หลังเป็นข่าวครึกโครมกรณีสื่อโซเชียลดังระดับโลก อย่าง 'เฟซบุ๊ก' ผู้ใช้ถูกล้วงข้อมูลไปจำนวนเกือบ 90 ล้านรายในอเมริกา เรื่องลุกลามเป็นภัยร้ายแรงมากเพราะข้อมูลดังกล่าวถูกบริษัทชื่อดังอย่าง Cambridge Analytica นำข้อมูลส่วนตัวของผู้ใช้งาน และอาจจะนำข้อมูลของผู้ใช้อื่นๆ ไปทำอะไรแบบที่เราไม่รู้
ล่าสุดมาร์ค ซัคเคอร์เบิร์ก ซีอีโอชื่อดังถูกเรียกมาให้การต่อวุฒิสภาสหรัฐฯ ต่อกรณีข้อพิพาทดังต่างๆ มากมาย รวมถึงกรณีถูกกล่าวหา หลายอย่างซีอีโอหนุ่มก็ตอบได้ไม่เคลียร์
คำถามใหญ่ก็คือ คุณอยากรู้ไหม ที่เราๆ บ้าคลั่งเล่นเฟซบุ๊กกันอยู่ เฟซบุ๊กเก็บข้อมูลอะไรเราไปบ้าง เรื่องนี้ ธาม เชื้อสถาปนศิริ นักวิชาการได้เขียนเฟซบุ๊กส่วนตัวไว้น่าสนใจถึงเรื่องนี้ ในหัวข้อ 'เฟซบุ๊ก' เก็บข้อมูลอะไรบ้าง? ดังนี้
'เฟซบุ๊ก' เก็บข้อมูลอะไรบ้าง?
ข่าวอื้อฉาว เรื่องข้อมูลบัญชีเฟซบุ๊ก 87 ล้านรายในอเมริกาถูกล้วงโดยบริษัทวิจัยทางการตลาดและการเมือง Cambridge Analytic เมื่อสมัยการเลือกตั้งประธานาธิบดีสหรัฐฯ อันเป็นเหตุให้ ผลการเลือกตั้ง ถูกกำหนดและแทรกแซงข่าวสารและโลกทัศน์ของชาวอเมริกัน ทำให้ นายโดนัล ทรัมป์ ได้เป็นผู้นำประเทศ
อันเป็นเหตุให้นายมาร์ค ซัคเคอร์เบิร์ก ถูกสมาชิกวุฒิสภาคองเกรส เรียกเข้าพบ เพื่อไต่สวนข้อเท็จจริงที่เกิดขึ้น ที่เป็นข่าวฮือฮาไปทั่วโลก นั้น สะท้อนว่า "เฟซบุ๊กไม่ได้มีระบบที่ปลอดภัย" และแน่นอนว่า สินทรัพย์ที่แท้จริงของเฟซบุ๊กที่โดนเพ่งเล็งโดยบริษัทวิจัยการตลาด เอกชน และรัฐบาลต่างประเทศ คือ ข้อมูลความเป็นส่วนตัวของเรานั่นเอง!
การที่เราเล่นเฟซบุ๊ก เราก็ควรรู้ว่า ระบบเฟซบุ๊กนั้นเก็บข้อมูลส่วนตัวอะไรของเราเอาไว้บ้าง เช่น
ข้อมูลพื้นฐาน (identity) อย่าง
1. ชื่อ-นามสกุล (ชื่อเล่น นามแฝง)
2. อีเมล (ที่ใช้ลงทะเบียน และอีเมลสำรอง)
3. เบอร์โทรศัพท์มือถือ (เพื่อยืนยันตัวตน)
4. ข้อมูส่วนตัว เช่น สถานภาพสมรส อาชีพ ถิ่นลำเนาเกิด ที่อยู่ (แล้วแต่ว่าจะบอกไหม)
5. บัญชีเพื่อน
...
นี่เป็นข้อมูล ที่ใช้ในการ "พิสูจน์ตัวตน" และมันสามารถนำไปใช้ในการเชื่อมโยงกับบัญชีสื่อสังคมออนไลน์อื่นๆ ที่คุณใช้จดทะเบียน ลงทะเบียน สมัครสมาชิกทั้งหมด
ข้อมูลลักษณะทางจิตวิทยา (psycho graphics) เช่น
1. เพศ
2. อายุ
3. ความสนใจ (กีฬา บันเทิง ดารา กิจกรรม งานอดิเรก พรรคการเมือง หนัง เพลง ศิลปะ สถานที่ท่องเที่ยว ศาสนา)
4. ลักษณะทางจิตวิทยา เช่น
... แบบทดสอบทางจิตวิทยาตัวตน
... แบบทดสอบทางอารมณ์ต่างๆ ที่คุณมักเป็น
... แบบทดสอบทางด้านปฏิกิริยาต่อสังคม
ข้อมูลส่วนตัว (privacy data) เช่น
1. คลังภาพ (ส่วนตัว หรือ สาธารณะ)
2. กรุ๊ปที่คุณเป็นสมาชิก
3. เพจที่คุณเป็นแอดมิน
4. บันทึกที่คุณเก็บเอาไว้อ่านในภายหลัง
5. เกม หรือ แอปพลิเคชัน ที่คุณเชื่อมต่อ ติดตั้งในมือถือ
6. คุกกี้ (บันทึกการเข้าออกเว็บไซต์ หรือ เพจต่างๆ ในบราวเซอร์ที่คุณใช้)
ข้อมูลลักษณะทางบุคลิก (personal traits) หรือ ที่เรียกว่า OCEAN
1. การเปิดรับประสบการณ์ต่อเรื่องต่างๆ
2. ความพิถีพิถันในการ คัดเลือก คัดเก็บ บันทึก หรือ เขียน-ลบ-แก้ไข สิ่งต่างๆ
3. ความสนใจต่อสิ่งภายนอก
4. ความยินยอมเห็นใจต่อสิ่งต่างๆ
5. ความไม่เสถียรทางอารมณ์
เหล่านี้ ทราบได้ จาก "พฤติกรรมการเล่น - ใช้ - ส่องเฟซบุ๊ก" ของเรา
นอกจากนี้ เฟซบุ๊ก ยัง มีโปรแกรมวิเคราะห์ ลักษณะและข้อมูลการสื่อสารของเรา ที่ทำให้มันเรียนรู้จักตัวตนเราว่า
1. เรามักโพสต์อะไร ในเนื้อหา ภาษา โทน มุมมองอย่างไร (ผ่านโปรแกรมวิเคราะห์ภาษา) และในเวลาเท่าไร วันไหน บ่อยที่สุด
2. รู้ว่าเราอยู่ที่ไหน ในเวลาไหน (โปรแกรมแมสเซ็นเจอร์ จะเปิดพิกัดแผนที่ ตำหน่งจีพีเอส ตลอดเวลา แม้ว่าเราจะไม่เปิดเอาไว้ก็ตาม)
3. คลังรูป ในกล้องโทรศัพท์มือถือ (มันเข้าถึง ภาพ รูปทุกใบในมือถือ ในเมมโมรี่ ทุกภาพแคปเจอร์หน้าจอที่เราบันทึกเอาไว้ ทุกวิดีโอที่เราถ่ายและบันทึกเอาไว้)
4. ทุกการอ่านโพสต์ ทุกการคอมเมนต์แสดงความเห็น ทุกการกดแท็กเพื่อนหรือคนในครอบครัว
5. ทุกสถานที่ที่เราเช็กอิน บอกชาวโลกและเพื่อน (ต่อให้เราไม่เช็กอิน มันก็รู้อยู่ดี ผ่านโปรแกรมแมสเซ็นเจอร์ที่เราติดตั้งเอาไว้)
6. ทุกไฟลท์เครื่องบินที่เราบอกว่าเรากำลังจะไปไหน
7. ทุกสินค้นโฆษณา ที่เราเข้าชม ในเว็บไซต์ (อีคอมเมิร์ซต่างๆ)
8. ทุกบทสนทนา ที่อยู่ในแมสเซ็นเจอร์ที่เราคุยกับเพื่อน หรือพ่อค้า แม่ค้าออนไลน์ (นั่นเอาไว้ใช้ในการวิเคราะห์ระบบโฆษณาที่จะไหลผ่านหน้านิวส์ฟีดเรา ในระยะ 3 วันถัดไป)
9. ไมโครโฟนมือถือ และกล้องหน้า มันสามารถเข้าถึง และเปิดบันทึกข้อมูลเมื่อไรก็ได้ โดยที่เราไม่รู้ตัว และไม่ต้องขออนุญาต-เท่าที่มันอยากจะเข้าถึง
10. ทุกเกมที่เราไปเล่นบนเว็บไซต์ (ที่มีการเชื่อมโยงบัญชีกับเฟซบุ๊ก)
11. ทุกโรงแรมที่เราใช้บริการผ่านแอปที่เชื่อมโยงกับบัญชีเฟซบุ๊ก
12. (และต่อไป ทุกบัญชีทางการเงิน ที่เราเชื่อมโยงกับเฟซบุ๊ก)
ทุกครั้งที่เราคิดว่าเราลบโพสต์ ลบแฟ้มรูป ลบข้อมูล เขียนใหม่ อีดิทใหม่ หรือ โพสต์อะไรก็ตามที่เปลี่ยนใจลบในภายหลัง
...
เฟซบุ๊กไม่เคยลบ แต่จะเก็บข้อมูลเหล่านั้นเอาไว้ในการวิเคราะห์เชิงลึกถึงอุปลักษณะนิสัยของเรา ในเชิงชีวิตส่วนตัว ชีวิตครอบครัว และชีวิตสาธารณะ
ภาพถ่ายทุกใบ ของ ผู้คน เพื่อน สมาชิกครอบครัว มันบันทึกและเอาไว้ใช้ในการวิเคราะห์อารมณ์ อายุ เพศ สุขภาพ และแนวโน้มของพฤติกรรมทางสังคม และสามารถนำไปใช้เป็นฐานข้อมูลกล้องระบบวงจรปิด เข้ากันกับฐานข้อมูลภาพกล้องจราจร และสถานที่สาธารณะอื่นๆ เพื่อเชื่อมโยงเข้ากันกับฐานข้อมูลส่วนกลาง ของความมั่นคง ทางการทหาร และทางการตลาดได้หมด
มันรู้ทุกอย่าง ที่คุณรู้ และรู้มากกว่า ที่คุณคิด นั่นคือสิ่งที่เฟซบุ๊กเก็บเป็นข้อมูลและนำเอาไปใช้ในการ
1. กำหนดข่าวสารในตอนเช้า แต่ละนาที ที่คุณจะเห็น
2. กำหนดมุมมอง โลกทัศน์ วิธีการที่คุณจะอารมณ์ดี อารมณ์เสีย กับสิ่งต่างๆ ได้
3. แทรกแซงความคิด จังหวะข่าวสาร กระตุ้นคุณ หลอกล่อคุณ ทำให้คุณติดกับดักข้อมูลข่าวสารบางอย่างได้ (เพราะมันรู้ว่า คุณรู้สึกอย่างไร แบบใด กับเรื่องแบบใด ผ่านการกดไลค์ของคุณและกดแสดงอารมณ์ของคุณ)
4. มันแทรกแซง ความคิดและการตัดสินทางการเมือง ของคุณได้ (ผ่านการกำหนดวาระข่าวสาร ผ่านนิวส์ฟีด และวงความเป็นเพื่อนและผู้ที่มีอิทธิพลต่อคุณ)
5. มันลบ หรือ ทำให้ข่าวสารบางอย่าง ถูกมองไม่เห็นได้ (ถ้ามันต้องการ ลดทอนความสำคัญของข่าวสารนั้นในประเทศคุณ) และเช่นกันในทางกลับ คือ มันเร่งสร้าง จุดกระแสข่าวสาร (เล็กๆ บางชิ้น) ให้เป็นเรื่องราวใหญ่โต ลุกลามบานปลายได้เช่นกัน
ที่มา
...