ไม่มีข่าวกล้วยแขก ที่เคยขายดีอยู่ที่ย่านนางเลิ้ง เจอพิษเศรษฐกิจ ยังขายได้เหมือนเดิมหรือเปล่า แต่พอเดาได้ตั้งแต่โควิด-19 ระบาด ผสมด้วยมีม็อบใกล้ทำเนียบบ่อยๆ ถนนแถวนั้นโล่ง รถวิ่งเร็ว
โอกาสที่เคยขายได้ตอนรถติดก็น้อยลง
กล้วยแขกนางเลิ้งมีหลายเจ้า สูตรการทอดบางเจ้าโลดโผน ผมชอบเจ้าที่ทอดแบบธรรมดา อย่างเจ้าที่ปากซอยลาดพร้าว 1 หรือเจ้าที่สะพานควาย ใกล้โรงพยาบาลเปาโลฯมากกว่า
นับแต่ทหารอ้างความสงบเรียบร้อยเข้ามาเป็นรัฐบาลหลายปีแรก บ่อนซ่องปิด หาบเร่แผงลอยริมถนน พร้อมกับกล้วยทอดสะพานควายเจ้าที่ผมคุ้นปากก็หายไป
ได้ข่าวมานานจากเพื่อนแก้วที่แม่กลอง กล้วยทอดเจ้าหน้าวัดป้อมแก้ว ทอดน้ำมันสะอาด รสชาติดี เขาคงขายดีมาก แวะไปหลายครั้งไม่เคยเจอ
เมื่อสัปดาห์ที่แล้วไปเผาศพญาติถูกพาผ่านอัมพวาไปถึงหน้าวัดดาวดึงส์ เจอโดยไม่ตั้งใจ ยายตั้งกระทะทอดขายอยู่ข้างร้านแกงเนื้อ ทั้งกล้วย ทั้งเผือก ทั้งมัน จึงได้กินถุงใหญ่
คิดถึงกล้วยแขก เปิดหนังสือภาษาคาใจ ปากพูดหูเพี้ยน (สำนักพิมพ์เพชรประกาย พ.ศ.2553) คุณสังคีต จันทนโพธิ เขียนว่า พิศวงสงสัยคาใจเรื่อยมา แขกประเทศไหน เป็นเจ้าของชื่อ กล้วย
ถามแขกอินเดียก็ส่ายหน้าบอก “แขกขายผ้า ไม่ทอดกล้วยขายนะนาย” เจออาบังแขกเฝ้ายาม ถามเขาเขาก็ตอบ “จ๋านเคยกิน จ๋านไม่รู้นะนาย” เจอแขกปากีสถานก็ได้คำตอบทำนองเดียวกัน
ตอนตามหาประวัติกล้วยแขก คุณสังคีตกำลังตามหาอดีตชื่อสถานีรถไฟหัวลำโพง
สมัยต้นกรุงรัตนโกสินทร์ ทางฝั่งซ้ายของแม่น้ำเจ้าพระยา ลึกเข้ามา 4.5 กม. สภาพเพิ่งเปลี่ยนแปลงจากป่าชายเลน เพราะน้ำทะเลหนุนเข้าถึงคลองผดุงกรุงเกษม ผ่านมหานาค ผ่านหัวลำโพง
...
อาณาบริเวณนี้เป็นทุ่งกว้างลึกถึงสีลม บางรัก ตรอกจันทน์ ทุ่งนี้เรียกทุ่งมหาเมฆ บริเวณหัวลำโพง ก็เป็นทุ่งใหญ่
แผ่นดินเป็นพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก ทรงปลดปล่อยกำลังพลที่กรำศึกมาด้วยกัน ทั้งไทย จีน และอิสลาม
กลุ่มอิสลามทรงตอบแทนโดยให้ไปแสวงหาที่อยู่กินกันเอง พวกเขาต้องการทำเกษตร จึงยกบริเวณทุ่งมหาเมฆ หนองจอก มีนบุรี ธัญบุรี ตลอดคลองมหานาค คลองแสนแสบ ให้เลี้ยงแพะ วัว
ฝูงวัวมีอาหารดี สุขภาพดี วิ่งไล่กันด้วยความคึกคะนอง ให้ชาวบ้านเห็นเจนตา จึงเรียกทุ่งนี้ว่า ทุ่งวัวลำพอง ต่อมาเมื่อเริ่มสร้างสถานีรถไฟ ชื่อแรกที่เรียกกัน สถานีรถไฟทุ่งวัวลำพอง
นานๆไปภาษาพูดก็เพี้ยนไป เป็นสถานีรถไฟหัวลำโพง
นอกจากเลี้ยงวัว ท้องทุ่งบริเวณนี้อำนวยต่อการเกษตร ชาวบ้านปลูกพืชยืนต้น ผลกินได้ มะม่วง มะพร้าว ฯลฯ รวมทั้งกล้วย โดยเฉพาะกล้วยน้ำว้าปลูกกันมากจนเต็มบ้านเต็มเมือง
ของเหลือก็แปรรูปเป็นกล้วยตาก กล้วยปิ้ง กล้วยกวนกันแล้ว
มีคนจำได้ว่า คนแขกอิสลามที่เรียกว่าบังโต๊ะ ริเริ่มปรุงแป้งใส่มะพร้าวเอากล้วยสุกฝานแบ่งเป็นสี่บ้าง ห้าบ้าง ชุบแป้งทอดเหลืองอร่าม รสชาติถูกปากคนไทย
คุณสังคีต สารภาพ ติดตามหามาหลายแขกไกลๆในที่สุดก็มาเจอที่เพื่อนแขกใกล้ปลายจมูกนี่เอง
อาชีพทอดกล้วยแขกเป็นอาชีพของคนจนๆมาแต่ดั้งเดิม ถึงวันนี้หากินได้ยากขึ้นทุกที จะต่อว่าทหารเป็นตัวการก็ไม่เต็มปาก ทุกอย่างในบ้านเมืองเปลี่ยนแปลงไปตามเหตุปัจจัย
ทหารมีอำนาจเจ็ดแปดปี บ่อนการพนันที่เคยปิด ตอนนี้ก็กลับมาเปิดรุ่งเรืองเฟื่องฟู แต่กล้วยแขกอาชีพคนหาเช้ากินค่ำ อย่างเจ้าที่สะพานควายไม่มีวี่แววจะกลับมา
ผมจะเปลี่ยนใจไปเชียร์ คุณตู่ จตุพร ชุมนุมไล่ คุณตู่ ประยุทธ์ ก็ด้วยเรื่องกล้วยแขกนี่เอง.
กิเลน ประลองเชิง