คำถามลำดับที่ 100 ในหนังสือ 101 คำถามสามก๊ก (หลี่ฉวนจวิน เขียน ถาวร สิกขโกศล แปล สำนักพิมพ์มติชน พ.ศ.2556) มีว่า “ทำไมปัญญาชนยุคสามก๊กส่วนมากจึงมีความคิดว่า ควรหา ความสุขให้ทันเวลา”“ดื่มสุราร้องขับศัพท์บรรสาน ชีวิตคนจะยืนนานสักเพียงไหน”คำตอบนี้ ต้องใช้คำอธิบายยาวปลายราชวงศ์ฮั่นตะวันออก การเมืองวุ่นวาย สังคมสั่นคลอน ผู้มียศศักดิ์ไม่มั่นคง เช้าไม่อาจประกันได้ว่าจะรอดไปถึงค่ำ ตั๋งโต๊ะ ซัวหยง อ้องอุ้น ล้วนพบจุดจบอย่างรวดเร็วไปในการช่วงชิงอำนาจปัญญาชนวิ่งหาที่พึ่ง ไปอยู่กับขุนศึกผู้มีอำนาจ แต่ก็ยากจะรักษาชีวิตรอดไว้ได้ ขงหยง เอี้ยวสิ้ว จีคาง ล้วนถูกประหาร ส่วนปัญญาชนชั้นล่างและชาวบ้านยิ่งไร้ทึ่พึ่ง ต้องร่อนเร่ บ้างตายกลางถนนผู้คนตายในยุคจลาจลนี้ มากมายประมาณมิได้ยุคราชวงศ์ฮั่น นิยม “ต่วนเกอสิง” ลำนำเพลงสั้น ทำนองเพลงของลำนำกรมดุริยางค์ เป็นเพลงร้องคลอดนตรี บันไดเสียงผิง ร้องอย่างไร ขาดการสืบทอดไปนานแล้วที่ยังจดจำกันได้ในวันนี้ ก็เพราะประทับใจในเนื้อหาบทลำนำเพลง “ดื่มสุราร้องขับศัพท์บรรสาน ชีวิตคนจะยืนนานสักเพียงไหน” ที่รู้กันทั้งนั้นว่า โจโฉเขียนอีกบทที่ยังมีคนจดจำ ก็คือ “กระดูกขาวพราวทุ่งถิ่น พันลี้สิ้นเสียงไก่ขัน” โจโฉพรรณนาถึงสภาพอันน่าสลดรันทดใจ นอกจากมีคนมากมายตายในไฟสงคราม ยังเพิ่มจำนวนคนตายด้วยโรคระบาดซ้ำซากช่วงปลายราชวงศ์ฮั่น ต่อไปถึงราชวงศ์วุ่ย และราชวงศ์จิ้น พงศาวดารมักบันทึกถึงเรื่องโรคระบาดใหญ่ ในมณฑลเก็งจิ๋วในเมืองอ้วนเซีย เมืองฮูโต๋ ในจิ่วเจียง หลู่เจียง และที่เหอชั่วสมัยพระเจ้าโจผี มีบันทึกว่า รัชศกเจี้ยนอาน ปีที่ 22 (ค.ศ.217) เกิดโรคระบาดใหญ่ ทำให้เกิดสภาพตายยกครัว หรือตายหมดทั้งตระกูล สังคมเกิดปรากฏการณ์ ทุกบ้านมีศพสุดโศก ทุกเคหามีเสียงร่ำไห้ปราชญ์ทางอักษรศาสตร์ ในกลุ่ม “เจ็ดเธียรเจี้ยนอาน” ก็ล้วนตายในโรคระบาดคราวเดียวกันสรุปคำตอบคำถามสามก๊กที่ 100 ด้วยเหตุที่ชีวิตเปราะบางเช่นนี้ บ้านเมืองจลาจล ทุกคนไม่มีสิทธิ์จะมั่งคั่งสูงศักดิ์ได้ ชีวิตจึงมีค่าควรถนอมสูงสุด ความคิดหาความสุขให้ทันเวลา วันนี้มีเหล้าวันนี้ดื่มจึงเป็นสิ่งที่ทุกคนตระหนักขึ้นเองผมอ่านเรื่องนี้แล้ว คิดถึงสถานการณ์บ้านเมืองเรา เรากำลังเผชิญกับสงครามโรคระบาด โควิด-19 แนวรบสงครามนี้ เรามีหมอเก่งหมอดี มีเค้าพอจะต่อสู้แนวรบการเมือง ก็กำลังถึงจุดระส่ำ ยังสู้กันในเกม ตั้งม็อบยั่วให้จับ จับได้ปล่อยได้ ตบๆจูบๆกันไป เหมือนหนังไทยสมัยพิศาล อัครเศรณีหวังกันว่า เกมนี้จะไม่ระทึกถึงขั้น ยั่วให้ฆ่า กรณี 6 ศพ ที่วัดปทุมวนาราม ชายชุดดำ...มีหรือไม่ ในสงครามชิงเมืองรอบที่แล้ว ยังเถียงกันไม่จบแนวรบล่า...แนวรบที่สาม ก็มากันตามธรรมชาติ น้ำท่วมไปทุกทิศทาง เหนืออีสาน ตะวันออก กลาง และใต้ย้อนไปอ่าน ลำนำเพลงสั้น ของโจโฉ “ดื่มสุราร้องขับ ศัพท์บรรสาน ชีวิตคนจะยืนนานสักเพียงไหน” กันอีกที ผมเอง ก็พยายามจะท่องจำให้ได้ อายุถึงปูนนี้ ปลงอยู่ทุกลมหายใจ ชีวิตมีวันนี้อยู่แค่วันเดียว.กิเลน ประลองเชิง
