น บุหรี่ไฟฟ้าและบุหรี่เถื่อน เพื่อแลกกับการปล่อยผ่านหรือให้การคุ้มครองมีรายงานว่าเจ้าหน้าที่บางหน่วยงานมีส่วนพัวพันกับการรับสินบนและช่วยเหลือผู้ค้าลักลอบนำเข้า แน่นอนว่าจะต้องมี “นายทุน” ที่อยู่เบื้องหลังเครือข่ายบุหรี่เถื่อนที่มีอิทธิพลและสามารถใช้เงิน เพื่อให้สินค้าของตนรอดพ้นจากการตรวจสอบ ย้อนไปปลายเดือนที่ผ่านมา จิรายุ ห่วงทรัพย์ ที่ปรึกษาของนายกฯ โฆษกประจำสำนักนายกฯ ออกมาเปิดเผยเอกสารลับเกี่ยวกับฐานข้อมูลการค้า “บุหรี่ไฟฟ้า” ที่มีการลักลอบนำเข้า แอบกระจายขายในพื้นที่ชุมชน ไม่ไกลจากสถานศึกษา โดยบุหรี่ไฟฟ้าเป็นการลักลอบนำเข้ามาทั้งหมดประเด็นสำคัญมีว่ามีการสำแดงมาจากจีน แต่แจ้งว่าใช้ไทยเป็นทางผ่านไปยังประเทศอื่น จึงต้องมีการตรวจสอบว่ามีการผ่านด่านบริเวณพรมแดน หรือผ่านด่านศุลกากรบริเวณใดพบว่า มีเจ้าหน้าที่มีส่วนเกี่ยวข้องในด่านพรมแดนหลายจุดปล่อยผ่านเข้ามา แล้วมีคนรับไปขายต่อ โดยมีโกดังพักของขนาดใหญ่กระจายอยู่ทั่วประเทศส่วนในพื้นที่กรุงเทพฯมีการตรวจทั้ง 50 เขต พบว่าในพื้นที่แหล่งท่องเที่ยวมีมากกว่า 20 จุด โดยแต่ละร้านเปิดขายกันแบบไม่เกรงกลัวกฎหมาย? ทีมข่าวเฉพาะกิจ “ไทยรัฐออนไลน์” รายงานว่า บุหรี่ไฟฟ้ามีการลักลอบนำเข้า ทั้งแอบเข้ามาทางช่องทางธรรมชาติ หรือมากับตู้คอนเทนเนอร์ ทีละ 10-50 ตัน ที่ผ่านมาพบว่า เป็นสินค้าจากจีน ที่ทำการขนส่งไปยังประเทศอื่น โดยใช้ไทยเป็นทางผ่านแต่ต้องดูว่าการสำแดง เมื่อเข้ามาริมชายแดนแล้วออกไปยังประเทศที่สาม หรือเข้ามาในไทยเท่าที่มีข้อมูลในตอนนี้ ขบวนการลักลอบขนบุหรี่ไฟฟ้าเข้าไทย มีจุดพักของตามริมชายแดน ทั้งฝั่งตะวันตก ตะวันออก และภาคเหนือ แล้วขนย้ายออกมาเป็นแบบกองทัพมด ซึ่งสินค้า 1 ลัง บรรจุบุหรี่ไฟฟ้าได้เป็นพันชิ้น เมื่อผ่านแดนเข้ามาแล้วมีคลังสินค้าฝั่งไทยพักของไว้อีกทอดโดยมีการทำเป็นขบวนการขนาดใหญ่ แอบตั้งคลังสินค้าครอบคลุมพื้นที่แต่ละภาคน่าสนใจว่า “ร้านขายบุหรี่ไฟฟ้า” แม้มีขนาดเล็ก เช่น ตามตลาดนัด หรือริมถนน ต้องจ่ายส่วยเดือนละ 1,000-5,000 บาท ให้กับเจ้าหน้าที่ท้องถิ่น ไม่รวมร้านขนาดใหญ่ที่เป็นยี่ปั๊ว ต้องจ่ายเดือนละ 100,000 บาท เพราะบุหรี่ไฟฟ้าในตลาดมีราคาสูงตั้งแต่ 500-20,000 บาทในเอกสารลับยังระบุถึงการลักลอบนำเข้าบุหรี่ไฟฟ้าด้วยว่า ส่วนใหญ่มาทางด่านทางภาคใต้ ขณะที่ลักลอบเข้ามาทางเรือมากสุดโซนภาคตะวันออก ขณะที่บางแห่งมีการแจ้งว่าเป็นสินค้าผ่านแดน เพื่อส่งไปยังประเทศที่ 3 แต่มีการลักลอบเปิดตู้นำออกมามากสุดในพื้นที่ริมชายแดนภาคตะวันออก เขตติดต่อประเทศลาว ตอกย้ำ “บุหรี่เถื่อน” แพร่ระบาด สาเหตุหลักมาจากการบังคับใช้กฎหมายที่ยังไม่เข้มแข็งพอ เช่น บทลงโทษไม่สามารถป้องปรามผู้กระทำผิดได้ อีกทั้งยังมีเครือข่ายที่มีระบบการจัดจำหน่ายแบบมืออาชีพที่ยากจะสกัดกั้น ผู้รู้ในแวดวงสะท้อนทางออกแนวทางแก้ไขปัญหาไว้ว่า...เร่งด่วนต้องเพิ่มมาตรการปราบปรามและตรวจสอบเจ้าหน้าที่รัฐ สร้างระบบตรวจสอบที่โปร่งใส ลดการทุจริตของเจ้าหน้าที่ พร้อมๆกับใช้เทคโนโลยีติดตามสินค้า ใช้ระบบสแกนและติดตามบุหรี่เถื่อนที่นำเข้าผ่านช่องทางออนไลน์... ปรับโครงสร้างภาษีและกฎหมาย ปรับอัตราภาษีบุหรี่ให้สมดุล เพื่อลดแรงจูงใจในการนำเข้าบุหรี่เถื่อนแต่ต้องระวังมาตรการเตะหมูเข้าปากหมา? ที่สำคัญ...ให้ความรู้ประชาชน รณรงค์ให้เยาวชนและผู้บริโภคตระหนักถึงอันตรายของ “บุหรี่ไฟฟ้า” และ “บุหรี่เถื่อน” บทสรุปปัญหา “ส่วย” บุหรี่ไฟฟ้าและบุหรี่เถื่อนในไทยเป็นปัญหาที่เกี่ยวข้องกับทั้งเศรษฐกิจ อิทธิพลเครือข่ายใต้ดินและสุขภาพของประชาชน หากไม่มีมาตรการที่จริงจังและเข้มงวด ปัญหานี้จะยิ่งขยายตัว...สร้างผลกระทบระยะยาวต่อสังคมไทยคลิกอ่านคอลัมน์ “สกู๊ปหน้า 1” เพิ่มเติม
