“เศรษฐา” เผย “ภูมิธรรม” นั่งรักษาการนายกรัฐมนตรีแทน หลังศาลรัฐธรรมนูญสั่งให้ขาดคุณสมบัติการเป็นนายกรัฐมนตรี หากมาไม่ทัน “สุริยะ” จะรักษาการแทน ด้านกฎหมาย ม.169 ระบุเงื่อนไขชัดห้ามทำ 4 ข้อระหว่างปฏิบัติหน้าที่
วันที่ 14 ส.ค. 2567 ผู้สื่อข่าวรายงานว่า ภายหลัง ศาลรัฐธรรมนูญ มีมติโดยเสียงข้างมาก 5 ต่อ 4 วินิจฉัยว่า ความเป็นรัฐมนตรีของ นายเศรษฐา ทวีสิน นายกรัฐมนตรี สิ้นสุดลงเฉพาะตัวตามรัฐธรรมนูญ มาตรา 170 วรรคหนึ่ง (4) เนื่องจากไม่มีความซื่อสัตย์สุจริตเป็นที่ประจักษ์ ขาดคุณสมบัติตามรัฐธรรมนูญ มาตรา 160 (4) กรณี แต่งตั้งให้ นายพิชิต ชื่นบาน นั่งตำแหน่งรัฐมนตรีประจำสำนักนายกรัฐมนตรี แต่ว่า นายพิชิต เคยถูกตัดสินว่าละเมิดอำนาจศาล และศาลมีคำสั่งให้จำคุก 6 เดือน กรณีนำถุงขนมใส่เงิน 2 ล้านบาท ไปมอบให้เจ้าหน้าที่ธุรการศาล ระหว่างการพิจารณาคดีที่ดินรัชดาฯ ของศาลฎีกาคดีแผนกอาญาของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง
นอกจากนี้ ศาลรัฐธรรมนูญ ยังวินิจฉัยว่า นายเศรษฐา มีพฤติกรรมอันเป็นการฝ่าฝืนหรือไม่ปฏิบัติตามมาตรฐานทางจริยธรรมอย่างร้ายแรง อันมีลักษณะต้องห้ามตามรัฐธรรมนูญ มาตรา 160 (5) เมื่อความเป็นรัฐมนตรีของนายกรัฐมนตรีสิ้นสุดลงตามมาตรา 170 วรรคหนึ่ง (4) แล้ว รัฐมนตรีต้องพ้นตําแหน่งทั้งคณะตามรัฐธรรมนูญ มาตรา 167 วรรคหนึ่ง (1) โดยให้นํามาตรา 168 วรรคหนึ่ง (1) มาใช้บังคับกับการปฏิบัติหน้าที่ของคณะรัฐมนตรีที่พ้นจากตําแหน่งต่อไป
ผู้สื่อข่าวรายงานเพิ่มเติมว่า สำหรับเนื้อหาตามมาตรา 168 วรรคหนึ่ง (1) ระบุว่า ให้คณะรัฐมนตรีที่พ้นจากตําแหน่งอยู่ปฏิบัติหน้าที่ต่อไปจนกว่าคณะรัฐมนตรีที่ตั้งขึ้นใหม่จะเข้ารับหน้าที่ ในกรณีที่คณะรัฐมนตรีอยู่ปฏิบัติหน้าที่ต่อไปไม่ได้ หรือคณะรัฐมนตรีที่อยู่ปฏิบัติหน้าที่ต่อไป ลาออกทั้งคณะ และเป็นกรณีที่ไม่อาจดําเนินการตามมาตรา 158 และมาตรา 159 ได้ไม่ว่าด้วยเหตุใด หรือยังดําเนินการตามมาตรา 158 และมาตรา 159 ไม่แล้วเสร็จ ให้ปลัดกระทรวงปฏิบัติหน้าที่แทนรัฐมนตรีว่าการกระทรวงนั้นๆ เฉพาะเท่าที่จําเป็นไปพลางก่อน โดยให้ปลัดกระทรวงคัดเลือกกันเอง ให้คนหนึ่งปฏิบัติหน้าที่แทนนายกรัฐมนตรี
...
โดยคณะรัฐมนตรีที่ทำหน้าที่รักษาการ ตามมาตรา 169 ต้องปฏิบัติหน้าที่ตามเงื่อนไข ดังนี้
1.ไม่อนุมัติงานหรือโครงการ หรือมีผลเป็นการสร้างความผูกพันต่อคณะรัฐมนตรีชุดต่อไป เว้นแต่ที่กําหนดไว้แล้วในงบประมาณรายจ่ายประจําปี
2.ไม่แต่งตั้งหรือโยกย้ายข้าราชการซึ่งมีตําแหน่งหรือเงินเดือนประจําหรือพนักงานของ หน่วยงานของรัฐ รัฐวิสาหกิจ หรือกิจการที่รัฐถือหุ้นใหญ่ หรือให้บุคคลดังกล่าวพ้นจากการปฏิบัติหน้าที่ หรือพ้นจากตําแหน่ง หรือให้ผู้อื่นมาปฏิบัติหน้าที่แทน เว้นแต่จะได้รับความเห็นชอบจากคณะกรรมการการเลือกตั้งก่อน
3.ไม่กระทําการอันมีผลเป็นการอนุมัติให้ใช้จ่ายงบประมาณสํารองจ่ายเพื่อกรณีฉุกเฉิน หรือจําเป็น เว้นแต่จะได้รับความเห็นชอบจากคณะกรรมการการเลือกตั้งก่อน
4.ไม่ใช้ทรัพยากรของรัฐหรือบุคลากรของรัฐเพื่อกระทําการใดอันอาจมีผลต่อการเลือกตั้ง และไม่กระทําการอันเป็นการฝ่าฝืนข้อห้ามตามระเบียบที่คณะกรรมการการเลือกตั้งกําหนด
ขณะที่ นายเศรษฐา ให้สัมภาษณ์ถึงกรณีนายกรัฐมนตรีรักษาการว่า เป็นไปตามรัฐธรรมนูญ คือ นายภูมิธรรม เวชยชัย รักษาการรองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ จะเป็นผู้ทำหน้าที่รักษาการนายกรัฐมนตรีแทน โดยขณะนี้ นายภูมิธรรม อยู่ระหว่างหาเที่ยวบินจากคาซัคสถาน เพื่อเดินทางกลับประเทศไทย หากไม่ทันจะต้องเป็นรักษาการรองนายกรัฐมนตรีคนต่อไป คือ นายสุริยะ จึงรุ่งเรืองกิจ ซึ่งเป็นไปตามตัวบทกฎหมาย
ทั้งนี้ นายภูมิธรรม ได้นำทีมพาณิชย์เยือนประเทศคาซัคสถาน ระหว่าง 13-18 ส.ค. เพื่อเปิดตลาดใหม่ทางการค้า.