เพื่อสืบสานหลักธรรมคำสอนของพุทธศาสนาให้ดำรงไว้ให้อนุชนรุ่นหลังได้เรียนรู้ และศึกษาถึงชีวประวัติของพระธรรมวิสุทธิมงคล (หลวงตาพระมหาบัว ญาณสัมปันโน) สมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี ทรงรับเป็นประธานโครงการจัดสร้างพิพิธภัณฑ์ธรรมเจดีย์ฯ และโปรดให้ พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสิริภาจุฑาภรณ์ เป็นประธานคณะผู้ออกแบบพิพิธภัณฑ์ธรรม เจดีย์พระธรรมวิสุทธิมงคล (หลวงตาพระมหาบัว ญาณสัมปันโน) วัดเกษรศีลคุณ (วัดป่าบ้านตาด) อ.เมืองอุดรธานี จ.อุดรธานี ในการนี้ พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสิริภาจุฑาภรณ์ ประธานคณะผู้ออกแบบ ประทานอนุญาตให้ศิลปินเข้าชมพิพิธภัณฑ์ธรรมเจดีย์ฯ ชมวิหารและเจดีย์ เมื่อเร็วๆนี้
โอกาสนี้ พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสิริภาจุฑาภรณ์ ทรงพาชมพระวิหารซึ่งภายในประดิษฐาน “พระพุทธวิสุทธิมงคลศาสดา เจ้าฟ้าจุฬาภรณนฤมิต” บรรจุพระบรมสารีริกธาตุที่ได้รับประทานจากสมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก อัญเชิญขึ้นประดิษฐานในพระเกตุมาลาพระประธานประจำวิหาร ซึ่งได้รับพระราชทานนามจากสมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี ว่า “พระพุทธวิสุทธิมงคลศาสดา เจ้าฟ้าจุฬาภรณนฤมิต” อันมีความหมายว่า “พระพุทธองค์ผู้ทรงเป็นพระบรมศาสดา ทรงประกอบด้วยมงคลอันบริสุทธิ์ สมเด็จพระเจ้าน้องนางเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี กรม พระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี ทรงสร้าง” มีพุทธลักษณะปางมารวิชัย เนื้อโลหะทองแดงบรอนซ์ลงรักปิดทองโบราณ ขนาดหน้าตักกว้าง 224 เซนติเมตร ความสูงจากองค์พระถึงพระเกตุ 329 เซนติเมตร ยกฐาน 3 ชั้น ฐานพระกว้าง 308 เซนติเมตร สูง 179 เซนติเมตร ประดับอักษรพระนาม จภ ที่ผ้าทิพย์ เบื้องหน้าพระประธาน ด้านขวาของพระประธานประดิษฐานรูปหล่อหลวงปู่เสาร์ กันตสีโล/ด้านซ้ายประดิษ ฐานหลวงปู่มั่น ภูริทัตโต/ส่วนตรงกลางเป็นรูปหล่อหลวงตาพระมหาบัว ญาณสัมปันโน ในส่วนวิหารบรรจุอัฐิธาตุพระ ธรรมวิสุทธิมงคลในรัตนเจดีย์ เพื่อเชิญขึ้นไปประ ดิษฐานบนบุษบกน้อยถวายสักการะอัฐิธาตุพระธรรมวิสุทธิมงคล ซึ่งประดิษฐานที่บุษบกภายในเจดีย์โดยอยู่ที่ระดับความสูง 9 เมตร 60 เซนติเมตร
เจดีย์นี้สร้างขึ้นตามแบบสถาปัตยกรรมไทยผสมศิลปะล้านช้างมีความสูงทั้งหมด 61 เมตร 58 เซนติเมตร ที่ระดับความสูง 33 เมตร เป็นที่ประดิษฐานพระบรมสารีริกธาตุ พระอรหันตธาตุ พระพุทธรูป 4 องค์ ได้แก่ พระพุทธรูปทองคำ พระพุทธรูปเงิน พระพุทธรูปพิงค์โกลด์ พระพุทธรูปหินจุยเจีย และอัฐิธาตุพระธรรมวิสุทธิมงคลในส่วนกะโหลกและฟัน ส่วนยอดเจดีย์เป็นฉัตร 5 ชั้น ยอดฉัตรบนสุดเป็นทองคำ น้ำหนักทอง 86.2 กิโลกรัม ฉัตรชั้นที่ 1 น้ำหนักทอง 99.4 กิโลกรัม เริ่มจากฐานฉัตรชั้นที่ 2 ถึงปลียอดแปดเหลี่ยมเคลือบทองคำด้วยวิธีเปียกทองโบราณ
พิพิธภัณฑ์ธรรมเจดีย์พระธรรมวิสุทธิมงคล มีพื้นที่จำนวน 38 ไร่ ประกอบด้วย 3 อาคาร ได้แก่ พิพิธภัณฑ์ วิหาร เจดีย์ และส่วนภูมิทัศน์ โดยรูปทรงลวดลายเจดีย์และวิหารเป็นศิลปะล้านช้างผสมผสานศิลปะยุครัตนโกสินทร์ สะท้อนให้เห็นถึงการสืบทอดพระพุทธศาสนาในถิ่นอีสานยังคงดำรงอยู่อย่างมั่นคง ผู้ที่สนใจสามารถเข้าชมได้ทุกวันโดยไม่เสียค่าใช้จ่าย รอบแรกเวลา 09.30 น. รอบสุดท้าย 14.30 น. ขอความร่วมมือแต่งกายสุภาพและปฏิบัติตามมาตรการเพื่อป้องกันการแพร่ระบาดโรคโควิด-19 อย่างเคร่งครัด.
