"คุณหมอ" เล่าเคส "ผู้ป่วยไข้หวัดใหญ่" กินยาปฏิชีวนะ 1 อาทิตย์ เอกซเรย์พบลม-แก๊ส เยอะจนลำไส้ใหญ่ขยายเต็มท้อง พร้อมเตือนอย่ากิน "ยาปฏิชีวนะ" โดยไม่จำเป็น
เฟซบุ๊ก เรื่องเล่าจากโรงพยาบาล โพสต์ข้อความเรื่อง "อย่ากินยาปฏิชีวนะโดยไม่จำเป็น อย่าสั่งโดยไม่จำเป็น" โดยระบุว่า ภาพขวามือ เป็นภาพเอกซเรย์ปกติ ของบริเวณท้อง ส่วนภาพซ้ายเป็นภาพของผู้ป่วยรายหนึ่งที่มีอาการปวดท้อง ท้องเสียผู้ป่วยมีประวัติเมื่อ 1 สัปดาห์ก่อน มีอาการไข้ ไอ เจ็บคอ ได้รับการตรวจวินิจฉัยว่าเป็นไข้หวัดใหญ่ แต่ได้รับยาปฏิชีวนะเป็น augmentin พอกิน 1 อาทิตย์ ก็มีอาการท้องเสีย ปวดท้อง เอกซเรย์มาก็เห็น ลม แก๊ส เต็มท้องไปหมด (ในภาพเอกซเรย์ ลมจะเห็นเป็นสีดำ) เยอะมากจนลำไส้ใหญ่ ขยายเต็มท้อง
ลักษณะนี้เกิดจากการกินยาปฏิชีวนะ ปกติในลำไส้คนเราจะมีเชื้อแบคทีเรียที่เราเรียกเชื้อประจำถิ่นอยู่ ช่วยรักษาสมดุลในร่างกาย พอเรากินยาปฏิชีวนะ โดยเฉพาะยาที่มีฤทธิ์ต่อเชื้อหลายชนิด ทำให้เชื้อประจำถิ่นส่วนหนึ่งตายไป เชื้อที่ก่อโรคได้เติบโตขึ้นแทนจนทำให้เกิดพยาธิสภาพขึ้น เกิดโรคจนกระทั่งเกิดอาการผิดปกติขึ้น โดยในเคสนี้แปลก ทั้งที่ตรวจยืนยันว่าเป็นไข้หวัดใหญ่ แต่ยังกินยาปฏิชีวนะ ที่เจอประจำคืออาการและตรวจร่างกาย ไอ เจ็บคอ มั่นใจว่าเป็นแค่หวัด
แต่คนไข้อยากได้ยาฆ่าเชื้อ ยาแก้อักเสบ (ซึ่งทั้งหมดนั้นหมายถึง ยาปฏิชีวนะ) ต้องอธิบายกันอยู่นาน กว่าจะยอมเข้าใจว่ามันไม่จำเป็นต้องกิน กินแล้วเกิดผลเสียได้ บอกกันตรงนี้เลยว่าหลายครั้งก็พูดจนเหนื่อย หรือบางครั้งก็เหนื่อยที่จะพูดแต่ในอีกมุม ก็ต้องยอมรับว่าหมอๆ เราเอง หลายท่านก็ไม่มั่นใจที่จะไม่สั่งยา ตอนผมจบใหม่ๆ ก็เป็นเหมือนกัน
...
เจ็บคอแบบไหนต้องให้ยาปฏิชีวนะ และจะมีอีกบางท่านที่สั่งๆ ไปด้วยความเคยชิน หรือด้วยความไม่รู้จริงๆ หรือตัดรำคาญ อธิบายแล้วคนไข้ไม่ยอม ดังนั้นนอกจากจะบอกคนทั่วไปตรงนี้ว่าอย่ากิน ยาปฏิชีวนะ ก็ต้องบอกหมอๆ ด้วยว่าอย่าสั่งยาปฏิชีวนะโดยไม่จำเป็น
ขณะที่ คุณหมอเจ้าของแฟนเพจ "เรื่องเล่าจากโรงพยาบาล" ได้เผยข้อมูลเพิ่มเติมกับ "ทีมข่าวไทยรัฐออนไลน์" โดยระบุว่า "ยาปฏิชีวนะ คือยาที่ฤทธิ์กับเชื้อแบคทีเรีย ดังนั้นเคสที่ต้องใช้ก็ตรงไปตรงมาคือคนที่ป่วยจากเชื้อแบคทีเรีย อย่างกรณี โควิด, ไข้หวัดใหญ่ เป็นเชื้อไวรัส การใช้ยาปฏิชีวนะก็จะไม่ได้ผล
แต่ที่ผ่านมาเรามีการใช้ยาปฏิชีวนะเกินจำเป็น เพราะพอมีไข้ ไอ เจ็บคอ จะคิดกันโดยอัตโนมัติว่าต้องกินยาปฏิชีวนะ (หรือบางคนเรียกยาแก้อักเสบ) ทั้งๆ ที่โดยส่วนใหญ่เกิดจากเชื้อไวรัส ไม่ใช่แบคทีเรีย ในทางการแพทย์เราพอจะระบุได้ว่ากรณีไหนจะเป็นการติดเชื้อแบคทีเรียด้วยการตรวจร่างกาย ดูในช่องปาก บริเวณลำคอ และต่อมทอนซิล มันจะมีลักษณะจำเพาะของมันอยู่ ถ้าเจอลักษณะดังกล่าวจึงควรใช้ยาปฏิชีวนะ".
ขอบคุณเฟซบุ๊ก เรื่องเล่าจากโรงพยาบาล