พระพุทธเจ้าเป็นนักปฏิรูปผู้ยิ่งใหญ่ สอนให้สลายสี่วรรณะ กษัตริย์ พราหมณ์ แพศย์ ศูทร สอนว่าจะขึ้นสวรรค์ลงนรกด้วยผลกรรม ไม่ใช่แค่ไปอาบน้ำในแม่น้ำคงคา บาปกรรมก็หาย ฯลฯไม่เพียงสอนคนทั่วไป ท่านยังสอนผู้มีอำนาจ ให้มีหลักในการ “ครองแผ่นดิน”สมัยที่พระพุทธเจ้าเริ่มเผยแผ่พุทธศาสนานั้น พราหมณ์วางหลักสอน พระราชาพระองค์ใด ต้องการยกระดับอำนาจเป็นจักรพรรดิ จะต้องทำพิธีบูชา “มหายัน” 5 ประการ1. อัสสเมธ ฆ่าม้า ปุริสเมธ ฆ่าคน สัมมาปาส แท่นบูชาลอดบ่วง วาชเปยะ ดื่มเพิ่มพลังชัย และ 5. นิรัคคฬะ ฆ่าทุกอย่างไม่เว้นถ้าไม่รู้ว่าฆ่าม้า พระราชาจะยิ่งใหญ่ได้อย่างไร...นึกถึงบางตอนในรามเกียรติ์ พระรามปราบทศกัณฐ์ได้แล้ว ก็ทำพิธีอัสสเมธ ปล่อยม้าเสี่ยงทาย ในกองทัพที่ตามม้า ไปตามบ้านเมืองต่างๆ มีหนุมาน ทหารเอกด้วยทุกบ้านเมืองที่ม้าไป ถ้าไม่ยอมศิโรราบ ก็ต้องทำสงคราม เขตแดนแว่นแคว้นพระรามก็ขยายใหญ่โตพระพุทธเจ้าปฏิรูปสูตรการปกครองแผ่นดิน ด้วยการเปลี่ยนสูตร มหายัญ 5 มาเป็นสูตรราชสงเคราะห์ ผู้ปกครองจะพึงสงเคราะห์รวมใจ มหาชน 4 ประการ(หนังสือ ถ้าสูงอายุเป็น ก็น่าเป็นผู้สูงอายุ สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ.ปยุตโต ธรรมทานเพื่อการศึกษาธรรม มูลนิธิบรรจงสนิท-สหปฏิบัติ คณะโยมศรัทธา เม.ย.2560)1. สัสสเมธัง ปรีชาสามารถฉลาดในการบำรุงพืชพันธุ์ธัญญาหาร ส่งเสริมการเกษตร2. ปุริสเมธัง ปรีชาสามารถฉลาดในการบำรุง ข้าราชการ ทั้งทหาร และพลเรือน ส่งเสริมคนดีมีความสามารถ ผู้ฉลาดขยันมั่นคงซื่อตรงในกิจหน้าที่ ให้ประชาชนมีความมั่นใจ3. สัมมาปาหัง ปรีชาสามารถฉลาดในการผูกผสานรวมใจประชาชน ด้วยการส่งเสริมสัมมาชีพ เช่น ให้กู้ยืมเงินทุนไปสร้างตัวในพาณิชยกรรม และในการประการต่างๆ ช่วยให้คนจนตั้งตัว ให้คนล้มฟื้นตัวได้4. วาชไปยัง มีวาจาดูดดื่ม พูดจาปราศรัยเข้าถึงกันกับประชาชน ด้วยน้ำใจห่วงใยชาวประชาชน รับรู้ปัญหา รับฟังปัญหา ให้มีการสื่อสารอวยธรรมอำนวยปัญญาเร้าเตือนคนทุกหมู่เหล่าให้ใส่ใจปฏิบัติหน้าที่ของตนอย่างจริงจังสุจริต ให้สัมฤทธิผลดี ที่จะให้สังคมประเทศชาติเจริญพัฒนาสุขสันต์มั่นคง และให้ทุกตัวบุคคลมีการพัฒนาชีวิตของตนพระพุทธเจ้า ไม่ได้ตัดยัญที่ 5 ของพราหมณ์ คือ นิรัคคฬะ ออกไป แต่ท่านเอามาใช้แสดงผลของสูตรการปกครองแผ่นดิน...เปลี่ยนความหมายจากคำว่า ฆ่าทุกอย่างไม่เว้นมาเป็นความหมายในทางบวก “ไม่มีลิ่มกลอน =ไม่มีขีดคั่น ทั่วทั้งหมด”เมื่อผู้ปกครอง ทำตามสูตรราชสังคหวัตถุ จัดการบ้านเมืองตามสี่ข้อแรกสำเร็จดีแล้ว บ้านเมืองก็จะมั่งคั่งมั่นคง จนประชาชนอยู่กันมีความสุขอย่างมั่นใจ ถึงขั้นที่บ้านเรือนไม่ต้องลงลิ่มกลอนครอบครัวสุขสันต์ พ่อแม่สรวลเสกับลูก ให้บุตรน้อยโลดเต้นบนอก ร่าเริงเบิกบานใจพรั่งพร้อมด้วยกันตั้งใจอ่าน ทั้งสี่ข้อในสูตรการปกครองแผ่นดิน ทุกรัฐบาล ทั้งผู้นำผู้ตาม ก็ดูจะพยายามทำ รัฐบาลทหารจะตกหล่นบ้าง บางข้อ อย่างข้อวาจาดูดดื่มใจแต่ขึ้นชื่อว่าทหาร ก็พูดจาแบบทหาร ตรงไปตรงมา มึงวาพาโวย จับกระแสได้ถึงความจริงใจ ไม่ปากอย่างใจอย่าง เหมือนนักการเมืองส่วนข้อที่ห้า ข้อสุดท้าย ทำให้ทุกบ้านไม่ต้องใส่ลิ่มกลอน... หมายความว่า ทั้งบ้านเมืองไม่มีขโมย...นั้น ดูเหมือนคนไทยจะทำใจ รอพระศรีอาริย์อดใจรอไป วันไหน ใครอยากได้อะไร ไปสอยได้ที่ต้นกัลปพฤกษ์ สี่มุมเมือง ก็วันนั้น.กิเลน ประลองเชิง
