ผมเพิ่งดูการ์ตูนหมีพูห์ ตั้งใจดูจนจบตอน พอจับเค้าได้ คุณหมีพูห์ ซื่อไร้เดียงสาน่ารัก รับงานเขียนประกาศหาหางเพื่อนวัว (ที่หาย) แต่เขียนออกมาเป็นเรื่องตัวเอง หมีหิวน้ำผึ้งเรื่องแบบนี้ สำนวนไทยว่า ไปไหนมา สามวาสองศอกเจอหนังสือชื่อ “เต๋ากับหมีพูห์” (เบนจามิน ฮอฟฟ์ เขียนมนต์สวรรค์ จินดาแสง แปล สำนักพิมพ์มติชน ปี 2552) ในตู้หนังสือลูก สะดุดใจ “เต๋า” นั้น เป็นปรัชญาจีน ลึกซึ้งและยากมากมาอยู่คู่กับเรื่องหมีพูห์ ง่ายๆไร้เดียงสาได้ยังไงคนเขียนเดินเรื่องเป็นเพื่อนคุยกับหมีพูห์ ครั้งหนึ่งขอให้หมีพูห์ ร้องเพลงประจำตัว“ได้เลย” หมีพูห์ว่า กระแอมนิดหน่อย ก่อนร้อง“ขนมเอยขนมครก เกิดเป็นนกไม่บินก็สิ้นท่า มีปัญหาลับสมองลองถามมา จะตอบว่า ขนมครกขนมครก” ถ้ายังจับทางหมีพูห์ไม่ถนัด ลองฟังเพลงบทที่สอง...“ขนมเอยขนมครก ปลาขึ้นบกก็ตายหงายอ้าซ่า มีปัญหาลับสมองลองถามมา จะตอบว่าขนมครกขนมครก” น่าจะชัดขึ้นอีกหน่อยแต่ถ้ายังไม่เข้าใจ ก็คงต้องอ่านงานเขียนของจวงจื๊อ (ศิษย์เล่าจื๊อ) (สำนวนแปลนี้ ไพเราะ งดงาม และเนื้อหาแตกต่างกว่า กว่าที่ผมเคยอ่านมาก่อน)ฮุ๋ยจื๊อกล่าวแก่จวงจื๊อว่า “ข้าพเจ้ามีต้นไม้ใหญ่ต้นหนึ่ง ไม่มีช่างไม้คนใดตัดมันทำเป็นท่อนซุงได้ กิ่งและลำต้นของมันงอหงิก แข็ง เหนียว ปกคลุมไปด้วยโหนกโปนตะปุ่มตะปํ่า จะหาช่างก่อสร้างคนใด เหลือบแลมันมิได้เลยคำสอนของท่านก็เช่นกัน เปล่าประโยชน์ไร้คุณค่า จึงไม่มีผู้ใดสนใจมันเลย“ท่านคงจะรู้” จวงจื๊อตอบว่า แมวเก่งเรื่องการจับเหยื่อมาก เวลาที่มันหมอบอยู่ มันจะกระโจนเข้าหาเหยื่อได้จากทุกทิศทาง และจะไล่กวดอะไรก็ตามที่มันต้องการได้ทันแต่เมื่อใดก็ตาม ที่ความสนใจเพ่งอยู่ในการนั้น มันจะถูกตาข่ายจับตัวได้โดยง่ายในทางกลับกันตัวจามรีอันใหญ่โตนั้น จับได้ยาก เอาชนะได้ยาก เพราะมันยืนปักหลักราวกับหินผา หรือก้อนเมฆบนท้องฟ้า แต่แม้มันจะแข็งแรงแค่ไหน มันก็ไม่อาจจับหนูได้ท่านบ่นว่าต้นไม้ของท่านไม่มีค่าเลยในฐานะท่อนซุง แต่ท่านหาประโยชน์จากร่มเงาที่มันให้ได้นี่นา ด้วยการพักผ่อนใต้ร่มเงากิ่งก้านของมัน เดินเล่นใต้ต้นของมันในเมื่อมันไม่อาจถูกขวานแผ้วพานใดๆ แล้วจะมีอะไรคุกคามการดำรงคงอยู่ของมันได้อีกเล่า มันจะไร้ประโยชน์สำหรับท่านเฉพาะเมื่อท่านอยากเปลี่ยนแปลงมันให้เป็นสิ่งอื่นและไม่ได้ใช้ประโยชน์จากมัน ด้วยวิถีทางอันเหมาะสมต่างหากอ่านเรื่องจวงจื๊อจบ ผมเริ่มเข้าใจเรื่องของเต๋า จากการบอกเล่าของจวงจื๊อ เมื่อเฉียด 2500 ปีที่แล้ว ที่ผมคิดว่าเป็นปรัชญาลึกซึ้งนั้น ไปกันได้กับเรื่องของหมีพูห์ ไม่กี่สิบปีนี่เองไม่ว่าคุณจะถาม ทำไมนกไม่บิน หรือเรื่องปลาขึ้นบก คำตอบ แบบหมีพูห์ก็เหมือนเดิม “ขนมครก” คำเดียวมีคำอธิบาย...ทุกสิ่งทุกอย่างล้วนมีที่ทางและหน้าที่อันเหมาะสมของมัน แต่คนส่วนใหญ่ไม่เข้าใจ จึงติดแหง็กอยู่กับงานที่ไม่เหมาะกับตัวเอง คู่แต่งงานที่ไม่ใช่ บ้านที่ไม่น่าอยู่ อาหารอร่อยของคนหนึ่ง อาจเป็นยาพิษของอีกคนสิ่งหรูหราตระการตาน่าตื่นเต้นของคนนี้ อาจเป็นกับดักเภทภัยของคนนั้นหมู่นี้นายกประยุทธ์อารมณ์ไม่ดีบ่อยครั้ง...แต่ท่านก็น่ารัก ขอโทษทุกครั้งผมขอเสนอวิธีปรับอารมณ์ ลองหาการ์ตูนหมีพูห์ดู และร้องเพลง ขนมครก ของหมีพูห์ดูสักครั้งสองครั้ง ผมว่าท่านจะอารมณ์ดีขึ้นทันทีทันใด.ขอบคุณภาพจากสำนักพิมพ์มติชนกิเลน ประลองเชิง
