คำถามที่ 100 ในหนังสือ “101 คำถามสามก๊ก” (หลี่ฉวนจวินและคณะ เขียน ถาวร สิกขโกศล แปล สำนักพิมพ์มติชน พ.ศ.2556) ทำไมปัญญาชนยุคสามก๊กส่วนมาก จึงมีความคิดว่าควรหาความสุขให้ทันเวลาโจโฉมีร้อยกรองบทหนึ่ง ชื่อ “ต่วนเกอสิง-ลำนำเพลงสั้น” (ทวีป วรดิลก แปลไว้ไพเราะมาก) ดังต่อไปนี้ ดื่มสุราพลางขับศัพท์บรรสาน ชีวิตคนจะยืนนานสักเพียงไหน ดุจน้ำค้างอรุณรางเหือดหายไป วันครรไลมีแต่ทุกข์สุขน้อยนิด ควรจะร้องเพลงสราญหาญเหิมฮึก หากสำนึกในกมลอับจนจิต สิ่งใดเล่าระงับทุกข์สุขสมคิด เทพสุราปลดปลิดได้ดังใจ... เดือนกระจ่างส่องสว่างดาวบางตา เห็นวิหคเหินฟ้าสู่ทิศใต้ เจ้าบินวนสามหนรอบต้นไม้ กิ่งใดหนอเกาะได้สมใจภักดิ์ อันขุนเขามิหน่ายสูงเสียดฟ้าไกล มิหน่ายลึกทะเลใหญ่ได้ตระหนักหวังมีมิตรทั่วหล้ามาพร้อมพรัก เยี่ยงโจวกงสูงศักดิ์คายข้าวปลา... อาจารย์ถาวร ผู้แปล เขียนเชิงอรรถอธิบายเพิ่มเติมว่า ตัวบทภาษาจีนมีใจความว่าโจโฉปรารถนาจะเอาเยี่ยงโจวกง (รัฐบุรุษต้นราชวงศ์โจว) เมื่อทราบข่าวแขกมาเยือน แม้กำลังกินข้าวอยู่ ก็รีบคายข้าวออกมาต้อนรับ ทำให้มีคนเก่งจากทุกสารทิศมาร่วมงานด้วยสาระสำคัญของลำนำเพลงสั้นบทนี้...เน้นหนัก...โจโฉหวังว่าจะมีคนเก่งจำนวนมากมาร่วมงานใหญ่ รบรวมแผ่นดินกับตน เป็นความกระหายอยากได้คนเก่งแต่ลำนำเพลงสั้นบทที่เขียนรำกันเรียกแขก กระหายเพื่อนนี้ กลับมีพลังสูงสุดอยู่ในบทนำต้น...ดื่มสุราพลางขับศัพท์บรรสาน ชีวิตคนจะยืนนานสักเพียงไหน โจโฉแสดงอารมณ์ใคร่รีบหาความสุข หรือทำงานใหญ่ให้สำเร็จทันเวลา เพราะชีวิตมนุษย์สั้นน้อยนิดปลายราชวงศ์ฮั่นตะวันออกนั้น การเมืองวุ่นวาย สังคมสั่นคลอน ผู้มียศศักดิ์ไม่มั่นคง เช้าไม่อาจประกันได้ว่าจะรอดไปถึงค่ำ ตั๋งโต๊ะ ซัวหยง อ้องอุ้น ล้วนพบจุดจบอย่างรวดเร็วไปในการช่วงชิงอำนาจปัญญาชนผู้มีชื่อเสียงวิ่งหาที่พึ่ง ไปอยู่กับขุนศึกผู้มีอำนาจ แต่ก็ยากที่จะรักษาชีวิตไว้ได้ ขงหยง เอี้ยวสิ้ว จีคาง ล้วนถูกประหาร ส่วนปัญญาชนชั้นล่าง และชาวบ้านยิ่งไร้ที่พึ่งต้องร่อนเร่ บ้างตายกลางถนนผู้คนตายในยุคจลาจลนี้มากมายประมาณมิได้ โจโฉเขียนไว้ในกวีนิพนธ์อีกบทหนึ่งว่า “กระดูกขาวพราวทุ่งถิ่น พันลี้สิ้นเสียงไก่ขัน” เป็นภาพอันน่าสลดรันทดใจทั้งยังมีโรคระบาดที่ผู้คนหวาดผวาเกิดติดต่อกันแรมปี ร่วมกับไฟสงคราม ช่วงปลายราชวงศ์ฮั่น ราชวงศ์วุ่ย และจิ้น ในพงศาวดารมีข้อความทำนองเมืองหลวงเกิดโรคระบาดใหญ่บทความของโจผีบทหนึ่ง “รัชศกเจี้ยนอาน ปีที่ 22 (ค.ศ.217) เกิดโรคระบาดใหญ่ ตายยกครอบครัว หรือตายหมดทั้งตระกูล เกิดปรากฏการณ์ทุกบ้านมีศพสุดโศกา ทุกเคหามีเสียงโศกร่ำไห้บทสรุปของคำตอบคำถามนี้...ด้วยเหตุที่ชีวิตเปราะบางเช่นนี้ จึงไม่มีสิทธิ์จะมั่งคั่งสูงศักดิ์ได้ ชีวิตจึงมีค่าควรถนอมสูงสุด ความคิดหาความสุขให้ทันเวลา วันนี้มีเหล้าวันนี้ดื่ม จึงเป็นสิ่งที่ทุกคนตระหนักขึ้นเองเหล่านี้คือเรื่องราวในยุคสามก๊กและราชวงศ์จิ้น เมื่อราวๆ 1,800 ปีที่แล้ว อย่าเผลอคิดว่า เป็นเรื่องราวที่กำลังเกิดขึ้นในยุคสมัยปัจจุบันอือ! หรือว่าสหรัฐฯ โซเวียต จีน ก็สามก๊กเหมือนๆกัน ประเทศเล็กน้อยก็ถูกหางเลขสงครามเท่าๆกันส่วนเรื่องผู้นำสหรัฐฯไล่ผู้นำยูเครนออกจากทำเนียบขาว ข้าวปลาที่เตรียมเลี้ยงแขกเมืองก็ไม่ยอมให้กินนั้น จะทำให้คิดได้ว่า โจโฉกับทรัมป์ ชีวิตลงท้ายเหมือนกันโจโฉเป็นคนกระหายเพื่อน หาเพื่อน จึงเป็นก๊กผู้ชนะ ส่วนทรัมป์ ผู้ยิ่งใหญ่ที่ไม่ต้องการใครเป็นเพื่อน ใครจะกล้าเชื่อว่า ลงท้ายกลายเป็นวีรบุรุษผู้หยุดสงครามโลก...กิเลน ประลองเชิงคลิกอ่านคอลัมน์ “ชักธงรบ” เพิ่มเติม
