ผมได้รับข่าว คุณนุกูล ประจวบเหมาะ อดีตผู้ว่าการธนาคารแห่งประเทศไทย อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงคมนาคม วัย 93 ปี ได้ถึงแก่อนิจกรรมเมื่อวันอาทิตย์ที่ 5 กุมภาพันธ์ 2566 ด้วยความรู้สึกอาลัยเป็นอย่างยิ่ง ผมขอแสดงความเสียใจกับครอบครัวของ คุณนุกูล ประจวบเหมาะ ไว้ตรงนี้ ขอให้ดวงวิญญาณของท่านไปสู่สรวงสวรรค์ผมรู้จักกับ คุณนุกูล ในสมัยที่ท่านเป็น ผู้ว่าการแบงก์ชาติ โดยมี คุณสุนิสา แฮนค็อก คอลัมนิสต์ แมวมอง ใน นสพ.บางกอกโพสต์ และ วารสารการเงินธนาคาร ซึ่งสนิทสนมกับท่านผู้ว่าการนุกูลชวนไปร่วมรับประทานอาหารสนทนากับ ท่านผู้ว่าการนุกูล ค่อนข้างบ่อย โดยมี แม่ลูกจันทร์ ซึ่งสมัยนั้นก็อยู่ นสพ.บางกอกโพสต์ ไปร่วมด้วยทุกครั้ง จนมีความสนิทสนมกับท่านพอสมควร ทุกครั้งที่ไปรับประทานอาหารที่แบงก์ชาติ คุณนุกูลจะเชิญผู้บริหารระดับสูงของแบงก์ชาติมาร่วมด้วยทุกครั้ง ทำให้ผมได้รู้จักกับผู้บริหารแบงก์ชาติมากพอสมควรคุณนุกูล เป็นผู้ว่าการแบงก์ชาติที่นายแบงก์ทุกคนกลัว บอกว่าท่านเป็นคนดุ แต่ ผู้ว่าการนุกูล ที่ผมรู้จักและมีโอกาสสนทนาด้วยบ่อยครั้ง กลับเห็นว่าท่านเป็นคนใจดีมากทีเดียวและเป็นกันเอง ในหนังสือ “นุกูล ประจวบเหมาะ ชีวิตที่คุ้มค่า” ของ คุณนุกูล ก็บันทึกไว้ว่า “ไม่ว่าผมจะทำงานในหน่วยงานไหน ผู้ใต้บังคับบัญชามักพากันเกรงกลัวและว่าผมเป็นคนดุ แต่คนที่มีโอกาสทำงานใกล้ชิดกับผม กลับเห็นว่าผมเป็นคนใจดี บางครั้งก็ขี้สงสารคน”คุณนุกูล เป็น ผู้ว่าการแบงก์ชาติ เมื่อวันที่ 1 ตุลาคม 2522 โดย พล.อ.เกรียงศักดิ์ ชมะนันทน์ นายกฯสมัยนั้นบังคับให้เป็น หลังจากที่ ดร.เสนาะ อูนากูล ลาออก เพราะมีปัญหาสุขภาพ ท่ามกลางสารพัดวิกฤติทางเศรษฐกิจและการเงินที่รุมเร้าประเทศไทย ปี 2521-2523 เงินเฟ้อไทยพุ่งขึ้นจาก 9% เป็น 19.6% น้ำมันดิบราคาเพิ่มขึ้นจากบาร์เรลละ 12.7 เหรียญ เป็น 31.7 เหรียญ ส่งผลให้ไทยขาดดุลการค้ามากมาย ทำให้ต้องมีการลดค่าเงินบาทถึงสองครั้ง ครั้งแรกเดือนพฤษภาคม 2524 ลดจาก 20.775 บาท เป็น 21 บาทต่อดอลลาร์ พอถึงเดือนกรกฎาคม 2524 ก็ต้องลดค่าเงินบาทลงอีกเป็น 23 บาทต่อดอลลาร์ พร้อมกับยกเลิก Daily Fixing เป็นการลดค่าเงินบาทครั้งใหญ่เป็นครั้งแรก ทำให้ถูกหนังสือพิมพ์โจมตีเป็นอย่างมากปัญหาใหญ่อีกปัญหาหนึ่งในสมัย ผู้ว่าการนุกูล ก็คือ ปัญหาบริษัทเงินทุนหลักทรัพย์และเครดิตฟองซิเอร์ สมัยนั้นกระทรวงการคลังอนุญาตให้มีการตั้งขึ้นมากมาย แต่ไม่มีกฎเกณฑ์ควบคุมที่ดี ปี 2520 มีบริษัทเงินทุนและหลักทรัพย์ที่ได้รับอนุญาตมากถึง 130 บริษัท บริษัทเครดิตฟองซิเอร์อีก 33 บริษัท ช่วงปี 2520-2521 เป็นช่วงที่ตลาดหุ้นไทยเฟื่องฟูมาก มีการเก็งกำไรและปั่นหุ้นกันอย่างรุนแรงในที่สุดกลางปี 2522 บริษัทราชาเงินทุน ก็ต้องปิดกิจการลงเป็นรายแรกและส่งผลกระทบเป็นลูกโซ่ในหนังสือชีวิตที่คุ้มค่า คุณนุกูล เล่าว่า วันหนึ่ง คุณเริงชัย มะระกานนท์ ผอ.ฝ่ายสถาบันการเงินมาบอกว่า บริษัทเงินทุนหลักทรัพย์พัฒนา หรือ บริษัทตึกดำ ซึ่งมี คุณบุญชู โรจนเสถียร ถือหุ้นอยู่ด้วย กำลังจะล้มละลาย วิธีแก้ไขมีวิธีเดียวคือ ขอให้ธนาคารกรุงเทพเข้ามาโอบอุ้ม เมื่อธนาคารกรุงเทพตกลงเข้าโอบอุ้ม คุณเริงชัย กลับนำข่าวร้ายมาบอกว่า แผนที่จะให้ ธนาคารกรุงเทพเข้ามาโอบอุ้มบริษัทตึกดำใช้ไม่ได้เสียแล้ว “เพราะตอนนี้มีบริษัทเงินทุนหลักทรัพย์อีกหลายแห่งกำลังจะล้มละลาย” ดังนั้น จึงต้องเปลี่ยนแผนใหม่ช่วงที่ คุณนุกูล เป็น ผู้ว่าการแบงก์ชาติ ได้แก้ไขปัญหาและได้วางรากฐานใหม่ให้กับแบงก์ชาติและระบบการเงินไทยมากมาย แต่สุดท้ายก็ต้องแตกหักกับ คุณสมหมาย ฮุนตระกูล รัฐมนตรีคลัง คุณสมหมายบีบให้คุณนุกูลลาออก แต่คุณนุกูลไม่ยอมลาออก เพราะเห็นว่า จะเป็นแบบอย่างที่ไม่ดี ผู้ว่าการต้องอยู่ภายใต้การครอบงำเป็นที่พอใจของนักการเมืองจึงจะอยู่ได้ ในที่สุด คุณสมหมาย ก็เสนอ ครม.ปลดออกเมื่อวันที่ 11 กันยายน 2527 นี่คือแบบอย่างที่กล้าหาญของ ผู้ว่าการแบงก์ชาติ ที่ชื่อ นุกูล ประจวบเหมาะ.“ลม เปลี่ยนทิศ”
