สวัสดีค่ะคุณผู้อ่านไทยรัฐออนไลน์ที่รัก ถ้าจำไม่ผิดไทยรัฐออนไลน์ของคุณครูลิลลี่ในช่วงนี้ดูเหมือนว่าคุณครูจะเทใจไปทางเรื่องราวของละครไทยอยู่หลายครั้งนะคะ เริ่มตั้งแต่กระแสออเจ้าของพี่หมื่นกับแม่การะเกดที่ต้องเขียนร่ายยาวกันถึง 2 ครั้ง 2 ครา มาถึงครั้งที่ผ่านมาก็ยังเป็นเรื่องของละครไทยเช่นกัน แต่ย้ายคู่มาเป็นเรื่องของพี่หมากกับน้องคิมจากละครคมแฝก ซึ่งมาถึงครั้งนี้ ตอนแรกคุณครูลิลลี่ก็แอบคิดว่าสัปดาห์นี้จะหนีเรื่องละครแล้วนะคะ แต่ว่าก็อดใจไม่ไหวจริงๆ ที่จะขอเขียนถึงละครต่ออีกสักครั้ง เพราะเรื่องของเรื่องก็คือมีคุณๆ ถามกันเข้ามาเยอะพอสมควร เกี่ยวกับคำศัพท์สำคัญจากละครเรื่องดังที่กำลังออกอากาศอยู่ในขณะนี้ นั่นก็คือ ละครเรื่อง หนึ่งด้าวฟ้าเดียว ทางไทยทีวีสีช่อง 3 และคำศัพท์ที่มีคนสนใจถามไถ่กันเข้ามาก็คือคำว่า ขันที นั่นเอง พูดถึงคำว่าขันทีก็เป็นเรื่องราวที่พระเอกหน้าหวานหน้าสวย น้องเจมส์ จิรายุ ปลอมตัวเป็นขันทีเข้ามาเพื่อสืบหาความจริงเกี่ยวกับการเสียชีวิตของพ่อแม่นั่นเองค่ะ
...
คุณผู้อ่านคะ ละครเรื่อง หนึ่งด้าวฟ้าเดียว มาจากวรรณกรรมไทย ที่เรื่องราวเหตุการณ์ในละครจะอิงประวัติศาสตร์ในยุคปลายกรุงศรีอยุธยา ทั้งก่อนและหลังการเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่ 2 ในสมัยสมเด็จพระเจ้าเอกทัศ จนถึงสมัยสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชกอบกู้เอกราชและสถาปนากรุงธนบุรี เป็นผลงานการเขียนของเจ้าของนามปากกา วรรณวรรธน์ ผู้เขียนคนเดียวกับละครเรื่อง ข้าบดินทร์ ที่คุณครูลิลลี่ก็เคยหยิบยกเอามาเขียนให้คุณๆ ได้อ่านกันไปเมื่อ 2-3 ปีก่อน เรื่องราวเรื่องย่อของละครนั้นคุณครูลิลลี่ขอข้ามไปไม่ขอลงลึกไปในรายละเอียดนะคะ เอาเป็นว่าให้คุณๆ ไปหาชมกันเอาเองน่าจะได้อรรถรสกว่า หน้าที่ของครูภาษาไทยขอเดินหน้าแบบตรงประเด็นไปที่เรื่องราวของภาษาไทยเลยก็แล้วกันนะคะ แต่ก่อนที่เราจะพุ่งประเด็นไปที่คำว่า ขันที ขอหยิบเอาเรื่องของชื่อละครมาคุยกันก่อนดีกว่า หนึ่งด้าวฟ้าเดียว คืออะไร คุณครูลิลลี่คิดว่า คำเดียวที่หลายคนยังสงสัยจากชื่อเรื่องก็คือคำว่า ด้าว คำนี้ เป็นคำนามค่ะ แปลว่า แดน เช่น ปางเสด็จประเวศด้าว ชลาลัย และยังแปลว่า ประเทศ เช่น คนต่างด้าว ก็หมายถึงคนต่างประเทศนั่นเอง ถ้าให้คุณครูลิลลี่คิดเองจากชื่อเรื่องก็คิดว่าน่าจะเป็นการเล่นคำจากคำว่า ต่างด้าว นี่แหละ คือจะหมายถึงคนชาติอื่น หรือเอาง่ายๆ ก็คือพุ่งประเด็นไปที่พระเอกของเรื่องที่เป็นลูกครึ่งไทยกับโต้ระกี หรือ ตุรกี นั่นเอง เรื่องนี้พระเอกอาจจะถูกมองว่าไม่ใช่คนไทยเต็มตัว แต่ในทางตรงข้ามกลับมีความจงรักภักดีในกรุงศรีอยุธยาอย่างสุดหัวใจ เรียกได้ว่ามากกว่าคนที่ได้ชื่อว่าเป็นคนไทยแท้ๆเสียอีก ซึ่งเท่าที่แอบอ่านตอนจบของนิยายก็จะทำให้เราได้รับรู้ร่วมกันว่า กรุงศรีอยุธยาได้รับการกอบกู้ขึ้นมาได้จากน้ำหนึ่งใจเดียวของคนไทยที่เกิดใต้ฟ้าเดียวกัน ไม่ว่าจะชาติไหน เชื้อชาติอะไรก็รวมใจเป็นหนึ่งด้าวใต้ฟ้าเดียวกันนั่นเอง
ทีนี้มาถึงคำว่า ขันที คำๆ นี้ถ้าเปิดดูตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน จะพบว่าเป็นคำนาม แปลว่า ชายที่ถูกตอน บางประเทศทางเอเชียสมัยโบราณใช้สำหรับควบคุมฝ่ายใน ส่วนคำว่า “ตอน” ที่บอกว่า ชายที่ถูกตอนนั้น คำว่า ตอน เป็นคำกริยา แปลว่า ตัด หรือ ทำลายอวัยวะซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของการสืบพันธุ์ของเพศผู้ เพื่อไม่ให้สืบพันธุ์ได้ อย่างการตอนสัตว์ ก็คือ การกระทำใดๆ เพื่อมิให้สัตว์สืบพันธุ์ได้ ในส่วนของราชบัณฑิตยสถานยังให้ข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับคำว่า ขันที ว่าน่าจะมาจากคำภาษาเปอร์เซียว่า และมีบางตำราก็ว่าพระยาอนุมานราชธน สันนิษฐานว่าคำว่า ขันที เพี้ยนมาจากคำภาษาสันสกฤตว่า ษณฺฒ (อ่านว่า สัน-ทะ) รวมทั้งยังมีบางตำราบอกว่ามีรากศัพท์มาจาก “ขณฺฑ” ในภาษาสันสกฤต ซึ่งแปลว่า “ทำลาย” แต่โดยรวมๆ แล้ว คำว่า ขันที หมายถึง ชายที่ถูกตอนนั่นเองค่ะ บางประเทศทางเอเชียสมัยโบราณ ขันที มีหน้าที่ดูแลรับใช้กษัตริย์และเจ้านายผู้หญิงในเขตพระราชฐานชั้นใน ดังเช่นปรากฏในราชสำนักจีนสมัยโบราณ ส่วนราชสำนักไทยก็มี ขันที เช่นเดียวกัน และมีปรากฏอยู่ในกฎหมายตราสามดวงค่ะ เพราะฉะนั้นคำถามที่ว่า ประเทศไทยในอดีตมีขันทีจริงหรือไม่ ก็คงจะได้คำตอบกันแล้วนะคะ เราอาจจะได้ยินคำนี้บ่อยๆ จากหนังจีน หรือภาพยนตร์จีน แต่จริงๆ แล้วไทยเราก็มีขันทีเช่นกัน แถมดูเหมือนว่าขันทีบ้านเราจะหน้าตาดีกว่าขันทีประเทศอื่นๆ ด้วยซ้ำ คุณๆ คิดเหมือนคุณครูลิลลี่ไหมคะ สวัสดีค่ะ
